Schoorsteen: verschil tussen versies
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 86: | Regel 86: | ||
]] | ]] | ||
==Het metselwerk== | |||
[[Bestand:Radiaalsteen van Canoy-Herfkens.jpg|miniatuur|upright=0.5|Fig. 12. Radiaalsteen uit 1919 met het fabrieksmerk van Canoy-Herfkens.]] | |||
Zowel de schoorsteen van het Woudagemaal als de schutwand (de binnenschacht) is opgebouwd met holle radiaalsteen. Dit type steen is een bijzondere variant van een strengperssteen en heeft de vorm van een van gaten in de lengterichting voorziene taartpunt met een rondverlopende buitenkant. Radiaalstenen zijn hierdoor uitermate geschikt om op een kosteneffectieve wijze een ronde schoorsteen te bouwen. De door Canoy-Herfkens vervaardigde stenen, verkrijgbaar in een groot aantal soorten met allerlei rondingen en lengtematen, hebben alle een kopbreedte van 16 cm en een dikte van 9 cm. Deze dikte van 9 cm tezamen met een voeg van 1 cm geeft 10 lagen per meter hoogte. Met andere woorden, de 60 meter hoge schoorsteen bestaat uit 60 x 10 lagen, dus in totaal 600 lagen radiaalstenen. | |||
Essentieel bij een bakstenen muurwerk is dat er in een metselverband gewerkt wordt. Bij het metselen van een schoorsteen met radiaalstenen is het gebruikelijk te kiezen voor het zogenaamde koppen- of patijtsverband. Dit type verband bestaat uitsluitend uit koppen, die in de opeenvolgende lagen een halve kop ten opzichte van elkaar verspringen. Bij een hoge, dikwandige schoorsteen liggen doorgaans meerdere rijen stenen tot op grote hoogte achter elkaar in de richting van het hart van de schoorsteen. In de richting van deze zogenaamde strek van de steen (de lange smalle zijde) wordt de diameter van de schoorsteen kleiner en worden de stenen opnieuw in kopverband verschervend (=verspringend) ten opzichte van de daarbuiten liggende rij gemetseld. | |||
Bij het opmetselen van de onderhavige schoorsteen wordt een werksteiger aan de binnenzijde van de schacht toegepast die bestaat uit een rond plateau van op balken gemonteerde houten planken. Vanaf dit plateau wordt de schoorsteen 'over de hand' gemetseld en gevoegd. In het midden van het plateau is een vierkant gat uitgespaard waardoor bouwmaterialen naar boven kunnen worden aangevoerd via het hart van de schacht.<ref>Een belangrijke bron van de tekst van deze sectie is Pierre Geelen, zoon van de schoorsteenbouwer van het Woudagemaal, Sjang Geelen.</ref> | |||