|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| Voor het weergeven van wiskundige formules proberen we de aanpak hiervoor van de Engelse Wikipedia te volgen. Deze twee pagina's geven een aardig beeld hoe formules op de engelse wikpedia gebruikt worden en eruit zien:
| | {{Help/Navigatie}} |
| * [https://en.wikipedia.org/wiki/Polynomial Polynomial], een pagina over polynomen.
| |
| * [https://en.wikipedia.org/wiki/Quadratic_formula Quadratic formula], een pagina over de vierkantsvergelijking en het oplossen ervan.
| |
|
| |
|
| Op deze pagina's worden de formules en variabelen die in de lopende tekst opgenomen zijn gemaakt met sjablonen en de losstaande formules worden gemaakt met het <code><math></code> HTML element. Deze laatse methode is zeer krachtig en heeft een hoop mogelijkheden, deze methode maakt gebruik van LaTeX comando's, ook wel TeX genoemd. Deze LaTeX formule opmaak werkt echter niet op (deze versie van) Wouda's Wiki, de Math extensie is wel geïnstalleerd maar werkt op de een of ander manier niet naar behoren. Gelukkig is er nog een (oudere) methode die wel werkt deze maakt gebruik van HTML gecombineerd met speciale opmaak. De templates/sjablonen die hiervoor in de Engelse Wikipedia gebruikt worden zijn gedeeltelijk en in aangepaste vorm voor Wouda's Wiki beschikbaar gemaakt.
| |
|
| |
|
| Veel informatie over het maken van formules is te vinden op de volgende pagina's:
| | [[Bestand:Doc.nr. 14408-64773 - Woudagemaal vanaf landpunt (16-05-2017).jpg|miniatuur|Woudagemaal vanaf de "zeezijde". RCE/14408-64773]] |
| * [https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Displaying_a_formula Help:Displaying a formula]
| | Voor de het plaatsen van een afbeelding op een pagina is hiervoor een opdracht in de wikicode nodig. Deze opdracht heeft de volgende algemene vorm: |
| * [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=MOS:COMMONMATH Manual of Style, hoofdstuk wiskundige sybolen]
| |
| * [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Manual_of_Style/Mathematics Manual of Style/Mathematics]
| |
|
| |
|
| | <code>[[Bestand:''filename''.''extensie''|''opties''|''titel'']]</code> |
|
| |
|
| __TOC__
| | Door het meegeven van opties kan de afbeelding gestyled worden. |
|
| |
|
| ==Gebruik van het math sjabloon==
| |
| Het math sjabloon (<code>{{math|...}}</code>) is bedoeld om wiskundige formules in de lopende tekst op te nemen. Standaard is de tekst op Wiki pagina's opgemaakt in een sans serif font terwijl formules vaak in een serif font zijn opgesteld. Door gebruik te maken van het sjabloon math wordt de formule in een serif font opgemaakt. Daarnaast zal de formule niet onderbroken worden door een regel einde, als er te weinig ruimte is aan het eind van de regel wordt de formule op de volgende regel geplaatst. Bovendien wordt de grootte van het font geschaald zodat het goed past bij de rest van de tekst.
| |
|
| |
|
| Zonder het math sjabloon is een formule ook te maken, bijvoorbeeld: ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2). Met gebruik van het math sjabloon wordt dit: {{math|''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)}}. De tweede versie ziet er wat netter uit en ondersheidt zich ook wat van de omliggende tekst waardoor de formule beter herkenbaar en leesbaar is.
| | __TOC__ |
| | <br clear=all> |
| | ==Afbeelding type: miniatuur== |
| | Standaard willen we aan een afbeelding een onderschrift meegeven en controle hebben over hoe groot het plaatje op de pagina afgebeeld wordt. De afbeelding moet geschaald kunnen worden. Van de verschillende ''format'' opties is er één die dit heeft, dit is de miniatuur optie. Hiermee wordt de voor Wouda's Wiki standaard sysntax: |
|
| |
|
| Gebruikte Wikicode voor formules in bovenstaand stukje:
| | <code>[[Bestand:''filename''.''extensie''|miniatuur|''opties''|''Onderschrift'']]</code> |
| * <code>''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)</code> voor: ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)
| |
| * <code>{{math|1= ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)}}</code> voor: {{math|1= ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)}}
| |
| In deze laatste wikicode wordt <code>1=</code> aan het begn van de formule definite gebruikt omdat anders het = teken in de formule verkeerd geinterpreteerd wordt. Als een formule het = teken bevat dan de code beginnen met <code>1=</code>.
| |
|
| |
|
| ===Gebruik van het math-big sjabloon=== | | ==Horizontale uitlijning== |
| Het math-big sjabloon (<code>{{math-big|...}}</code>) is een variant op het math sjabloon en doet hetzelfde alleen wordt het resultaat iets groter weergegeven. Dit sjabloon is bedoeld voor losstaande formules, zoals in onderstaand voorbeeld.
| | Er zijn vier mogelijkheden voor het horizontaal uitlijnen van een plaatje: |
| | * '''Links''' (left): plaatje links uitgelijnd met tekst rechts ernaast. |
| | * '''Rechts''' (right): plaatje rechts uitgelijnd met tekst links ernaast (default). |
| | * '''Center''': plaatje in het midden zonder tekst ernaast |
| | * geen (none): afbeelding links uitgelijnd zonder tekst ernaast. |
|
| |
|
| :{{math-big|1=''y'' = ''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + c}}
| | ===Voorbeeld links uitlijnen=== |
| | <pre> |
| | [[Bestand:Doc.nr. 14408-64773 - Woudagemaal vanaf landpunt (16-05-2017).jpg|miniatuur|links|Woudagemaal vanaf de "zeezijde". RCE/14408-64773]] |
| | Lorem ipsum ... arcu. {Alinea 1} |
|
| |
|
| Waarin {{math|''x''}} de input variabele is, {{math|''y''}} het reultaat is en {{math|''a''}}, {{math|''b''}} en {{math|''c''}} constanten zijn.
| | In enim ... laoreet. {Alinea 2} |
|
| |
|
| De wikicode hiervoor ziet er als volgt uit:
| | Quisque rutrum. ... ipsum. {Alinea 3} |
| <pre>
| |
| Alinea einde. | |
|
| |
|
| :{{math-big|1=''y'' = ''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + c}}
| | Nam quam ... libero. {Alinea 4} |
| | |
| Waarin {{math|''x''}} de input variabele is, {{math|''y''}} het reultaat is en {{math|''a''}}, {{math|''b''}} en {{math|''c''}} constanten zijn.
| |
| </pre> | | </pre> |
| | [[Bestand:Doc.nr. 14408-64773 - Woudagemaal vanaf landpunt (16-05-2017).jpg|miniatuur|links|Woudagemaal vanaf de "zeezijde". RCE/14408-64773]] |
| | Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. |
|
| |
|
| De <code>:</code> voor het aanroepen van het math-big sjabloon zorgt ervoor dat de formule inspringt.
| | In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. |
|
| |
|
| ==Schuinschrift of normaal schrift==
| | Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. |
| ===Variabelen===
| |
| Over het algemeen wordt schuinschrift (''itallic'') gebruikt voor het afbeelden van variabelen maar niet voor nummers of symbolen. In de wikicode worden dubbele apostrofs gebruikt voor en na het stuk tekst wat in schuinschrift moet (<code>''...''</code>). Zaken als parameters, cijfers gelijk aan of plus tekens worden niet schuin gedrukt. Omschrijvende subschrift teksten horen ook niet schuingedrukt want het zijn immers geen variabelen. Als voorbeeld {{math|''m''<sub>appel</sub>}} is de massa van een appel. SI eenheden worden nooit schuin gedrukt: {{math|''x''}} = 5 cm.
| |
|
| |
|
| Om ervoor te zorgen dat variabelen die in de tekst genoemd worden er gelijk uitzien als in een formule wordt aangeraden om ook daar het math sjabloon voor te gebruiken. In bovenstaande stukje tekst is dit ook gedaan.
| | Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem. Maecenas nec odio et ante tincidunt tempus. Donec vitae sapien ut libero venenatis faucibus. Nullam quis ante. Etiam sit amet orci eget eros faucibus tincidunt. Duis leo. Sed fringilla mauris sit amet nibh. Donec sodales sagittis magna. Sed consequat, leo eget bibendum sodales, augue velit cursus nunc, quis gravida magna mi a libero. |
| * <code>{{math|''m''<sub>appel</sub>}}</code> voor {{math|''m''<sub>appel</sub>}}.
| | <br clear=all> |
| * <code>{{math|''x''}} = 5 cm</code> voor {{math|''x''}} = 5 cm.
| | ==Afbeeldings grootte, schaling== |
| | Upright, schaal factor tov standaard <code>upright=1.0</code> geeft de afbeelding weer in de standaard breedte. |
|
| |
|
| ===Functies=== | | ===Voorbeeld afbeelding geschaald naar 200%=== |
| Standaard functies zoals sin en cos worden niet schuingedrukt, maar namen zoals {{math|''f''}} voor functies worden wel schuin gedrukt. Bijvoorbeeld: {{math|1= ''f''(''x'') = sin(''x'') cos(''x'')}}
| | <pre> |
| | | [[Bestand:Doc.nr. 14408-64771 - Interieur, stookketels (16-05-2017).jpg|miniatuur|center|upright=2|Stoomketels. RCE/14408-64771]] |
| Gebruikte Wikicode voor formules in bovenstaand stukje:
| | </pre> |
| * <code>{{math|1= ''f''(''x'') = sin(''x'') cos(''x'')}}</code> voor: {{math|1=''f''(''x'') = sin(''x'') cos(''x'')}}
| | [[Bestand:Doc.nr. 14408-64771 - Interieur, stookketels (16-05-2017).jpg|miniatuur|center|upright=2|Stoomketels. RCE/14408-64771]] |
| | |
| ===Griekse letters===
| |
| Schrijf kleine Griekse letters schuin als het variabelen of constanten zijn (in lijn met het schuinschrijven van variabelen), bijvoorbeeld: {{math|1= ''λ'' + ''y'' = ''π r''<sup>2</sup>}}. Griekse hoofdletters niet schuin schrijven.
| |
| | |
| Gebruikte Wikicode voor de formules hierboven:
| |
| * <code>{{math|1= ''&lambda;'' + ''y'' = ''&pi; r''<sup>2</sup>}}</code> voor: {{math|1= ''λ'' + ''y'' = ''π r''<sup>2</sup>}}
| |
| | |
| | |
| ==Speciale tekens==
| |
| https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_mathematical_symbols_by_subject
| |
| | |
| | |
| Het standaard min teken (-) van het toetsenbord is Unicode karakter U+002D "HYPHEN-MINUS"
| |
| daarnaast is er ook nog (−, Unicode character U+2212 "MINUS SIGN")
| |
| | |
| Negatief of min gebruik (−, Unicode character U+2212 MINUS SIGN) − (<code>&minus;</code>)
| |
| | |
| :{{math-big|1= ''x'' = -(''y''<sup>2</sup> + 2)}}
| |
| :{{math-big|1= ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)}}
| |
|
| |
|
| ===Optellen===
| |
|
| |
|
| ===Aftrekken=== | | ==Vertikale uitlijning== |
|
| |
|
| ===Vermenigvuldigen=== | | ==Afbeeldingen naast elkaar== |
| For multiplication, use a multiplication sign (U+00D7 × MULTIPLICATION SIGN) or a dot (U+22C5 ⋅ DOT OPERATOR), which are input by clicking on them in the edit toolbox under the edit window or by entering × or ⋅. Care should be taken not to confuse the dot operator (in the "Math and logic" section of the edit toolbox) with an interpunct (in the "Insert" section of the edit toolbox) or a bullet. The letter x should not be used to indicate multiplication, but it is used (unspaced) as the substitute for "by" in terms such as 4x4.
| | ===Voorbeeld 1=== |
| | * Upright=1,33 |
| | * Margin: 0,5em (rondom) |
|
| |
|
| ===Delen=== | | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64759 - Interieur, stoom condensator (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=1.33|Condensatie inrichting]]</li> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64760 - Interieur, stoom condensator (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=1.33|Condensatie inrichting]]</li> |
| | </ul></div> |
|
| |
|
| <sup>a</sup>⁄<sub>b</sub> renders as: a⁄b
| | ===Voorbeeld 2=== |
| | * x400px (beide afbeeldingen 400px hoog) |
| | * Margin: 0,5em (rondom) |
| | * text-align: center; |
| | * Vertical-align: top |
|
| |
|
| ==Sfrac sjabloon== | | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64754 - Interieur, machinehal (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|x400px|Interieur machinehal. Bron: RCE/14408-64754]]</li> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64768 - Interieur, detail stoommachine (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|x400px|Detail stoommachine. Bron: RCE/14408-64768]]</li> |
| | </ul></div> |
|
| |
|
| ==Sfrac sjabloon== | | ===Voorbeeld 3=== |
| | * upright=0.65 |
| | * Margin: 0,5em (rondom) |
| | * text-align: center; |
| | * Vertical-align: top |
|
| |
|
| {{sfrac|A|B|C}}
| | <div style="margin: auto; text-align: center;"><ul> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64758 - Interieur, eerste Jaffapomp, detail (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=0.65|Interieur machinehal. Bron: RCE/14408-64758]]</li> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64757 - Interieur, eerste Jaffapomp vanaf de trap (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=0.65|Interieur machinehal. Bron: RCE/14408-64757]]</li> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64762 - Interieur, kast met oliekannetjes (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=0.65|Kast met oliekannetjes. Bron: RCE/14408-64762]]</li> |
| | <li style="display: inline-block; margin: 0.5em; vertical-align: top;">[[Bestand:Doc.nr. 14408-64765 - Interieur, gereedschapsbord (16-05-2017).jpg|miniatuur|geen|upright=0.65|Gereedschapsbord. Bron: RCE/14408-64765]]</li> |
| | </ul></div> |
|
| |
|
| | | ==''Link'' optie== |
| {{sfrac|A|B|Ccccc}}
| |
| | |
| | |
| {{sfrac| |1|''x'' - 1}}
| |
| | |
| :{{math-big|1= ''D'' = 355 ⋅ ''H'' ⋅ {{sfrac| |''T''<sub>s</sub> − ''T''<sub>1</sub>| ''T''<sub>s</sub> ⋅ ''T''<sub>1</sub> }} }}
| |
| | |
| | |
| :{{math-big|1= ''D'' = 355 ⋅ ''H'' ⋅ {{sfrac| |''T''<sub>s</sub> − ''T''<sub>1</sub>| ''T''<sub>s</sub> ⋅ ''T''<sub>1</sub> }} }}
| |
|
| |
|
|
| |
|
| | <br clear=all> |
| ==Links== | | ==Links== |
| Om formules goed te kunnen weergeven zijn er aanpassingen gedaan aan Common.css en zijn er een aantal sjablonen aangemaakt. Links hier naar toe:
| | * https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Images |
| * [[MediaWiki:Common.css]]
| | <br> |
| * [[Sjabloon:Math]]
| | [[Category:Help]] |
| * [[Sjabloon:Math-big]] | |
| * [[Sjabloon:%3D]]
| |
| * [[Sjabloon:Sfrac]]
| |
| | |
| | |
| | |
| ==Aantekeningen==
| |
| Template:Math (https://en.wikipedia.org/wiki/Template:Math) maakt gebruik van class="texhtml" en als de optie "big" wordt meegegeven tevens van "texhtml-big"
| |
| | |
| https://wiki.woudagemaal.nl/w/index.php?title=MediaWiki:Common.css
| |
