Naar inhoud springen

De werktuigen van het provinciaal stoomgemaal: verschil tussen versies

k
Toegankelijkheid verbeterd
k (Toegankelijkheid verbeterd)
k (Toegankelijkheid verbeterd)
 
Regel 555: Regel 555:
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!--
<div style="margin: auto; text-align: center;"><ul style="margin: 0;><!--
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: bottom;">[[Bestand:Fig 15.jpg|miniatuur|geen|rechtop=1.21|alt=Foto van slakkenhuis in aanbouw|Fig. 15. Centrifugaalpomp in bewerking.]]</li><!--
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: bottom;">[[Bestand:Fig 15.jpg|miniatuur|geen|rechtop=1.21|alt=Foto van slakkenhuis in aanbouw|Fig. 15. Centrifugaalpomp in bewerking.]]</li><!--
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: bottom;">[[Bestand:Fig 16.jpg|miniatuur|geen|rechtop=1.21|alt=Foto van een schoepenrad (impeller)|Fig. 16. Schoepenrad van het Dieselgemaal &laquo;Leeghwater&raquo; van den Haarlemmermeerpolder, uitgevoerd door «Werkspoor», Amsterdam.]]</li>
--><li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: bottom;">[[Bestand:Fig 16.jpg|miniatuur|geen|rechtop=1.21|alt=Foto van een schoepenrad (impeller)|Fig. 16. Schoepenrad van het Dieselgemaal «Leeghwater» van den Haarlemmermeerpolder, uitgevoerd door «Werkspoor», Amsterdam.]]</li>
</ul></div>
</ul></div>


Regel 644: Regel 644:
kristalwater is de reactie in hoofdzaak deze:
kristalwater is de reactie in hoofdzaak deze:


{{inspringen|{{math-big|1= ''Al''<sub>2</sub>(''SO''<sub>4</sub>)<sub>3</sub> + 3''Na''<sub>2</sub>''CO''<sub>3</sub> + 3''H''<sub>2</sub>''O'' =}} {{math-big|2''Al''(''OH'')<sub>3</sub> + 3''Na''<sub>2</sub>''SO''<sub>4</sub> + 3''CO''<sub>2</sub>}}}}
{{inspringen|{{math-big|1= ''Al''{{sub|2}}(''SO''{{sub|4}}){{sub|3}} + 3''Na''{{sub|2}}''CO''{{sub|3}} + 3''H''{{sub|2}}''O'' =}} {{math-big|2''Al''(''OH''){{sub|3}} + 3''Na''{{sub|2}}''SO''{{sub|4}} + 3''CO''{{sub|2}}}}}}


Hierbij ontwijkt dus een kleine hoeveelheid koolzuur. Het
Hierbij ontwijkt dus een kleine hoeveelheid koolzuur. Het
Regel 725: Regel 725:
{|class="wikitable" style="margin: auto; text-align: center;"
{|class="wikitable" style="margin: auto; text-align: center;"
|-
|-
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Omwentelingen per minuut.<br/>{{math|''n''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Omwente&shy;lingen per minuut.<br/>{{math|''n''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Opvoerhoogte.<br/>{{math|''h''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Opvoer&shy;hoogte.<br/>{{math|''h''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Wateropbrengst van 1 pomp per minuut.<br/>{{math|''Q''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Water&shy;opbrengst van 1 pomp per minuut.<br/>{{math|''Q''}}
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Meetmethode.
! scope="col" style="vertical-align:top;" | Meet&shy;methode.
|-
|-
| 95 || 0,564 m || 504,0 m<sup>3</sup>/min || molentje.
| 95 || 0,564 m || 504,0 m{{sup|3}}/min || molentje.
|-
|-
| 95 || 0,561 m || 505,5 m<sup>3</sup>/min || drijvers.
| 95 || 0,561 m || 505,5 m{{sup|3}}/min || drijvers.
|-
|-
| 100 || 0,627 m || 523,8 m<sup>3</sup>/min || molentje.
| 100 || 0,627 m || 523,8 m{{sup|3}}/min || molentje.
|-
|-
| 100 || 0,615 m || 523,7 m<sup>3</sup>/min || drijvers.
| 100 || 0,615 m || 523,7 m{{sup|3}}/min || drijvers.
|-
|-
| 100 || 0,612 m || 525,6 m<sup>3</sup>/min || molentje.
| 100 || 0,612 m || 525,6 m{{sup|3}}/min || molentje.
|-
|-
| 105 || 0,619 m || 582,0 m<sup>3</sup>/min || molentje.
| 105 || 0,619 m || 582,0 m{{sup|3}}/min || molentje.
|-
|-
| 105 || 0,615 m || 555,3 m<sup>3</sup>/min || drijvers.
| 105 || 0,615 m || 555,3 m{{sup|3}}/min || drijvers.
|-
|-
|}
|}
Regel 759: Regel 759:
centrifugaalpompen voldoen aan een vergelijking van den vorm
centrifugaalpompen voldoen aan een vergelijking van den vorm


{{inspringen|{{math-big|1= ''x h'' + ''y Q''<sup>2</sup> = ''n''<sup>2</sup>}}}}
{{inspringen|{{math-big|1= ''x h'' + ''y Q''{{sup|2}} = ''n''{{sup|2}}}}}}


Het resultaat van iedere proef kan dus in een rechthoekig
Het resultaat van iedere proef kan dus in een rechthoekig
Regel 775: Regel 775:
benaderen. Daaruit leest men de waarden van {{math|''x''}} en {{math|''y''}} af:
benaderen. Daaruit leest men de waarden van {{math|''x''}} en {{math|''y''}} af:


{{inspringen|{{math-big|1= ''x'' = 7100}} &nbsp; &nbsp; {{math-big|1= ''y= 0,02}}}}.
{{inspringen|{{math-big|1= ''x'' = 7100}} &nbsp; &nbsp; {{math-big|1= ''y= 0,02}}.}}


Dat de vergelijking
Dat de vergelijking
{{inspringen|{{math-big|1= 7100 ''h'' + 0,02 ''Q''<sup>2</sup> = ''n''<sup>2</sup>}}}}
{{inspringen|{{math-big|1= 7100 ''h'' + 0,02 ''Q''{{sup|2}} = ''n''{{sup|2}}}}}}
het verband tusschen opvoerhoogte, wateropbrengst en aantal  
het verband tusschen opvoerhoogte, wateropbrengst en aantal  
omwentelingen met bevredigende benadering weergeeft, blijkt  
omwentelingen met bevredigende benadering weergeeft, blijkt  
Regel 905: Regel 905:
Laten wij nu aannemen, dat het mechanisch nuttig effect
Laten wij nu aannemen, dat het mechanisch nuttig effect
van het stoomwerktuig in deze gevallen geweest is
van het stoomwerktuig in deze gevallen geweest is
:<span style="font-size: initial;">{{sfrac||effect p.k.|ind. pk.}}</span> = 0.9
{{inspringen|<span style="font-size: initial;">{{sfrac||effect p.k.|ind. pk.}}</span> = 0.9}}
en het nuttig effect van de motoren van het electrisch gemaal
en het nuttig effect van de motoren van het electrisch gemaal
bij Zoutkamp met tandradoverbrenging
bij Zoutkamp met tandradoverbrenging
:<span style="font-size: initial;">{{sfrac||effect p.k.|ind. pk.}}</span> = 0.93
{{inspringen|<span style="font-size: initial;">{{sfrac||effect p.k.|ind. pk.}}</span> = 0.93}}
hetgeen niet ver van de waarheid kan zijn, dan vinden wij  
hetgeen niet ver van de waarheid kan zijn, dan vinden wij  
het volgende nuttig effect van de pompen alleen:
het volgende nuttig effect van de pompen alleen:
Regel 926: Regel 926:


Uit deze cijfers blijkt dat werkelijk de schadelijke  
Uit deze cijfers blijkt dat werkelijk de schadelijke  
weerstanden van de centrifugaalpompen van &bdquo;Lemmer&rdquo; iets grooter  
weerstanden van de centrifugaalpompen van „Lemmer” iets grooter  
zijn dan die van &bdquo;Fos&rdquo;, waarbij in aanmerking moet worden  
zijn dan die van „Fos”, waarbij in aanmerking moet worden  
genomen dat de toevoer- en afvoerpijpen van het groote  
genomen dat de toevoer- en afvoerpijpen van het groote  
stoomgemaal &bdquo;Lemmer&rdquo; uit den aard der' zaak veel langer zijn dan  
stoomgemaal „Lemmer” uit den aard der' zaak veel langer zijn dan  
die van het zeer kleine stoomgemaal van Fos.
die van het zeer kleine stoomgemaal van Fos.


De oorzaak van de groote schadelijke weerstandshoogte,  
De oorzaak van de groote schadelijke weerstandshoogte,  
die wij voor de oorspronkelijke centrifugaalpomp van het  
die wij voor de oorspronkelijke centrifugaalpomp van het  
gemaal &bdquo;Lynden&rdquo; becijferden, is onlangs door de interessante  
gemaal „Lynden” becijferden, is onlangs door de interessante  
proeven van ir.&nbsp;J.Gr.&nbsp;Bijl tot het vinden van een gunstiger  
proeven van ir.&nbsp;J.Gr.&nbsp;Bijl tot het vinden van een gunstiger  
vorm voor de afvoerbuis van die pomp duidelijk aan het licht gekomen.<ref>Voetnoot 7 in oorspronkelijke artikel: ''De Ingenieur'', No. 52 van 27 December 1924, blz. 1035, vlg.</ref>
vorm voor de afvoerbuis van die pomp duidelijk aan het licht gekomen.<ref>Voetnoot 7 in oorspronkelijke artikel: ''De Ingenieur'', No. 52 van 27 December 1924, blz. 1035, vlg.</ref>


Dat de schroefpompen van het gemaal &bdquo;Electra&rdquo; bij  
Dat de schroefpompen van het gemaal „Electra” bij  
Zoutkamp minder schadelijke weerstandshoogte zouden opleveren  
Zoutkamp minder schadelijke weerstandshoogte zouden opleveren  
dan de centrifugaalpompen, waarmede zij hier zijn  
dan de centrifugaalpompen, waarmede zij hier zijn  
Regel 956: Regel 956:
het nuttig effect zal worden gevonden.
het nuttig effect zal worden gevonden.


De Machinefabriek &bdquo;Jaffa&rdquo; kan intusschen over de  
De Machinefabriek „Jaffa” kan intusschen over de  
resultaten tot dusver bereikt met de belangrijke door haar  
resultaten tot dusver bereikt met de belangrijke door haar  
gebouwde machine-installatie volkomen tevreden zijn.
gebouwde machine-installatie volkomen tevreden zijn.
Regel 1.015: Regel 1.015:


Het lid prof. ir. '''J.C. Dijxhoorn.''' De resultaten van het
Het lid prof. ir. '''J.C. Dijxhoorn.''' De resultaten van het
onderzoek van de proefpomp, die in de machinefabriek &bdquo;Jaffa&rdquo;
onderzoek van de proefpomp, die in de machinefabriek „Jaffa”
is onderzocht, zijn zeer zeker van waarde geweest voor het
is onderzocht, zijn zeer zeker van waarde geweest voor het
construeeren der pompen voor &bdquo;Lemmer&rdquo;. Ik heb die
construeeren der pompen voor «Lemmer». Ik heb die
resultaten niet volledig ter beschikking, doch ik vertrouw dat ons
resultaten niet volledig ter beschikking, doch ik vertrouw dat ons
medelid de heer H.J.F. Smulders Lzn., directeur van
medelid de heer H.J.F. Smulders Lzn., directeur van
Regel 1.023: Regel 1.023:
aan de Afdeeling te verstrekken.
aan de Afdeeling te verstrekken.


De machinefabriek &bdquo;Jaffa&rdquo; heeft aan dit verzoek voldaan
De machinefabriek „Jaffa” heeft aan dit verzoek voldaan
en het volgende aan den secretaris der Afdeeling voor W. en S.
en het volgende aan den secretaris der Afdeeling voor W. en S.
geschreven:
geschreven:


Naar aanleiding van uw schrijven van 26 Februari 1925, betreffende
{{citaat|Naar aanleiding van uw schrijven van 26 Februari 1925, betreffende proefpomp «Lemmer» zenden wij u hierbij een lijst van proefnemingen met genoemde pomp (Tabel I en II, waaruit nauwkeurig de verkregen uitkomsten zijn na te gaan. Ter verduidelijking voegen wij hierbij nog twee grafieken, (fig. 18 en 19) die uit deze cijfers zijn samengesteld. Het effect van den electromotor met drijfwerk was door middel van remproeven vastgesteld.
proefpomp «Lemmer» zenden wij u hierbij een lijst van
proefnemingen met genoemde pomp (Tabel I en II, waaruit
nauwkeurig de verkregen uitkomsten zijn na te gaan. Ter verduidelijking
voegen wij hierbij nog twee grafieken, (fig. 18 en 19) die uit deze
cijfers zijn samengesteld. Het effect van den electromotor met drijfwerk
was door middel van remproeven vastgesteld.


Wij maken hierbij echter de opmerking dat ons inziens met deze
Wij maken hierbij echter de opmerking dat ons inziens met deze proefneming niet voor eens en voor altijd is uitgemaakt of de modelproeven op centrifugaalpompen al of niet van waarde zijn.
proefneming niet voor eens en voor altijd is uitgemaakt of de
modelproeven op centrifugaalpompen al of niet van waarde zijn.


De reden hiervan is, dat wij op onzen proefstand de pomp niet
De reden hiervan is, dat wij op onzen proefstand de pomp niet konden beproeven met een lageren opvoer dan circa 0,800 m.
konden beproeven met een lageren opvoer dan circa 0,800 m.


Voor deze proef was een lange betonnen overstortgoot gemaakt.
Voor deze proef was een lange betonnen overstortgoot gemaakt. De horizontale overstortrand bevond zich circa 0,400 m. boven den waterspiegel, waaruit gepompt werd, hetgeen om een goede beluchting van den waterstraal te verkrijgen niet lager zijn kan. De overstorthoogte, dat is de dikte van den waterstraal boven den overstort, bedroeg eveneens circa 0,400 m., waardoor een minimum opvoerhoogte van circa 0,800 m. ontstond.}}
De horizontale overstortrand bevond zich circa 0,400 m. boven den
waterspiegel, waaruit gepompt werd, hetgeen om een goede beluchting
van den waterstraal te verkrijgen niet lager zijn kan. De overstorthoogte,
dat is de dikte van den waterstraal boven den overstort,
bedroeg eveneens circa 0,400 m., waardoor een minimum
opvoerhoogte van circa 0,800 m. ontstond.


{| class="wikitable" style="margin: auto;"
{| class="wikitable" style="margin: auto;"
|+ Tabel I. Beproeving van de proefpomp &bdquo;Lemmer&rdquo;. (Zie fig. 18)
|+ Tabel I. Beproeving van de proefpomp &bdquo;Lemmer&rdquo;. (Zie fig. 18)
|-
|-
! Proef<br/>No. !! Overstort-<br/>hoogte !! m<sup>3</sup> per<br/>min. !! Opvoer-<br/>hoogte
! scope="col" | Proef<br/>No.
! W.P.K. !! Amp. !! Volt. !! Effect<br/>motor met<br/>drijfwerk  
! scope="col" | Overstort-<br/>hoogte
! E.P.K. !! {{sfrac||W.P.K.|E.P.K.}} !! Aantal<br/>Omwent.
! scope="col" | m{{sup|3}} per<br/>min.
! scope="col" | Opvoer-<br/>hoogte
! scope="col" | W.P.K.
! scope="col" | Amp.
! scope="col" | Volt.
! scope="col" | Effect<br/>motor met<br/>drijfwerk  
! scope="col" | E.P.K.
! scope="col" | {{sfrac||W.P.K.|E.P.K.}}
! scope="col" | Aantal<br/>Omwent.
|-
|-
| 1 || 347{{frac|1|2}} || 45,3 || &numsp;893 || &numsp;8,99 || &numsp;73 || 223 || 0,71 || 15,70 || 0,573 || 267
| 1 || 347{{frac|1|2}} || 45,3 || &numsp;893 || &numsp;8,99 || &numsp;73 || 223 || 0,71 || 15,70 || 0,573 || 267
Regel 1.088: Regel 1.081:
|-
|-
|}
|}
<br/>
 
[[Bestand:Fig 18.jpg|miniatuur|center|rechtop=2.5|Fig. 18. Grafische voorstelling v/d uitkomsten verkregen met de proefpomp voor het gemaal-voor-Friesland's boezem.]]
 
[[Bestand:Fig 18.jpg|miniatuur|center|rechtop=2.5|alt=Grafiek van gegevens in tabel I.|Fig. 18. Grafische voorstelling v/d uitkomsten verkregen met de proefpomp voor het gemaal-voor-Friesland's boezem.]]




Regel 1.095: Regel 1.089:
|+ Tabel II. Beproevingsresultaten proefpomp &bdquo;Lemmer&rdquo;. (Zie fig. 19.) <br/> Gemiddelde opvoerhoogte is 1400 m/m.
|+ Tabel II. Beproevingsresultaten proefpomp &bdquo;Lemmer&rdquo;. (Zie fig. 19.) <br/> Gemiddelde opvoerhoogte is 1400 m/m.
|-
|-
! No. !! Aantal<br/>omw. !! Overstort-<br/>hoogte !! m<sup>3</sup> per<br/>min. !! Opvoer-<br/>hoogte
! scope="col" | No.  
! W.P.K. !! Amp. !! Volt. !! Effect<br/>motor met<br/>drijfwerk !! E.P.K. !! {{sfrac||W.P.K.|E.P.K.}}
! scope="col" | Aantal<br/>omw.
! scope="col" | Overstort-<br/>hoogte
! scope="col" | m{{sup|3}} per<br/>min.
! scope="col" | Opvoer-<br/>hoogte
! scope="col" | W.P.K.
! scope="col" | Amp.
! scope="col" | Volt.
! scope="col" | Effect<br/>motor met<br/>drijfwerk
! scope="col" | E.P.K.
! scope="col" | {{sfrac||W.P.K.|E.P.K.}}
|-
|-
| 10 || 211 || 214 || 21,3 || 1223 || &numsp;5,79 || &numsp;57 || 188 || 0,73 || 10,62 || 0,545
| 10 || 211 || 214 || 21,3 || 1223 || &numsp;5,79 || &numsp;57 || 188 || 0,73 || 10,62 || 0,545
Regel 1.124: Regel 1.127:
|}
|}
<br/>
<br/>
[[Bestand:Fig 19.jpg|miniatuur|center|rechtop=2.2|Fig. 19. Grafische voorstelling v/d uitkomsten verkregen met de proefpomp voor het gemaal-voor-Friesland's boezem.]]
[[Bestand:Fig 19.jpg|miniatuur|center|rechtop=2.2|alt=Grafiek van gegevens in tabel II.|Fig. 19. Grafische voorstelling v/d uitkomsten verkregen met de proefpomp voor het gemaal-voor-Friesland's boezem.]]


===Betreffende opvoerhoogte na drooglegging Zuiderzee===
===Betreffende opvoerhoogte na drooglegging Zuiderzee===
Regel 1.183: Regel 1.186:
over de resultaten verkregen met deze centrifugaalpompen.
over de resultaten verkregen met deze centrifugaalpompen.
Zooals door prof. Dijxhoorn reeds werd medegedeeld, werden
Zooals door prof. Dijxhoorn reeds werd medegedeeld, werden
indertijd door &bdquo;Jaffa&rdquo; uitvoerige proefnemingen met een klein
indertijd door „Jaffa” uitvoerige proefnemingen met een klein
model der pompinstallatie verricht. Deze beproevingen hadden
model der pompinstallatie verricht. Deze beproevingen hadden
ten doel de constructie van de groote centrifugaalpompen
ten doel de constructie van de groote centrifugaalpompen
vast te leggen, buitendien moesten zij ook min of meer
vast te leggen, buitendien moesten zij ook min of meer
opheldering geven, of de waterlevering bij een bepaald
opheldering geven, of de waterlevering bij een bepaald
pompregime constant bleef. De proefnemingen bij &bdquo;Jaffa&rdquo;, welke
pompregime constant bleef. De proefnemingen bij „Jaffa”, welke
ik indertijd niet meer geheel heb kunnen beëindigen, moeten
ik indertijd niet meer geheel heb kunnen beëindigen, moeten
zeer bevredigende resultaten hebben opgeleverd. Het is
zeer bevredigende resultaten hebben opgeleverd. Het is
Regel 1.256: Regel 1.259:


Het lid prof. ir. '''J.C. Dijxhoorn.''' Omtrent de resultaten
Het lid prof. ir. '''J.C. Dijxhoorn.''' Omtrent de resultaten
met de proefpomp van &bdquo;Jaffa&rdquo; bereikt, mag ik verwijzen naar
met de proefpomp van „Jaffa” bereikt, mag ik verwijzen naar
hetgeen door de genoemde machinefabriek daaromtrent wordt
hetgeen door de genoemde machinefabriek daaromtrent wordt
medegedeeld.
medegedeeld.
Regel 1.324: Regel 1.327:
een te ongunstigen indruk. Om een uiterste geval te noemen,
een te ongunstigen indruk. Om een uiterste geval te noemen,
merk ik op, dat een pomp, dienende voor een z.g. schuifgemaal
merk ik op, dat een pomp, dienende voor een z.g. schuifgemaal
met opvoerhoogte &bdquo;nul&rdquo;, een nuttig effect &bdquo;nul&rdquo; heeft.
met opvoerhoogte „nul”, een nuttig effect „nul” heeft.


Maar in het algemeen blijft het nuttig effect zeer zeker een
Maar in het algemeen blijft het nuttig effect zeer zeker een
Regel 1.355: Regel 1.358:
<references/>
<references/>


<br/>
[[Categorie:Publicaties]]
[[Category:Publicaties]]