Zuiderzee: verschil tussen versies

97 bytes verwijderd ,  14 feb 2023
k
Dode links verwijderd
k (Link verwijderd)
k (Dode links verwijderd)
Regel 5: Regel 5:
[[Bestand:Flovomeer.jpg|300×362px|link=]]
[[Bestand:Flovomeer.jpg|300×362px|link=]]


De '''Zuiderzee''' was een grote '''binnenzee''' in het noordelijk deel van [[Nederland]]. Met de voltooiing van de [[Afsluitdijk]] in 1932 werd deze zee voor het belangrijkste deel afgesloten. Het binnendijkse deel heet sindsdien [[IJsselmeer]] (waarvan het Markermeer weer is afgesplitst), het buitendijkse deel is onderdeel geworden van de [[Waddenzee]]. De naam Waddenzee dateert van 1969 toen de Lauwerszee werd afgesloten. Voor die tijd werd er steeds gesproken over Het Wad. Het Wad bestond uit het: Friesche Wad, Groninger Wad en Uithuizer Wad.
De '''Zuiderzee''' was een grote '''binnenzee''' in het noordelijk deel van Nederland. Met de voltooiing van de [[Afsluitdijk]] in 1932 werd deze zee voor het belangrijkste deel afgesloten. Het binnendijkse deel heet sindsdien [[IJsselmeer]] (waarvan het Markermeer weer is afgesplitst), het buitendijkse deel is onderdeel geworden van de [[Waddenzee]]. De naam Waddenzee dateert van 1969 toen de Lauwerszee werd afgesloten. Voor die tijd werd er steeds gesproken over Het Wad. Het Wad bestond uit het: Friesche Wad, Groninger Wad en Uithuizer Wad.
De oorspronkelijke oppervlakte van de Zuiderzee was circa 5.900 km².
De oorspronkelijke oppervlakte van de Zuiderzee was circa 5.900 km².


Regel 12: Regel 12:
Na het gereedkomen van de Afsluitdijk werd het binnendijkse water [[IJsselmeer]] genoemd, naar de rivier de [[IJssel]] die erin uitmondt. Het huidige [[IJsselmeer]] is nog maar ongeveer half zo groot als de oorspronkelijke zee.
Na het gereedkomen van de Afsluitdijk werd het binnendijkse water [[IJsselmeer]] genoemd, naar de rivier de [[IJssel]] die erin uitmondt. Het huidige [[IJsselmeer]] is nog maar ongeveer half zo groot als de oorspronkelijke zee.
<br>Het andere deel van de voormalige Zuiderzee is door '''inpolderingen''' land geworden. In het oostelijk en zuidoostelijke deel zijn drie '''IJsselmeerpolders''' aangelegd. Deze vormen gezamenlijk de huidige provincie Flevoland.
<br>Het andere deel van de voormalige Zuiderzee is door '''inpolderingen''' land geworden. In het oostelijk en zuidoostelijke deel zijn drie '''IJsselmeerpolders''' aangelegd. Deze vormen gezamenlijk de huidige provincie Flevoland.
<br>Het [[IJsselmeer]] is met de aanleg van de Houtribdijk in 1976 opgesplitst in twee delen. Het zuidelijke gedeelte wordt sindsdien [[Markermeer]] genoemd, naar het voormalige eiland '''Marken''' dat hierin ligt. Dit meer zou worden ingepolderd om zo de '''Markerwaard''' te vormen, maar dit polderplan is van de baan.
<br>Het [[IJsselmeer]] is met de aanleg van de Houtribdijk in 1976 opgesplitst in twee delen. Het zuidelijke gedeelte wordt sindsdien Markermeer genoemd, naar het voormalige eiland '''Marken''' dat hierin ligt. Dit meer zou worden ingepolderd om zo de '''Markerwaard''' te vormen, maar dit polderplan is van de baan.


==='''Ontstaan'''===
==='''Ontstaan'''===
Regel 72: Regel 72:
[[Bestand:Zandzuigers_Noordoostpolder_k.jpg|500×306px|link=]]
[[Bestand:Zandzuigers_Noordoostpolder_k.jpg|500×306px|link=]]


Tussen 1936 en 1968 is gewerkt aan de IJsselmeerpolders: [[Noordoostpolder]], Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland, allemaal samengevoegd tot de huidige provincie Flevoland).
Tussen 1936 en 1968 is gewerkt aan de IJsselmeerpolders: Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland, allemaal samengevoegd tot de huidige provincie Flevoland).
<br>Aanvankelijk waren er plannen nog meer land in te polderen.
<br>Aanvankelijk waren er plannen nog meer land in te polderen.
<br>Zo werd in 1976 nog dwars door het IJsselmeer de '''Houtribdijk''' aangelegd in verband met de geplande inpoldering van de Markerwaard.
<br>Zo werd in 1976 nog dwars door het IJsselmeer de '''Houtribdijk''' aangelegd in verband met de geplande inpoldering van de Markerwaard.
Regel 96: Regel 96:


===Eilanden in de (voormalige) Zuiderzee===
===Eilanden in de (voormalige) Zuiderzee===
[[Afbeelding:Marken NASA.jpg|thumb|250px|Marken, eiland in het Markermeer]]


Van de vijf eilanden die ten zuiden van de latere Afsluitdijk in de Zuiderzee lagen, bestaat alleen nog het voor Amsterdam liggende eiland '''Pampus''' als een echt eiland.
Van de vijf eilanden die ten zuiden van de latere Afsluitdijk in de Zuiderzee lagen, bestaat alleen nog het voor Amsterdam liggende eiland '''Pampus''' als een echt eiland.
Regel 104: Regel 102:


<br>Ten noorden daarvan ligt Marken, dat sinds de aanleg van een dam in 1957 feitelijk een '''schiereiland''' is. <br>Wieringen is door de Wieringermeerpolder onderdeel geworden van het vaste land. Er zijn plannen geweest om het oorspronkelijke eiland weer los van het land te maken door middel van de aanleg van het Wieringerrandmeer tussen het Amstelmeer en het IJsselmeer. Dit project werd echter in 2010 afgeblazen.
<br>Ten noorden daarvan ligt Marken, dat sinds de aanleg van een dam in 1957 feitelijk een '''schiereiland''' is. <br>Wieringen is door de Wieringermeerpolder onderdeel geworden van het vaste land. Er zijn plannen geweest om het oorspronkelijke eiland weer los van het land te maken door middel van de aanleg van het Wieringerrandmeer tussen het Amstelmeer en het IJsselmeer. Dit project werd echter in 2010 afgeblazen.
<br>[[Schokland]] en [[Urk]] zijn tenslotte opgegaan in de [[Noordoostpolder]]. Urk is nog wel een zelfstandige Nederlandse gemeente.  
<br>[[Schokland]] en [[Urk]] zijn tenslotte opgegaan in de Noordoostpolder. Urk is nog wel een zelfstandige Nederlandse gemeente.  


'''IJsseloog''' is een kunstmatig eiland in het [[Ketelmeer]], dat werd aangelegd vanwege milieutechnische redenen.
'''IJsseloog''' is een kunstmatig eiland in het [[Ketelmeer]], dat werd aangelegd vanwege milieutechnische redenen.
Regel 116: Regel 114:
[[Bestand:Zuiderzeemuseum_k.jpg|400×300px|link=]]
[[Bestand:Zuiderzeemuseum_k.jpg|400×300px|link=]]


De thema's Zuiderzee, inpoldering en IJsselmeer komen aan bod in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en het '''Nieuw Land Erfgoedcentrum in Lelystad''', en '''op [[Schokland]]'''.
De thema's Zuiderzee, inpoldering en IJsselmeer komen aan bod in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en het '''Nieuw Land Erfgoedcentrum in Lelystad''', en '''op Schokland'''.