Stoken met steenkolen: verschil tussen versies

k
Dode links verwijderd
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
k (Dode links verwijderd)
 
(10 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
(in bewerking)
=='''Aspecten en technieken van het stoken met steenkolen'''==
=='''Aspecten van het stoken met steenkolen'''==


==='''Piedboeufketels'''===
==='''Piedboeufketels'''===
Regel 7: Regel 6:
[[Bestand:Piedboeuf_stokers_k.JPG|600×437px|link=]]
[[Bestand:Piedboeuf_stokers_k.JPG|600×437px|link=]]


<br>De '''onderste ketel van het Piedboeuf-systeem''' in het Ir. D.F. Woudagemaal was eigenlijk '''een [[Lancashire-ketel]]''', d.w.z. een ketel met '''twee inwendige vuurgangen''' aan de voorkant door middel van vuurdeuren bereikbaar. De '''bovenketel''' was '''een [[vlampijpketel]]'''.
<br>De '''onderste ketel van het Piedboeuf-systeem''' in het Ir. D.F. Woudagemaal was eigenlijk '''een Lancashire-ketel''', d.w.z. een ketel met '''twee inwendige vuurgangen''' aan de voorkant door middel van vuurdeuren bereikbaar. De '''bovenketel''' was '''een vlampijpketel'''.
<br>Deze ketels werden '''vanaf 1920 met steenkool gestookt'''.
<br>Deze ketels werden '''vanaf 1920 met steenkool gestookt'''.


Regel 42: Regel 41:
<br>Daardoor wordt de '''temperatuur in de vuurruimte aanmerkelijk lager''', als die van de '''voor- of onderstookruimte''', maar dit nadeel geldt minder bij het stoken met steenkool, omdat er bij deze brandstof sprake is van '''veel stralingswarmte'''.
<br>Daardoor wordt de '''temperatuur in de vuurruimte aanmerkelijk lager''', als die van de '''voor- of onderstookruimte''', maar dit nadeel geldt minder bij het stoken met steenkool, omdat er bij deze brandstof sprake is van '''veel stralingswarmte'''.


'''Brandstoffen''' die '''met een lange vlam''' verbranden: zoals '''vette, gasrijke steenkolen of hout zijn minder geschikt voor binnenroosters'''. Bij weinig gasrijke kool dient men al gauw '''toevlucht te nemen tot een [[onderwindinstallatie]]'''.
'''Brandstoffen''' die '''met een lange vlam''' verbranden: zoals '''vette, gasrijke steenkolen of hout zijn minder geschikt voor binnenroosters'''. Bij weinig gasrijke kool dient men al gauw '''toevlucht te nemen tot een onderwindinstallatie'''.
De '''hoogte van de plaatsing van de rooster in de binnenvuurruimte''' is van groot belang en hangt eveneens af van de '''aard van de gebruikte brandstof'''. Bepalend voor die hoogte is vooral '''de ontwikkelde hitte door de steenkolen''': er is een ideale hoogte, die '''proefondervindelijk kan worden vastgesteld''' (als variabele vaak ook al is meegenomen in het ketelontwerp) en mede afhankelijk is van de '''soort en kwaliteit van de steenkolen'''.
De '''hoogte van de plaatsing van de rooster in de binnenvuurruimte''' is van groot belang en hangt eveneens af van de '''aard van de gebruikte brandstof'''. Bepalend voor die hoogte is vooral '''de ontwikkelde hitte door de steenkolen''': er is een ideale hoogte, die '''proefondervindelijk kan worden vastgesteld''' (als variabele vaak ook al is meegenomen in het ketelontwerp) en mede afhankelijk is van de '''soort en kwaliteit van de steenkolen'''.


Regel 50: Regel 49:
[[Bestand:Roosterstaven_Scholl_k.JPG|600×166px|link=]]
[[Bestand:Roosterstaven_Scholl_k.JPG|600×166px|link=]]


<br>De rooster bestaat uit een '''systeem van ijzeren [[roosterstaven]] of [[roosterbaren]]''', waartussen voldoende '''ruimte''' is gelaten '''om de luchthoeveelheid door te laten''', maar die '''dicht''' genoeg '''tegen elkaar''' zijn '''geplaatst''' om het '''doorvallen van de brandstof zoveel mogelijk te kunnen voorkomen'''. De roosterstaven liggen aan de voorzijde op het '''[[doodbed]]''' of de vuurplaat en aan de achterzijde op de '''[[vuurbrug]]'''. Doodbed, vuurbrug, frontplaat, enz. vormen tezamen het zogenaamde '''[[brandwerk]]'''.
<br>De rooster bestaat uit een '''systeem van ijzeren roosterstaven of roosterbaren''', waartussen voldoende '''ruimte''' is gelaten '''om de luchthoeveelheid door te laten''', maar die '''dicht''' genoeg '''tegen elkaar''' zijn '''geplaatst''' om het '''doorvallen van de brandstof zoveel mogelijk te kunnen voorkomen'''. De roosterstaven liggen aan de voorzijde op het '''doodbed''' of de vuurplaat en aan de achterzijde op de '''vuurbrug'''. Doodbed, vuurbrug, frontplaat, enz. vormen tezamen het zogenaamde '''brandwerk'''.
<br>In een Lancashire-ketel is sprake van een '''vlakke rooster'''. Daarom liggen '''de roosterbaren op hun smalle kant''' en ze '''vormen met hun bovenkanten een plat vlak''', dat of '''zuiver horizontaal''', of '''flauw licht hellend''' is gepositioneerd.
<br>In een Lancashire-ketel is sprake van een '''vlakke rooster'''. Daarom liggen '''de roosterbaren op hun smalle kant''' en ze '''vormen met hun bovenkanten een plat vlak''', dat of '''zuiver horizontaal''', of '''flauw licht hellend''' is gepositioneerd.
In zogenaamde voor- of ondervuurhaarden wordt vaak metselwerk met vuurvaste stenen toegepast, maar in de Lancashire-ketel is sprake van een binnenvuurhaard die deel uitmaakt van de ketel zelf.
In zogenaamde voor- of ondervuurhaarden wordt vaak metselwerk met vuurvaste stenen toegepast, maar in de Lancashire-ketel is sprake van een binnenvuurhaard die deel uitmaakt van de ketel zelf.


Een '''goede vlakke rooster''' moet aan '''voorwaarden''' voldoen:
Een '''goede vlakke rooster''' moet aan '''voorwaarden''' voldoen:
-hij moet een '''voldoende hoeveelheid lucht kunnen doorlaten'''
<ul>
-er mogen '''niet te veel kolen tussen de staven door kunnen vallen'''
<li>hij moet een '''voldoende hoeveelheid lucht kunnen doorlaten'''
-hij moet '''gemakkelijk van as en slakken kunnen worden ontdaan'''
<li>er mogen '''niet te veel kolen tussen de staven door kunnen vallen'''
-hij moet '''duurzaam''' zijn: de staven mogen niet kromtrekken, smelten of verbranden
<li>hij moet '''gemakkelijk van as en slakken kunnen worden ontdaan'''
-het totale oppervlak van de rooster moet '''zo groot''' zijn, '''dat de per uur vereiste hoeveelheid brandstof zo volkomen mogelijk kan worden verbrand'''
<li>hij moet '''duurzaam''' zijn: de staven mogen niet kromtrekken, smelten of verbranden
<li>het totale oppervlak van de rooster moet '''zo groot''' zijn, '''dat de per uur vereiste hoeveelheid brandstof zo volkomen mogelijk kan worden verbrand'''
</ul>


[[Bestand:Binnenvuur_Scholl_k.JPG|600×349px|link=]]
[[Bestand:Binnenvuur_Scholl_k.JPG|600×349px|link=]]
Regel 83: Regel 84:
==='''Onderwind'''===
==='''Onderwind'''===
Een stoomketelinstallatie moet van '''een schoorsteen''' worden voorzien '''om de rookgassen af te kunnen voeren'''. Het is duidelijk dat '''de trek van de schoorsteen''' gebruikt wordt '''om de verbrandingslucht door de brandstoflaag heen aan te zuigen'''.
Een stoomketelinstallatie moet van '''een schoorsteen''' worden voorzien '''om de rookgassen af te kunnen voeren'''. Het is duidelijk dat '''de trek van de schoorsteen''' gebruikt wordt '''om de verbrandingslucht door de brandstoflaag heen aan te zuigen'''.
<br>Als '''de trek''' daarvoor op een gegeven moment '''te klein''' is, of door '''atmosferische omstandigheden''' of omdat '''de brandstoflaag te dik''' is, '''dan''' moet men zijn toevlucht nemen tot het '''kunstmatig aanvoeren van verbrandingslucht''', we spreken dan van een '''[[aangeblazen vuur]]'''.
<br>Als '''de trek''' daarvoor op een gegeven moment '''te klein''' is, of door '''atmosferische omstandigheden''' of omdat '''de brandstoflaag te dik''' is, '''dan''' moet men zijn toevlucht nemen tot het '''kunstmatig aanvoeren van verbrandingslucht''', we spreken dan van een '''aangeblazen vuur'''.


[[Bestand:Onderwindsysteem_k.JPG‎|600×331px|link=]]
[[Bestand:Onderwindsysteem_k.JPG‎|600×331px|link=]]
Regel 154: Regel 155:
<br>Door de '''vernauwing''' loopt '''de temperatuur boven en achter behoorlijk hoog op''', zodat de ketelplaten op die plaats behoorlijk te lijden hebben. Daarom mag de afstand tussen de vuurbrug en de ketelwand niet te klein worden genomen, minimaal 25 cm.
<br>Door de '''vernauwing''' loopt '''de temperatuur boven en achter behoorlijk hoog op''', zodat de ketelplaten op die plaats behoorlijk te lijden hebben. Daarom mag de afstand tussen de vuurbrug en de ketelwand niet te klein worden genomen, minimaal 25 cm.


===De rookkanalen===
==='''De rookkanalen'''===
'''Ketelsystemen''' worden '''vaak ingemetseld'''. In het metselswerk legt men daarbij '''vuurgangen of rookkanalen''' aan.  
'''Ketelsystemen''' worden '''vaak ingemetseld'''. In het metselswerk legt men daarbij '''vuurgangen of rookkanalen''' aan.  


De '''hete rookgassen''' die in de vuurruimte zijn gevormd, worden '''zo door de rookkanalen geleid''', dat zij daarbij '''een aantal malen langs de ketelwand strijken''', zodat er '''een zo volledig mogelijke overdracht van warmte''' plaats kan vinden. Nauwe en lange rookkanalen eisen daarbij natuurlijk een sterkere trek dan wijde, korte kanalen.
De '''hete rookgassen''' die in de vuurruimte zijn gevormd, worden '''zo door de rookkanalen geleid''', dat zij daarbij '''een aantal malen langs de ketelwand strijken''', zodat er '''een zo volledig mogelijke overdracht van warmte''' plaats kan vinden. Nauwe en lange rookkanalen eisen daarbij natuurlijk een sterkere trek dan wijde, korte kanalen.
[[Bestand:Rookkanalen0001_k.JPG|‎600×298px|link=]]
<br>De '''lengte van de kanalen zal niet overdreven lang''' genomen worden, meestal een totale lengte van ca. 30m. De temperatuur van de '''gassen die uiteindelijk de schoorsteen binnenkomen''' moeten ongeveer '''nog 200 tot 250 gr. C'''. zijn '''om nog een goede trek te kunnen garanderen'''.
<br>De '''lengte van de kanalen zal niet overdreven lang''' genomen worden, meestal een totale lengte van ca. 30m. De temperatuur van de '''gassen die uiteindelijk de schoorsteen binnenkomen''' moeten ongeveer '''nog 200 tot 250 gr. C'''. zijn '''om nog een goede trek te kunnen garanderen'''.
<br>Als de '''rookgastemperaturen''' bij binnenkomst van de schoorsteen '''hoger''' zijn, betekent dit dat de '''lengte van het rookkanaal eigenlijk te kort''' is en dat er '''warmte onbenut door de schoorsteen verdwijnt'''.
<br>Als de '''rookgastemperaturen''' bij binnenkomst van de schoorsteen '''hoger''' zijn, betekent dit dat de '''lengte van het rookkanaal eigenlijk te kort''' is en dat er '''warmte onbenut door de schoorsteen verdwijnt'''.


==='''Trekschuif of trekklep'''===
==='''Trekschuif of trekklep'''===
Figuur 75 t/m 77
In het '''tussen de ketel en schoorsteen gelegen rookkanaal''', dus in de '''inmonding naar de schoorsteen of rookvan'''g, bevindt zich '''meestal een schuif of klep''' die eveneens dient voor de regeling van het vuur door middel van de vernauwing of afsluiting van het rookkanaal.
In het '''tussen de ketel en schoorsteen gelegen rookkanaal''', dus in de '''inmonding naar de schoorsteen of rookvan'''g, bevindt zich '''meestal een schuif of klep''' die eveneens dient voor de regeling van het vuur door middel van de vernauwing of afsluiting van het rookkanaal.


Figuren
[[Bestand:Klepschuiven k.JPG|600x738px|link=]]


==='''Inmetseling van de ketels'''===
==='''Inmetseling van de ketels'''===
Regel 173: Regel 174:
<br>De '''ommetseling''', dus de buitenbekleding van de vuurhaard en vuurgangen, mag '''niet te dun''' worden uitgevoerd. Bij '''metselwerk in baksteen''' is de wanddikte '''meestal anderhalf tot twee en een half steen dikte'''.
<br>De '''ommetseling''', dus de buitenbekleding van de vuurhaard en vuurgangen, mag '''niet te dun''' worden uitgevoerd. Bij '''metselwerk in baksteen''' is de wanddikte '''meestal anderhalf tot twee en een half steen dikte'''.
<br>Als er '''meerdere ketels naast elkaar''' liggen dan kunnen de '''tussenmuren dunner''' worden gehouden. Wel moet er dan op worden gelet dat als er een rookkanaal bij de ene wordt weggebroken, die van de naastliggende ketel in tact kan worden gelaten. Daarom is het ook '''handig om luchtspouwen tussen de systemen''' aan te brengen.
<br>Als er '''meerdere ketels naast elkaar''' liggen dan kunnen de '''tussenmuren dunner''' worden gehouden. Wel moet er dan op worden gelet dat als er een rookkanaal bij de ene wordt weggebroken, die van de naastliggende ketel in tact kan worden gelaten. Daarom is het ook '''handig om luchtspouwen tussen de systemen''' aan te brengen.
[[Bestand:Ingemets_Lanc.JPG|600×373px|link=]]
<br>Vaak blijft ook een '''gedeelte van de bovenomtrek van de ketel zonder bemetseling''', voor een deel om bij flenzen van pijpen en kleppen '''appendages''' en bij het '''mangat''' te kunnen komen, voor een ander deel ook om op het metselwerk te besparen.
<br>Vaak blijft ook een '''gedeelte van de bovenomtrek van de ketel zonder bemetseling''', voor een deel om bij flenzen van pijpen en kleppen '''appendages''' en bij het '''mangat''' te kunnen komen, voor een ander deel ook om op het metselwerk te besparen.
'''(Voor de informatie en afbeeldingen is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
<br>'''Stoom, uitgave der Vereeniging Krachtwerktuigen, Groningen 1942. NV Uitgevers Maatschappij Ae. E. Kluwer - Deventer'''
<br>'''De Gids voor Machinisten, door E.F. Scholl, bewerkt door N.C.H. Verdam, Leiden 1903'''
<br>'''Afbeeldingen''' o.a. uit Tresoar te Leeuwarden.)
<br>
[[Category:Het gemaal in bedrijf]]