Schoorsteen: verschil tussen versies
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda 6 jan 1916 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x350px|Fig. 3a. Brief van ir. Wouda d.d. 6 januari 1916 deel 1. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda 6 jan 1916 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x350px|Fig. 3a. Brief van ir. Wouda d.d. 6 januari 1916 deel 1.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda 6 jan 1916 deel 2.jpg |miniatuur|geen|x350px|Fig. 3b. Brief van ir. Wouda d.d. 6 januari 1916 deel 2.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda 6 jan 1916 deel 2.jpg |miniatuur|geen|x350px|Fig. 3b. Brief van ir. Wouda d.d. 6 januari 1916 deel 2.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | ||
</ul></div> | </ul></div> | ||
| Regel 18: | Regel 18: | ||
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 4a. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 1. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 4a. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 1.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 2.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 4b. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 2. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 2.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 4b. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 2.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 3.jpg |miniatuur|geen|x220px|Fig. 4c. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 3.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 3.jpg |miniatuur|geen|x220px|Fig. 4c. Overeenkomst bouw schoorsteen maart 1916 deel 3.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | ||
</ul></div> | </ul></div> | ||
| Regel 29: | Regel 29: | ||
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 5a. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 1. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 5a. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 1.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 2.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 5b. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 2. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 2.jpg|miniatuur|geen|x220px|Fig. 5b. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 2.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 3.jpg |miniatuur|geen|x220px|Fig. 5c. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 3.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Canoy-Herfkens aan Wouda d.d. 11 november 1918 deel 3.jpg |miniatuur|geen|x220px|Fig. 5c. Brief Canoy-Herfkens aan Wouda november 1918 deel 3.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | ||
</ul></div> | </ul></div> | ||
| Regel 52: | Regel 52: | ||
==De bouw van de (eerste) schoorsteen== | ==De bouw van de (eerste) schoorsteen== | ||
Opzichter Anema noteert op 7 augustus 1917 dat schoorsteenbouwer Vorstermans - aan wie door Canoy-Herfkens de bouw van de schoorsteen in onderaanbesteding is gegund - met nog drie metselaars is gekomen om te beginnen met het bouwen van de schoorsteen. Op 11 augustus is de bouw gevorderd tot 2 meter boven de betonfundering, en op 1 september is de 13 meter bereikt. De schoorsteenbouwers werken echter met horten en stoten. Anema schrijft in zijn dagboek dat ze op maandag 27 augustus afwezig zijn. De rest van de week voeren ze weinig uit, en vanaf maandag 3 september zijn ze een hele werkweek afwezig. Ook de kwaliteit van het werk laat in de ogen van Anema te wensen over. Hij heeft aanmerkingen op het voegwerk en heeft dit opgenomen met Canoy-Herfkens. Op 25 september bespreekt de opzichter zijn aanmerkingen op het voegwerk met schoorsteenbouwer Vorstermans. Deze erkent dat er voegwerk verregend is, en belooft dit bij te zullen werken. Overig commentaar op zijn werk wuift hij weg. | Opzichter Anema noteert op 7 augustus 1917 dat schoorsteenbouwer Vorstermans - aan wie door Canoy-Herfkens de bouw van de schoorsteen in onderaanbesteding is gegund - met nog drie metselaars is gekomen om te beginnen met het bouwen van de schoorsteen. Op 11 augustus is de bouw gevorderd tot 2 meter boven de betonfundering, en op 1 september is de 13 meter bereikt. De schoorsteenbouwers werken echter met horten en stoten. Anema schrijft in zijn dagboek dat ze op maandag 27 augustus afwezig zijn. De rest van de week voeren ze weinig uit, en vanaf maandag 3 september zijn ze een hele werkweek afwezig. Ook de kwaliteit van het werk laat in de ogen van Anema te wensen over. Hij heeft aanmerkingen op het voegwerk en heeft dit opgenomen met Canoy-Herfkens. Op 25 september bespreekt de opzichter zijn aanmerkingen op het voegwerk met schoorsteenbouwer Vorstermans. Deze erkent dat er voegwerk verregend is, en belooft dit bij te zullen werken. Overig commentaar op zijn werk wuift hij weg. | ||
[[Bestand:PWS 05661.jpg|miniatuur|upright=0.9|Fig. 8. Deze foto van 16 juni 1918 toont de schoorsteen kort na de blikseminslag.<ref name="fotoarchief PWF"/>]] | [[Bestand:PWS 05661.jpg|miniatuur|upright=0.9|Fig. 8. Deze foto van 16 juni 1918 toont de schoorsteen kort na de blikseminslag.<ref name="fotoarchief PWF"/>]] | ||
Qua hoogte zijn de metselaars inmiddels bijna op de helft: op 29 september 1917 is de schoorsteen tot een hoogte gekomen van 27 meter boven de betonfundering. In oktober is het regelmatig slecht weer en zijn de schoorsteenbouwers veel afwezig. Aan het eind van de maand laat Vorstermans weer van zich horen: hij kondigt aan dat hij enkele dagen later zal beginnen met de binnenschacht van de schoorsteen. Het werk wordt inderdaad hervat, maar half november houden de schoorsteenbouwers er weer mee op, en ook Canoy-Herfkens wil niet dat er doorgewerkt wordt aan de schoorsteen. | Qua hoogte zijn de metselaars inmiddels bijna op de helft: op 29 september 1917 is de schoorsteen tot een hoogte gekomen van 27 meter boven de betonfundering. In oktober is het regelmatig slecht weer en zijn de schoorsteenbouwers veel afwezig. Aan het eind van de maand laat Vorstermans weer van zich horen: hij kondigt aan dat hij enkele dagen later zal beginnen met de binnenschacht van de schoorsteen. Het werk wordt inderdaad hervat, maar half november houden de schoorsteenbouwers er weer mee op, en ook Canoy-Herfkens wil niet dat er doorgewerkt wordt aan de schoorsteen. | ||
Het is dinsdag 6 mei 1918 als de schoorsteenbouwers weer op het werk verschijnen, een dag later dan aangekondigd door Canoy-Herfkens. Het werk heeft dan ongeveer een half jaar stilgelegen. Na enkele voorbereidende werkzaamheden te hebben uitgevoerd gaan de metselaars aan de slag. Eind mei noteert opzichter Anema dat er flink wordt doorgewerkt. Op 7 juni is de schoorsteen klaar. <ref name="Dagboek Anema"/> | Het is dinsdag 6 mei 1918 als de schoorsteenbouwers weer op het werk verschijnen, een dag later dan aangekondigd door Canoy-Herfkens. Het werk heeft dan ongeveer een half jaar stilgelegen. Na enkele voorbereidende werkzaamheden te hebben uitgevoerd gaan de metselaars aan de slag. Eind mei noteert opzichter Anema dat er flink wordt doorgewerkt. Op 7 juni is de schoorsteen klaar. <ref name="Dagboek Anema"/> | ||
En dan slaat het noodlot toe. Op zondagmiddag 16 juni 1918 wordt de schoorsteen door de bliksem getroffen. Figuur 8 toont de getroffen schoorsteen. | En dan slaat het noodlot toe. Op zondagmiddag 16 juni 1918 wordt de schoorsteen door de bliksem getroffen. Figuur 8 toont de getroffen schoorsteen. | ||
[[Bestand:PWS 05662.jpg|miniatuur|upright=0.9|Fig. 9. Op deze foto van 2 januari 1919 is de omgewaaide schoorsteenstomp te zien.<ref name="fotoarchief PWF"/>]] | [[Bestand:PWS 05662.jpg|miniatuur|upright=0.9|Fig. 9. Op deze foto van 2 januari 1919 is de omgewaaide schoorsteenstomp te zien.<ref name="fotoarchief PWF"/>]] | ||
| Regel 76: | Regel 75: | ||
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda aan Van Gulik 1 juli 1919 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x350px|Fig. 10a. Brief van Wouda aan hoogleraar Van Gulik d.d. 1 juli 1919 deel 1. | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda aan Van Gulik 1 juli 1919 deel 1.jpg|miniatuur|geen|x350px|Fig. 10a. Brief van Wouda aan hoogleraar Van Gulik d.d. 1 juli 1919 deel 1.]]</li><!-- | ||
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda aan Van Gulik 1 juli 1919 deel 2.jpg |miniatuur|geen|x350px|Fig. 10b. Brief van Wouda aan hoogleraar Van Gulik d.d. 1 juli 1919 deel 2.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | --><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Brief Wouda aan Van Gulik 1 juli 1919 deel 2.jpg |miniatuur|geen|x350px|Fig. 10b. Brief van Wouda aan hoogleraar Van Gulik d.d. 1 juli 1919 deel 2.<ref name="Inventaris nummer 921" />]]</li> | ||
</ul></div> | </ul></div> | ||
Op basis van het advies van Van Gulik wordt toch overgegaan tot het aanbrengen van een bliksemafleider tijdens de bouw. Op 15 juli 1919 wordt de verplaatsbare bliksemafleider door Sjang Geelen gemonteerd op de buitenklimijzers van de schoorsteen. Deze bliksemafleider is te zien op een foto die op 18 juli genomen is (zie figuur 11). Op de foto is tevens te zien dat de herbouw inmiddels flink is gevorderd. De schoorsteen heeft een hoogte bereikt van 22 meter en is tot deze hoogte volledig opgemetseld met de nog bruikbare, schoongemaakte stenen van de omgewaaide schoorsteenstomp. Om verder te kunnen met de herbouw van de schoorsteen zijn er nieuwe stenen in Limburg besteld. | |||
In de daaropvolgende weken wordt de schoorsteen in rap tempo verder opgemetseld. Eind juli is de hoogte 38 meter boven de betonfundering, en op 15 augustus 1919 meldt opzichter Anema in zijn dagboek dat schoorsteenbouwer Geelen klaar is met de buitenschacht van de schoorsteen. Een dag na de voltooiing van de buitenschacht worden er twee permanente bliksemafleiders op geplaatst. De metselaars zijn inmiddels ook begonnen met het opmetselen van de binnenschacht, en op 21 augustus 1919 is ook deze klaar.<ref name="Dagboek Anema"/> | |||
[[Bestand:PWS 05663.jpg|miniatuur|gecentreerd|rechtop=1.5|Fig. 11. Op deze foto van 18 juli 1919 is de verplaatsbare bliksemafleider op de schoorsteen te zien.<ref name="fotoarchief PWF>Tresoar, Fotoarchief van de Provinciale Waterstaatsdienst van Friesland.</ref> | |||
]] | |||