Naar inhoud springen

Stoom: verschil tussen versies

480 bytes toegevoegd ,  14 feb 2023
k
Dode links verwijderd
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
k (Dode links verwijderd)
 
(8 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 12: Regel 12:
'''Water''' komt in '''vaste toestand''' voor in de vorm van '''ijs''', in de '''gasvormige toestand''', '''waterdamp of stoom''' genoemd, is het '''onzichtbaar'''.
'''Water''' komt in '''vaste toestand''' voor in de vorm van '''ijs''', in de '''gasvormige toestand''', '''waterdamp of stoom''' genoemd, is het '''onzichtbaar'''.
<br>Een veel voorkomend '''misverstand''' is dat men de '''zichtbare dampwolken bij een stoominstallatie''' stoom noemt: het is echter '''een zichtbare wolk van (zeer) fijne waterdruppeltjes, dus fijn verdeeld water'''.
<br>Een veel voorkomend '''misverstand''' is dat men de '''zichtbare dampwolken bij een stoominstallatie''' stoom noemt: het is echter '''een zichtbare wolk van (zeer) fijne waterdruppeltjes, dus fijn verdeeld water'''.
Foto verwijderd ivm auteursrecht. Nieuwe foto volgt.


===='''Smeltpunt'''====
===='''Smeltpunt'''====
Regel 23: Regel 25:


Bij de overgang van '''van vloeibaar naar vast''' '''zet het water''' bovendien ook '''uit'''. Dit gaat '''gepaard met grote krach'''t: wat heel gemakkelijk de aanleiding kan zijn tot '''het springen van water/ijs bevattende buizen, leidingen en vaten'''.
Bij de overgang van '''van vloeibaar naar vast''' '''zet het water''' bovendien ook '''uit'''. Dit gaat '''gepaard met grote krach'''t: wat heel gemakkelijk de aanleiding kan zijn tot '''het springen van water/ijs bevattende buizen, leidingen en vaten'''.
Dit proces wordt nog bevorderd door het feit, dat water '''als enige stof bij dalende temperatuur tussen 4 en 0 gr. C. weer gaat uitzetten i.p.v inkrimpen'''.


===='''Kookpunt'''====
===='''Kookpunt'''====
Regel 32: Regel 36:
Uitgangspunt is daarbij steeds de druk van de atmosfeer, gemeten door middel van de hoogte van de kwikzuil in het luchtledige van een gesloten buis.  Als de doorsnede van de buis 1 cm2 is, en de hoogte van de kwikzuil 76 cm3 kwik is, dan is het gewicht (de druk van de atmosfeer) 76 x 0,013595 = 1,033 kg.
Uitgangspunt is daarbij steeds de druk van de atmosfeer, gemeten door middel van de hoogte van de kwikzuil in het luchtledige van een gesloten buis.  Als de doorsnede van de buis 1 cm2 is, en de hoogte van de kwikzuil 76 cm3 kwik is, dan is het gewicht (de druk van de atmosfeer) 76 x 0,013595 = 1,033 kg.
<br>'''1 Atmosfeer''' is de druk van '''1 kg per cm2'''. Deze druk komt overeen met een '''barometerstand van 73,55 cm kwik bij o gr. C'''.
<br>'''1 Atmosfeer''' is de druk van '''1 kg per cm2'''. Deze druk komt overeen met een '''barometerstand van 73,55 cm kwik bij o gr. C'''.
<br>'''In het stoombedrijf''' dienen '''manometers voor de meting van de stoomspanning''', met een schaalverdeling die de '''atmosfeer als eenheid''' gebruiken. Daarbij wordt vaak de toevoeging: Kiligrammen per cm2 gegeven.
<br>'''In het stoombedrijf''' dienen '''manometers voor de meting van de stoomspanning''', met een schaalverdeling die de '''atmosfeer als eenheid''' gebruiken. Daarbij wordt vaak de toevoeging: Kilogrammen per cm2 gegeven.


[[Bestand:Kookpunt_tabel_gtgi.jpeg|600×498px|link=]]
[[Bestand:Kookpunt_tabel_gtgi.jpeg|600×498px|link=]]
Regel 48: Regel 52:
<br>Zou in deze ketel door het uitlaten van stoom de spanning plotseling verminderen, dan vindt er eerst een plotselinge levendige stoomvorming plaats, die geleidelijk vermindert, tot het punt, waarbij de heersende temperatuur als kookpunt weer overeenkomt met de bijbehorende druk, enz.
<br>Zou in deze ketel door het uitlaten van stoom de spanning plotseling verminderen, dan vindt er eerst een plotselinge levendige stoomvorming plaats, die geleidelijk vermindert, tot het punt, waarbij de heersende temperatuur als kookpunt weer overeenkomt met de bijbehorende druk, enz.


===='''[[Verzadigde stoom]]'''====
===='''Verzadigde stoom'''====
Bovengenoemd punt heet het '''verzadigingspunt''': de '''temperatuur''' en '''druk in de stoomketel''' zijn zodanig geregeld, dat '''het kookpunt is bereikt''': er is '''stoom gevormd''' en er is sprake van '''verzadiging'''. Er heerst evenwicht.
Bovengenoemd punt heet het '''verzadigingspunt''': de '''temperatuur''' en '''druk in de stoomketel''' zijn zodanig geregeld, dat '''het kookpunt is bereikt''': er is '''stoom gevormd''' en er is sprake van '''verzadiging'''. Er heerst evenwicht.
<br>In een stoomketel is er echter '''vaak een zekere fluctuatie''': door de '''afname van stoom''' uit de ketel, ontstaat er een '''lagere spanning''' in de ketel dan die, welke volgens de tabel met de temperatuur overeenkomt: '''dus gaat het water heftiger koken''', de stoomvorming gaat door '''tot de bijbehorende tabeldruk weer is bereikt'''. Ook '''een hogere spanning''' is in deze ketel '''maar kort bestaanbaar''': omdat de stoom door de natuurkundige wetten '''ogenblikkelijk verdicht''' wordt, d.w.z. '''condenseert''', totdat ook dan de temperatuur en druk weer '''volgens de tabel in evenwicht''' zijn.  
<br>In een stoomketel is er echter '''vaak een zekere fluctuatie''': door de '''afname van stoom''' uit de ketel, ontstaat er een '''lagere spanning''' in de ketel dan die, welke volgens de tabel met de temperatuur overeenkomt: '''dus gaat het water heftiger koken''', de stoomvorming gaat door '''tot de bijbehorende tabeldruk weer is bereikt'''. Ook '''een hogere spanning''' is in deze ketel '''maar kort bestaanbaar''': omdat de stoom door de natuurkundige wetten '''ogenblikkelijk verdicht''' wordt, d.w.z. '''condenseert''', totdat ook dan de temperatuur en druk weer '''volgens de tabel in evenwicht''' zijn.  
De stoom van deze situatie noemen we '''[[verzadigde stoom]]'''
De stoom van deze situatie noemen we '''verzadigde stoom'''


===='''[[Oververhitte stoom]]'''====
===='''Oververhitte stoom'''====
Als in een ruimte, die helemaal met verzadigde stoom gevuld is, warmte toevoert, dan stijgt de temperatuur.
Als in een ruimte, die helemaal met verzadigde stoom gevuld is, warmte toevoert, dan stijgt de temperatuur.
<br>Als er in een dergelijke ruimte '''geen uitzetting kan plaatsvinden''', dan zal '''het resultaat zijn dat ook de druk gaat stijgen'''.
<br>Als er in een dergelijke ruimte '''geen uitzetting kan plaatsvinden''', dan zal '''het resultaat zijn dat ook de druk gaat stijgen'''.
Deze stoom bezit dus bij de gelijke aanvangsspanning '''een hogere temperatuur''' '''dan de verzadigde stoom''', en deze stoom wordt daarom '''[[oververhitte stoom]]''' genoemd.
Deze stoom bezit dus bij de gelijke aanvangsspanning '''een hogere temperatuur''' '''dan de verzadigde stoom''', en deze stoom wordt daarom '''oververhitte stoom''' genoemd.
<br>Dergelijke '''oververhitte stoom''' kan zich ook vormen, als de uit de ketel ontwijkende stoom '''door een verhit buizenstelsel ([[oververhitter]]) wordt gevoerd''' of op een andere manier wordt verwarmd. Deze '''oververhitte stoom''' komt dan '''niet meer met het koudere water in aanraking''' en '''behoudt daarom dezelfde spanning''' en kan zijn '''extra werking uitoefenen''' door het '''grotere volume''' en de hogere warmte-energiehoeveelheid.
<br>Dergelijke '''oververhitte stoom''' kan zich ook vormen, als de uit de ketel ontwijkende stoom '''door een verhit buizenstelsel ([[oververhitter]]) wordt gevoerd''' of op een andere manier wordt verwarmd. Deze '''oververhitte stoom''' komt dan '''niet meer met het koudere water in aanraking''' en '''behoudt daarom dezelfde spanning''' en kan zijn '''extra werking uitoefenen''' door het '''grotere volume''' en de hogere warmte-energiehoeveelheid.


===='''Condensatie'''====
===='''Condensatie'''====
Als er, omgekeerd, '''aan verzadigde stoom''', '''warmte wordt onttrokken''', dan volgt er een '''gedeeltelijke condensatie''', omdat '''het water''' zich door de te hoge (tabel)druk '''gaat verdichten'''. Er ontstaat een mengsel van water en damp, die laatste damp blijft verzadigd, maar dan bij het verlaagde temperatuurpunt.
Als er, omgekeerd, '''aan verzadigde stoom''', '''warmte wordt onttrokken''', dan volgt er een '''gedeeltelijke condensatie''', omdat '''het water''' zich door de te hoge (tabel)druk '''gaat verdichten'''. Er ontstaat een mengsel van water en damp, die laatste damp blijft verzadigd, maar dan bij het verlaagde temperatuurpunt.
Wij spreken van '''gecondenseerde stoom''' als de stoom is gecondenseerd tot '''condensaat-water'''.
Wij spreken van '''gecondenseerde "stoom"''' als de stoom is gecondenseerd tot '''condensaat-water'''.


===='''Nogmaals water'''====
===='''Nogmaals water'''====
Regel 74: Regel 78:
Om '''water te verwarmen''' is een '''bepaalde warmte-hoeveelheid''' nodig.
Om '''water te verwarmen''' is een '''bepaalde warmte-hoeveelheid''' nodig.
<br>daarvoor is een '''definitie'''-afspraak gemaakt:  
<br>daarvoor is een '''definitie'''-afspraak gemaakt:  
<br>'''De warmte hoeveelheid die nodig is om 1 kg water één graad C. in temperatuur te doen stijgen, noemen wij 1 calorie. In de stoomtechniek wordt 1 calorie ook wel met 1 W E aangeduide (WE=warmte-Eenheid)'''
<br>'''De warmte hoeveelheid die nodig is om 1 g water kg water één graad C. in temperatuur te doen stijgen, noemen wij 1 calorie (1 cal.). Zo is de warmte nodig om 1 kg water één graad C. in temperatuur te doen stijgen, 1 kilocalorie (1Kcal.).
In de stoomtechniek wordt 1 calorie ook wel met 1 W E aangeduide (WE=warmte-Eenheid)'''


===='''Warmte en water/stoom'''====
===='''Warmte en water/stoom'''====
Regel 102: Regel 107:
<br>Voor 1566 KG wordt de gevraagde totale warmtehoeveelheid dan:
<br>Voor 1566 KG wordt de gevraagde totale warmtehoeveelheid dan:
<br>1566 x 654,69 = '''1025244,54 W E (calorieën) = 1025 Kcal'''
<br>1566 x 654,69 = '''1025244,54 W E (calorieën) = 1025 Kcal'''
'''(In deze tekst zijn informatie en afbeeldingen verwerkt uit E.F. Scholl, "De Gids voor Machinisten")'''
<br>
[[Category:Het gemaal, werking algemeen]]