Waddenzee: verschil tussen versies

Versie van 28 dec 2011 om 17:29

De Waddenzee is nog niet zo heel erg oud. Pas in 1932 ontstond deze naam toen de Zuiderzee werd afgesloten en opgesplitst door de Afsluitdijk in het IJsselmeer en de Waddenzee. Tot aan dat moment was het allemaal Zuiderzee langs de Friese en Groningse kust tot aan de Dollard toe. Waar nu prachtige polders van zeeklei liggen in het Groningse Oldambt stroomde vroeger de zee. De inpolderingen die vanaf 1500 tot ver in de 19e eeuw hebben plaatsgevonden zouden derhalve ook tot de invloedsfeer van de Waddenzee gerekend kunnen worden. De Waddenzee loopt vanaf Den Helder tot de Duitse bocht langs de kust van Denemarken.

Het Nederlandse deel en een gedeelte van de Duitse Waddenzee is in de zomer van 2009 op de Werelderfgoedlijst van de Unesco geplaatst. De Waddenzee valt onder de categorie: natuur. Het ir. D.F. Woudagemaal is in 1998 op de Werelderfgoedlijst geplaatst in de rubriek cultuur. Met het plaatsen van de Waddenzee op de erfgoeddlijst wordt benadrukt dat het om een bijzondere omgeving gaat: het land en het water samen. Behalve de kustlijn maken ook de eilanden deel uit van het gebied.

De Waddenzee is uniek als leefgebied voor vogels en als kraamkamer voor vissen. Bij eb fourageren de vogels op het wad en bij vloed zoeken ze beschutting landinwaarts, dat kan op één van de eilanden zijn maar ook tot dertig kilometer verder in Drenthe, Friesland of Groningen waar ze geen last hebben van het water en toch rustig naar voedsel kunnen blijven zoeken op één van de plassen of meren. Ook bij de voor- en najaarstrek is de Waddenzee een belangrijke passageplaats voor trekvogels.

Het landschap aan weerszijden van de Waddenzee is in de eeuwen gevormd. Aan de landzijde door de inpolderingen, de ingedijkte kwelders (opstrekkende heerden) waardoor boerenbedrijven steeds groter werden. In de omgevng van het Groningse Hornhuizen en Usquert zijn verschillende voormalige zeedijken te zien die evenwijdig aan elkaar zijn aangelegd. De huidige zeedijk is verschillende keren aangepast op basis van berekeningen over hoogwaterstanden en de veiligheid voor inwoners van Friesland en Groningen.

Op de eilanden nemen de duinen de taak op zich om de dorpskernen te beschermen tegen het water, hier en daar ondersteund door een dijkvak.

Er zijn in het verleden plannen gemaakt om de veerdiensten naar Ameland te staken en een dam aan te leggen door de Waddenzee heen zodat het eiland beter bereikbaar zou worden. Bereikbaarheid van de eilanden is een weerkerend probleem, bij een noordwestenwind is het niet goed mogelijk de veerdiensten te blijven onderhouden naar Vlieland en Terschelling. Er komt dan teveel water in dit deel van de Waddenzee. Ook bij zware ijsgang zijn er problemen.

De Waddenzee is van groot belang bij de afvoer van het water uit de Friese boezem via de sluizen in de Afsluitdijk en vanuit het Lauwersmeer.