Dagboek bouw/1918, 3e kwartaal: verschil tussen versies

Er werd nog geheel gewerkt genoemd als op 25 t/m 29 Juni

Weer kunnen beginnen met het afgeslagen gedeelte van de dam en met Gebr^<u>s</u>&nbsp;Broersma afgesproken, om eerst de teen er geheel door te brengen, voordat met het opspuiten van zand wordt begonnen. De walmuur is niet verder overgegeaan.

Er werd in hoofdzaak nog gewerkt genoemd als op 25 t/m 29&nbsp;Juni.

De laatste sluisdeur zoover klaar gekomen, dat er met het breeuwen kan worden begonnen.  

Dinsdag avond met Gebr^<u>s</u>&nbsp;Broersma, Dikkerboom, Krikke en opzichter Jansma gesproken over de stormschade van Zaterdag 22&nbsp;Juni. De aannemers wenschten dit niet te verrekenen per M³, wat het zand betreft, maar per dag en één dag baggeren te stellen op ƒ&nbsp;600,&ndash;, waarop ik hun heb te kennen gegeven, dat dit niet ons bedoeling is en zeer zeker ook niet van den heer Hoofdingenieur.

Gestort de gewapend beton balk over de zuigbuizen voor uitbouw kantoortje's.

De heer Hoofdingenieur op het werk geweest. Met Joh. Broersma afgesproken over het aanspuiten van het zand aan de dam met den storm d.t. 22&ndash;Juni weggeslagen, volgens mijn opgaaf 850&nbsp;M³.  

Afgesproken hiervoor aan Krikke en Dikkerboom te vergoeden een bedrag van ƒ&nbsp;1000,&ndash;

Verder met Joh. Broersma gesproken over <s>het</s> de aansluitingen van de nieuwe gedeelten zeedijk en het inhangen van de sluisdeuren, dat hieraan zoo vlug mogelijk moet worden gewerkt.

Joh. Broersma heeft ons geantwoord, wat het ook moest kosten, de sluisdeuren kwamen er dezen herfst nog voor.

De metselaars klaar gekomen met het metselwerk penanten boezenzijde en begonnen met den vleugelmuur (Oostkant.) zeezijde, welke reeds was opgemetseld tot ±&nbsp;1&nbsp;Meter boven N.A.P.  

Begonnen met storten van de betonvoet onder den Zuidelijken gevel van het machinegebouw. Hieraan werd gewerkt door al de timmerlieden en een gedeelte van de grondwerkers.

De overige arbeiders en grondwerkers aan het maken van de dam en laden van de klei.

Er werd geheel gewerkt genoemd als op 5&nbsp;Juli. Afgegeven weekrapport n^<u>o</u>&nbsp;...

Klaar gekomen met het betonstorten van de beton voor den voet onder den Zuidelijken- en Oostelijken gevel van het machinegebouw.  

De metselaars bezig met het metselen <s>W</s> Oostelijken vleugelmuur en tusschen penanten zeezijde.

De steenzetters met eenige grondwerkers aan het maken van de dam.

De andere grondwerkers aan het aanvoeren van metselsteen enz.

Door de metselaars werd gewerkt genoemd als op 8&nbsp;Juli en begonnen met het stellen van de bovenste slag- en hoekstijlen op de penanten met Oostelijken vleugelmuur zeezijde.

De timmerlieden begonnen met het stellen van de bekistingen voor de pomp- en machineblokken 2^<u>de</u>&nbsp;helft.

Begonnen met het lossen van een aak basalt deze week in Lemmer aangekomen, 345&nbsp;last volgens opgaaf van den schipper.

Verder werd er gewerkt aan het maken van de dam en het aanvoeren van de daarvoor benoodigde materialen.

Er werd geheel gewerkt genoemd als op 9&nbsp;Juli. Door Jansma werd aanmerkingen gemaakt op de klei, welke werd gegraven uit de zeedijk. Hierover vielen tusschen Joh. Broersma en Jansma heel wat woorden. Door Joh. Broersma werd aan v/d Plas S^<u>r</u> orders gegeven hem niets van de opzichters aan te trekken en de klei te laden, zoals het daar zat. Jansma wenschte niet meer naar het kleiladen om te zien en hield Bos hierover toen toezicht.  

Ook hij kreeg van v/d&nbsp;Plas antwoord je hebt hier niets te zeggen, doe het zelf enz. ’S&nbsp;Avonds in tegenwoordigheid van de andere opzichters met de aannemers over het kleiladen gesproken en heb ik orders gegeven eens te probeeren op een andere plaats te laden.

Jansma naar Leeuwarden geweest om met den heer Hoofdingenieur te spreken over de kleigrond komende van de zeedijk en het brutaal optreden van Joh. Broersma en den uitvoerder v/d&nbsp;Plas&nbsp;S^<u>r</u>.  

De kleigrond bleek op de andere plaatsen nog slecht te zijn, vermengd met zand, wat de aannemers er niet voldoende wenschten uit te houden en wat ook moeilijk werk was. Dit gebeurde in het begin beter dan de laatste dagen en grond meer gemengd, zoodat ik mij genoodzaak <s>vold</s> voelde, deze klei af te keuren.

’S&nbsp;Morgens op de dam, achtte ik het noodig nog enkele plaatsen met riet en basalt te verdedigen wat in overleg met Jac. Broersma gebeurde. Een half uur later kwam ook Joh. Broersma en begon zonder zich eerst van de noodzakelijkheid te overtuigen mij uit te maken van geld verknoeien, ophitsen tegen den Hoofdingenieur, dat de zaak niet goed was verdedigd enz. Ik ben kalm gebleven en gezegd, wanneer zij het niet noodig oordeelden, maar met op de houden, wat mij een half uur later bleek ook was gebeurd.

Er werd deze dag enkel door de steenzetter aan de dam gewerkt.

De timmerlieden aan het stellen van de bekistingen pomp- en machineblokken (Oostkant.)  

Verder aan het stellen van graniet, het lossen van vuurvaste steen, het lossen van zuilenbasalt, het steken van turf enz.

Wegens ongunstig weer werd er weinig aan de dam gewerkt enkel door de steenzetters.

Den heer Ingenieur op het werk geweest om de kleigrond komende van de zeedijk te onderzoeken en eens op te nemen de puin onder de basaltglooiing. De Ingenieur keurde ook de kleigrond af en met ons overtuigd, dat er te weinig puin onder de glooiing kwam, waarover wij met de aannemers dikwijls verschil hadden.

De Ingenieur noodigde de aannemers met mij uit, om morgen op het bureau te komen en samen één en ander met den heer Hoofdingenieur te bespreken.

Naar Leeuwarden geweest om met den heer Hoofdingenieur en Ingenieur gesproken over de werkwijze van de dam enz.  

Aan den Heeren Hoofdingenieur te kennen gegeven, dat de klei komende uit de zeedijk niet voldoende meer was, om te gebruiken voor de dam, wat de Ingenieur dan ook bevestigde. Verder er op aangedrongen om er bij de aannemers op aan te dringen, dat er voortgang moest worden gemaakt met de omlegging zeedijk en het afhangen van de sluisdeuren, om voor den herfst veilig te zijn. Verder werd er nog gesproken over het onbeschoft optreden van Joh. Broersma en v/d&nbsp;Plas&nbsp;S^<u>r</u> tegen den opzichters, het ontlasten van den walmuur, <s>enz</s> versterking walmuur enz.

Door den heer Hoofdingenieur werd de aannemers opgedragen kleigrond aan te voeren en niet meer van de zeedijk te gebruiken, puin voor vlijlagen aan te voeren, de uitgraving in de zeedijk met zand te vullen, eene begroting geven van het aanbrengen kraagstuk op het eind van de dam, ±&nbsp;100&nbsp;M¹ lengte en breed 10&nbsp;Meter.

Begrooting versterking walmuur volgens eene door mij te verstrekken teekening.

Direct te beginnen met aansluiting zeedijk en het inbrengen van de sluisdeuren enz.

Er werd door de metselaars gewerkt aan het metselen penanten zeezijde.  

De timmerlieden in hoofdzaak aan het maken van de steigers, het afbreken van de bekistingen betonvoet Zuidelijken gevel machinegebouw, het stellen van de bekistingen pomp- en machineblokken enz.  

De heibazen met enkele losse werklieden aan het stellen en plaatsen van granietstukken penanten zeezijde.

De steenzetters begonnen met het schoonmaken stortebed.  

De grondwerkers aan het graven van een sleuf voor afstrooming van het water bij het opspuiten van het terrein, het vervoeren van spoor, het aanbrengen van metselsteen, het brengen van zand boven boven de gewelven boezemzijde enz. Verder hulp bij het maken van steigers enz.

Er werd in hoofdzaak gewerkt genoemd als op 15&nbsp;Juli. Aangevoerd de teakhouten deurkozijnen. Eene lading steenkolen, waarmee begonnen te lossen. De grondwerkers met het opwerpen van eene kade op het terrein van ophooging.

Twee steenhouwers begonnen met het verhakken van de Beiersche graniet, wat voor rekening van de Provincie komt.

Er werd in hoofdzaak gewerkt genoemd als op 15 en 16&nbsp;Juli. Begonnen met het naar beneden brengen van de eerste sluisdeur.  

Vijf steenzetters begonnen met het uitbreken van het bestaande gedeelte kapglooiing en opnieuw zetten.  

Begonnen met het aankarren van zand aanlegging zeedijk Oostkant.  

Joh. Broersma hier gehad en hem ter hand gesteld een teekening voor versterking walmuur, waarvan volgens afspraak met de heer Hoofdingenieur door hun eene opgaaf zou worden gegeven.

Verder deelde Broersma mij mede, dat zij eene prijsopgaaf zouden geven van een kraagstuk lang 100&nbsp;Meter en breed 10&nbsp;Meter. Hiervoor reeds aangekocht 5000&nbsp;bos Hollandsche rijs en 5000&nbsp;bos Geldersch rijs à ƒ&nbsp;0,14 per bos volgens mededeeling van Joh. Broersma. De verhouding van de Geldersche bos met de Hollandsche bos kan worden gerekend 5 tegen 1.

De metselaars nog aan het metselen midden penant zeezijde, waarmee heden middag klaar gekomen. Begonnen met het metselwerk Zuidelijken gevel van het machinegebouw.  

De timmerlieden aan het stellen van profielen, bekistingen voor pomp- en machineblokken enz.  

Wegens het onstuimige weer konden de steenzetters niet werken aan de kapglooiingen en allen begonnen met het afwerken stortebed.  

Vijftien grondwerkers werkzaam in de turf en de overigen bezig met het aanvoeren van zand omlegging zeedijk (Oostkant) het vervoeren van metselsteen enz.  

De heibazen met enkele losse werklieden aan het maken ven een steiger voor het vervoeren van de sluisdeuren.  

Twee steenhouwers aan het afwerken van de slagstijlen en twee aan het bewerken van de gewijzigde stukken Beiersch graniet.

De hoeveelheid werklieden opgenomen en bedroeg ±&nbsp;112 man.

Door Joh. Broersma werd mij in tegenwoordigheid van de andere opzichters de vraag gesteld, hoe de verrekening plaats had van de specie, welk wordt gebruikt bij het afwerken van het stortebed. Geantwoord, dat deze specie volgens mijne meening was opgenomen in de M² zetwerk.

De metselaars aan het metselwerk Zuidelijke gevel van het machinegebouw en de Westelijke helft is thans opgemetseld tot onderkant lichtkozijnen. De timmerlieden aan het stellen van profielen en kozijnen rondom het machinegebouw.

De steenzetters aan het afwerken van het stortebed en het aangieten van de voegen met betonspecie van de samenstelling 1&nbsp;portlandcement 2&nbsp;zand en 3&nbsp;grind.

De grondwerk aan het aanvoeren van zand voor omlegging zeedijk Oostkant.

De arbeiders en overige grondwerkers aan het aanvoeren en schoonmaken van metselsteen, het lossen van materialen enz.

De heibazen aan het trekken van de damposten en afdamming zeedijk en het maken van een steiger voor het vervoeren van de sluisdeuren.

De metselaars aan het metselwerk zuidelijke gevel van het machinegebouw. De timmerlieden aan het stellen van kozijnen, profielen enz.

Jan Héres met 3 man aan het trekken damwand afdamming zeedijk en W. Héres met 3 man aan het maken steiger sluisdeuren [de heibazen].

De metselaars begonnen met het metselwerk noordelijken gevel machinegebouw en klaar gekomen met den zuidelijken gevel tot onderkant lichtkozijnen of bovenkant granieten stukken onder de lichtkozijnen.

De steenzetters klaar gekomen met het afwerken stortebed en begonnen met het ontvangbed. Eenige stormschade aan de dam vanaf Zaterdagmiddag tot Maandag morgen en ene zolderschuit van de aannemers gezonken en vernield. Bezig met het opzoeken van het hout van de stuk geslagen zolderschuit. De baggerlieden Krikke en Dikkeboer vragen voor dat werk f. 500,- per dag en f. 300 voor elke dag, dat zij om slecht weer niet kunnen baggeren.

De metselaars bezig aan het metselwerk noordelijken gevel machinekamer. De timmerlieden nog aan het stellen bekistingen pomp en machineblokken, profielen van de metselaars, kozijnen enz.

De metselaars nog aan het metselwerk noordelijken en westelijken gevel v/ h machinegebouw. De timmerlieden aan het steigeren, het stellen van kozijnen, profielen, bekistingen pomp – blokken enz.

Tien man bezig in de turf.

De metselaars klaar gekomen met het metselwerk noordelijken en westelijken machinegebouw tot de eerste steigerhoogte en begonnen met den oostelijken gevel. De timmerlieden nog met het stellen van kozijn, profielen, bekistingen pompblokken enz.<br>

Op het werk geweest den heer Hoofdingenieur met L. Smulders leverancier van de machines en nog twee heeren.

De metselaars begonnen met de tweede steigerhoogte aan den zuidelijken gevel.

De steenzetters aan het afbreeken en herzetten kapglooiing en het bijwerken verzakkingen nieuw gedeelte dam.

Door de metselaars werd gewerkt aan de zuidelijke gevel van het machinegebouw (oostkant) 2de steigerhoogte.

Aangevoerd twee ladingen rijshout.<br>

Door de metselaars werd gewerkt aan de zuidelijke en oostelijke gevel van het machinegebouw. De timmerlieden aan het stellen van profielen, kozijnen, bekistingen voor pomp en machineblokken enz.

===1-3 Augustus 1918===

Vrijdag begonnen met het maken van de spanten voor versterking bij winddruk van de muren en het schoren van de bovenste lichtkozijnen.

Wegens het slechte weer werd er ’s ochtends niet gewerkt. ’s Middags de metselaars weer begonnen met het metselwerk gevel machinegebouw boezemzijde. De timmerlieden aan het stellen van profielen, het maken van steigers enz.

Wegens de kermis te Leeuwarden werd er door eenige timmerlieden niet gewerkt. Donderdagmorgen waren de metselaars genoodzaakt mee te helpen tot steigeren, omdat deze niet voldoende in orde bleken te zijn. Te weinig hout om met de steigers voort te gaan is m.i. hiervan de oorzaak.

Door de metselaars, timmerlieden, heibazen eenige arbeiders enz. werd alleen gewerkt aan het in orde brengen van de steigers. Vijftien man werkten in de sleuf.<br>

Wegens reparatie aan de baggermachine werd aan het baggerwerk niet gewerkt.

Door de baggermachine werd weer gebaggerd, waaraan ook weer een kleine reparatie, veroorzaakt door het beknellen van een paal tusschen de ladder.

Door de metselaars werd er gewerkt aan den zuidelijke gevel van het machinegebouw welke thans op hoogte van de onderkant balk loopkraan. De steenzetters met rijswerkers nog aan het maken van zwiepbanden.

De arbeiders met opperlieden aan het aanvoeren van steen, metselspecie enz. De heibazen met enkele arbeiders aan het maken van steigers en het plaatsen van de sluisdeuren. De timmerlieden aan het stellen van profielen, kozijnen, maken van boogmallen enz. Opzichter Jansma een week met verlof.

De baggermolen verplaatst en begonnen met het spuiten van zand onder- en op de kraagstukken.

Door de metselaars werd er gewerkt aan de Noordelijken gevel van het machinegebouw. De timmerlieden aan het stellen van profielen, kozijnen, het maken van mallen enz.

De timmerlieden aan het stellen van graniet, kozijnen en het aanbrengen van de halsbeugels aan de sluisdeuren. De metselaars aan het metselwerk machinegebouw boezemzijde. De arbeiders aan het vervoeren van metselsteen, het aanbrengen van zwiepbanden, het bestorten van de berm (westkant), het graven van turf (10 man). De steenhouwers één aan verandering Beiersch graniet, twee aan het afwerken slagstijlen.

Door de metselaars werd gewerkt aan de gevel boezemzijde en daarna gevel zeezijde. Drie foto’s genomen van het werk. Donderdagmorgen vertrokken naar Utrecht [Smulders] en Gorinchem [De Vries Robbé] en vrijdagavond teruggekomen.

De timmerlieden aan het stellen van graniet, het stellen van kozijnen, het storten van betonlatei kantoor uitbouw boezemzijde, het aanbrengen van de kladsringen (?) sluisdeuren enz. De metselaars aan het metselwerk gevel zeezijde. Twee man aan het herbreeuwen van de sluisdeuren.

Bezoek van den heer Commissaris met Hoofdingenieur en de heer Sminia. De timmerlieden aan het stellen van graniet, kozijnen, profielen, mallen voor de boog boven ’t kozijn oostelijken gevel enz. De metselaars aan den gevel machinegebouw zeezijde en westelijken eindgevel. De steenhouwers aan het afwerken slagstijlen. Eén halsbeugel aangegoten, zonder de opzichters daarin te kennen en begonnen met het op hijschen van de tweede deur. Met verlof gegaan t/m dinsdag 27 Augustus. Jansma van zijn verlof teruggekomen.

De metselaars aan den westelijken gevel machinegebouw welke opgetrokken tot de 97ste laag en aan den gevel boezemzijde. Twee man bezig met nabreeuwen van de sluisdeuren.

De timmerlieden gesteld groote kozijn oostelijke gevel machinegebouw, profielen gevel machinegebouw ijzeren liggers loopbrugjes gelegd enz. De metselaars gevel boezemzijde en oostelijken eindgevel. De steenhouwer aan de slagstijlen en lateien. Nog bezig met het voorbrengen tweede sluisdeur.

De timmerlieden balkjes gelegd boven uitmetseling boezemzijde, graniet gesteld boven de kleine lichtkozijnen, lateien gesteld boven de kleine lichtkozijnen zeezijde, profielen nazien en stellen enz. Lichtkozijn in de kleine topgevel zeezijde gesteld.<br>

Hedenmiddag de zuiger met behulp van de sleepboot aan de kop van de dam geplaatst tot ruim negen uur ’s avonds gewerkt aan ’t opspuiten van zand op de kraagstukken en voor dien op ’t terrein gespoten.

Vier stukken graniet gesteld in den gevel zeezijde, voor ondersteuning kapspanten, 3 lichtkozijnen in de grooten topgevel zeezijde, bekistingen voor twee gewapend beton lateien boven 2 kleine lichtkozijnen zeezijde gesteld en de bewapening ingebracht en beton gestort, graniet lateien boven kleine lichtkozijnen gesteld. De metselaars aan de gevel zeezijde en den oostelijken eindgevel.

De timmerlieden aan het stellen van de stukken graniet onder de kapspanten, het stellen en nazien van profielen enz. De metselaars aan de gevel zeezijde welke thans opgemetseld tot 10,70 M + NAP en verder gemetseld a/d westelijken eindgevel. De steenhouwers met verlof.

De timmerlieden aan het stellen van profielen, het maken en verbrengen van steigers, betonlateien boven kleine lichtkozijnen gevel zeezijde geborsteld, granietstukken oplegging kap gesteld enz. De metselaars aan het opmetselen westelijken eindgevel tot 11 m + NAP en daarna begonnen met gevel zeezijde.

Door de timmerlieden eindgevel gewerkt als gisteren. De metselaars aan de gevel zeezijde en begonnen met de uitmetseling onder de goot. Drie steenhouwers aan het bijwerken v/d slagstijlen en één in de zandsteen.

Twee man bezig in de turf. Zeven man ontslag gekregen.

De timmerlieden aan het stellen van graniet, kozijnen, profielen en het raamwerk v/d goor zeezijde gelegd. Natuursteenen lateien boven de groote topgevels gesteld. De metselaars aan den gevel zeezijde en gemetseld tot onderkant goor en begonnen met de topgeveltjes. Drie steenhouwers aan het afwerken slagstijlen en aan het inhakken halsbeugels en één aan het bijwerken zandsteen.

Op het werk geweest Prof. Dijkshoorn met den heer Hoofdingenieur.

De timmerlieden aan het stellen van de graniet, profielen, het in orde brengen van de steigers boezemzijde enz. Begonnen met het steigeren rondom het ketelhuis en het leggen van de loopbrug over de penanten boezemzijde voor het vervoeren van steen naar het ketelhuis.<br>

De metselaars bezig met de topgevels zeezijde en de topgevel westelijken eindgevel.

Klaargekomen met het metselwerk kleine topgevels zeezijde en topgevel westelijke eindgevel behalve de afdekking.