Naar inhoud springen

Vlotten: verschil tussen versies

262 bytes toegevoegd ,  24 aug 2023
k
Resolutie van de afbeeldingen verhoogd en aanklik gedrag ervan aangepast (direct naar hoge resolutie versie bij aanklikken)
(Inhoud aangevuld)
k (Resolutie van de afbeeldingen verhoogd en aanklik gedrag ervan aangepast (direct naar hoge resolutie versie bij aanklikken))
Regel 1: Regel 1:
Aan de boezemzijde van het gemaal dreven oorspronkelijk acht vlotten op het water tussen de penanten boven de ingangen van de aanzuigkanalen. Deze vlotten zijn tegenwoordig niet meer aanwezig maar de bouwkundige tekeningen ervan zijn wel bewaard gebleven.<ref>Tresoar, Tekeningen- en kaartenarchief Provinciale Waterstaatsdienst van Friesland 1876-1986 (archief nr. 9-05) Inv. nr. 781: ''Bouwkundige tekeningen betreffende de bouw van het stoomgemaal bij Lemmer inzake de bemalings van Frieslands boezem''</ref> Hoe ze eruitgezien hebben is daardoor nog te achterhalen. Hun functie wordt in een aantal publicaties beschreven. Hierdoor is er een goed beeld van hoe ze eruit gezien hebben en waar ze voor dienden.
Aan de boezemzijde van het gemaal dreven oorspronkelijk acht vlotten op het water tussen de penanten boven de ingangen van de aanzuigkanalen. Deze vlotten zijn tegenwoordig niet meer aanwezig maar de bouwkundige tekeningen ervan zijn wel bewaard gebleven.<ref>Tresoar, Tekeningen- en kaartenarchief Provinciale Waterstaatsdienst van Friesland 1876-1986 (archief nr. 9-05) Inv. nr. 781: ''Bouwkundige tekeningen betreffende de bouw van het stoomgemaal bij Lemmer inzake de bemalings van Frieslands boezem''</ref> Hoe ze eruitgezien hebben is daardoor nog te achterhalen. Hun functie wordt in een aantal publicaties beschreven. Hierdoor is er een goed beeld van hoe ze eruit gezien hebben en waar ze voor dienden.


[[Bestand:781-68 Vlotten.png|miniatuur|gecentreerd|725px|Bouwkundige tekening van de vlotten, tonend een bovenaanzicht van en een doorsnede door een vlot.<ref name="blad 68">Dit is een uitsnede van een grotere tekening, de volledige tekening is: Bestek 6, blad 68: ''Detail voor acht vlotten'' [[Media:781-68 Detail voor acht vlotten.png|[Link naar tekening]]]</ref>]]  
[[Bestand:781-68 Vlotten.jpg|miniatuur|gecentreerd|725px|link=https://wiki.woudagemaal.nl/w/images/d/d4/781-68_Vlotten.jpg|Bouwkundige tekening van de vlotten, tonend een bovenaanzicht van en een doorsnede door een vlot.<ref name="blad 68">Dit is een uitsnede van een grotere tekening, de volledige tekening is: Bestek 6, blad 68: ''Detail voor acht vlotten'' [[Media:781-68 Detail voor acht vlotten.png|[Link naar tekening]]]</ref>]]  


==Functie van de vlotten==
==Functie van de vlotten==
Regel 11: Regel 11:


==Constructie van de vlotten==
==Constructie van de vlotten==
[[Bestand:781-68 Vlotten, zijaanzicht geleidingsribben.png|miniatuur|rechts|250px|Zijaanzicht van de eikenhouten geleidingsribben.<ref name="blad 68"/>]]  
[[Bestand:781-68 Vlotten, zijaanzicht geleidingsribben.jpg|miniatuur|rechts|250px|link=https://wiki.woudagemaal.nl/w/images/c/ce/781-68_Vlotten%2C_zijaanzicht_geleidingsribben.jpg|Zijaanzicht van de eikenhouten geleidingsribben.<ref name="blad 68"/>]]  


De vlotten waren gemaakt van gecreosoteerd vuren hout ofwel vuren hout geïmpregneerd met creosoot olie. Deze behandeling werd gedaan om het hout te verduurzamen. Zonder de behandeling met creosoot (een product dat erg lijkt op carbolineum) zouden de vlotten snel verrotten.
De vlotten waren gemaakt van gecreosoteerd vuren hout ofwel vuren hout geïmpregneerd met creosoot olie. Deze behandeling werd gedaan om het hout te verduurzamen. Zonder de behandeling met creosoot (een product dat erg lijkt op carbolineum) zouden de vlotten snel verrotten.
Regel 19: Regel 19:
De vlotten werden op hun plek gehouden door stevige eikenhouten balken van 20 bij 20 centimeter die geplaatst werden in een hiervoor bedoelde sponning in het metselwerk van de penanten. Deze sponning is aan de boven en onderkant afgewerkt met op maat gemaakte granieten blokken. Op de tekeningen zijn deze granieten blokken gemerkt met X en XI.<ref>Zie bouwkundige tekeningen: Bestek 6, blad 6: ''Graniet boezemzijde overzichtsteekening'' [[Media:781-6 Graniet boezemzijde overzichtsteekening.png|[Link naar tekening]]] en: Bestek 6, blad 8: ''Details graniet boezemzijde'' [[Media:781-8L Details graniet boezemzijde.png|[Link naar linker helft tekening]]], [[Media:781-8R Details graniet boezemzijde.png|[Link naar rechter helft tekening]]]</ref> De onderblokken hebben uitsparingen waarin de aangepunte eikenhouten balken vielen, hierdoor werden ze aan de onderzijde op hun plaats gehouden. De boven blokken hadden behalve de sponning ook twee gaten voor dookbouten. Deze dookbouten dienden ervoor om een stalen beugel over de eikenhouten balk te plaatsen om zo ook de bovenkant van de eikenhouten balken op hun plek te houden.
De vlotten werden op hun plek gehouden door stevige eikenhouten balken van 20 bij 20 centimeter die geplaatst werden in een hiervoor bedoelde sponning in het metselwerk van de penanten. Deze sponning is aan de boven en onderkant afgewerkt met op maat gemaakte granieten blokken. Op de tekeningen zijn deze granieten blokken gemerkt met X en XI.<ref>Zie bouwkundige tekeningen: Bestek 6, blad 6: ''Graniet boezemzijde overzichtsteekening'' [[Media:781-6 Graniet boezemzijde overzichtsteekening.png|[Link naar tekening]]] en: Bestek 6, blad 8: ''Details graniet boezemzijde'' [[Media:781-8L Details graniet boezemzijde.png|[Link naar linker helft tekening]]], [[Media:781-8R Details graniet boezemzijde.png|[Link naar rechter helft tekening]]]</ref> De onderblokken hebben uitsparingen waarin de aangepunte eikenhouten balken vielen, hierdoor werden ze aan de onderzijde op hun plaats gehouden. De boven blokken hadden behalve de sponning ook twee gaten voor dookbouten. Deze dookbouten dienden ervoor om een stalen beugel over de eikenhouten balk te plaatsen om zo ook de bovenkant van de eikenhouten balken op hun plek te houden.


[[Bestand:781-68 Vlotten, bevestiging balk.png|miniatuur|gecentreerd|400px|Doorsnede die laat zien hoe de eikenhouten geleidingsbalk in de sponning op zijn plek gehouden wordt met een stalen beugen en dookbouten.<ref name="blad 68"/>]]  
[[Bestand:781-68 Vlotten, bevestiging balk.jpg|miniatuur|gecentreerd|400px|link=https://wiki.woudagemaal.nl/w/images/a/a7/781-68_Vlotten%2C_bevestiging_balk.jpg|Doorsnede die laat zien hoe de eikenhouten geleidingsbalk in de sponning op zijn plek gehouden wordt met een stalen beugen en dookbouten.<ref name="blad 68"/>]]  


Ter hoogte van de onderblokken zijn in het metselwerk richels aangebracht, zodat de vlotten ook aan de onderzijde opgesloten zijn.<ref>Zie bouwkundige tekeningen: Bestek 6, blad 6a: ''Metselwerk boezemzijde'' [[Media:781-6a Metselwerk boezemzijde.png|[Link naar tekening]]] en: bestek 6, blad 7a: ''Metselwerk boezemzijde'' [[Media:781-7a Metselwerk boezemzijde.png|[Link naar tekening]]]</ref> Deze richels steken 9 centimeter uit. De bovenkant van deze richels bevindt zich op 126 cm onder NAP, of wel 40 centimeter boven de bovenkant van de aanzuigbuizen (die op 166 cm onder NAP liggen).
Ter hoogte van de onderblokken zijn in het metselwerk richels aangebracht, zodat de vlotten ook aan de onderzijde opgesloten zijn.<ref>Zie bouwkundige tekeningen: Bestek 6, blad 6a: ''Metselwerk boezemzijde'' [[Media:781-6a Metselwerk boezemzijde.png|[Link naar tekening]]] en: bestek 6, blad 7a: ''Metselwerk boezemzijde'' [[Media:781-7a Metselwerk boezemzijde.png|[Link naar tekening]]]</ref> Deze richels steken 9 centimeter uit. De bovenkant van deze richels bevindt zich op 126 cm onder NAP, of wel 40 centimeter boven de bovenkant van de aanzuigbuizen (die op 166 cm onder NAP liggen).
Regel 39: Regel 39:
:"Door den aannemer werd mij gevraagd, om te mogen gebruiken het gecreosoteerde hout voor vloer in de cementloods, waarop ik hem heb geantwoord dit aan de Hoofdingenieur te vragen." (vrijdag 9 november 1917)
:"Door den aannemer werd mij gevraagd, om te mogen gebruiken het gecreosoteerde hout voor vloer in de cementloods, waarop ik hem heb geantwoord dit aan de Hoofdingenieur te vragen." (vrijdag 9 november 1917)


[[Bestand:PWS 05664.jpg|miniatuur|links|Boezemzijde van het bijna voltooide gebouw, nog zonder krooshekken en vlotten. Foto gedateerd 18 juli 1919 Bron: fotoarchief PWS.]]
[[Bestand:PWS 05664.jpg|miniatuur|links|rechtop=1.2|Boezemzijde van het bijna voltooide gebouw, nog zonder krooshekken en vlotten. Foto gedateerd 18 juli 1919 Bron: fotoarchief PWS.]]
De volgende dag komt Wouda met zijn antwoord. Hij stemt toe maar heeft wel aanvullende voorwaarden (deze voorwaarden dienen ervoor om het hout goed te beschermen zodat het later nog wel voor de vlotten gebruikt kan worden):
De volgende dag komt Wouda met zijn antwoord. Hij stemt toe maar heeft wel aanvullende voorwaarden (deze voorwaarden dienen ervoor om het hout goed te beschermen zodat het later nog wel voor de vlotten gebruikt kan worden):