Schotbalken: verschil tussen versies
k
Opmaak aangepast
k (Meeste plaatjes aangepast naar "miniatuur" opmaak en niet werkende links gerepareerd) |
k (Opmaak aangepast) |
||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
De schotbalkensponningen zijn dubbel uitgevoerd. Door twee stapels schotbalken aan te brengen kan de tussenruimte opgevuld worden met grond om zo een een kistdam te maken. <sup>[1.]</sup> Dit verbetert de waterdichtheid. Om de schotbalksponning tegen beschadiging te beschermen wordt deze dikwijls gevuld met latten van eikenhout. <sup>[1.]</sup> | De schotbalkensponningen zijn dubbel uitgevoerd. Door twee stapels schotbalken aan te brengen kan de tussenruimte opgevuld worden met grond om zo een een kistdam te maken. <sup>[1.]</sup> Dit verbetert de waterdichtheid. Om de schotbalksponning tegen beschadiging te beschermen wordt deze dikwijls gevuld met latten van eikenhout. <sup>[1.]</sup> | ||
De schotbalksponningen in het metselwerk van de penanten zijn 33cm breed en 21cm diep en de tussenruimte tussen de | De schotbalksponningen in het metselwerk van de penanten zijn 33cm breed en 21cm diep en de tussenruimte tussen de dubbel uitgevoerde sponningen is 42,6cm. <sup>[2.2.], [2.5.]</sup> De bovenkant van de penanten is ter hoogte van de schotbalksponningen afgewerkt met granieten dekzerken. Deze forse granieten blokken zijn voorzien van dookgaten waarin ankers vallen waarmee de dekzerken in de constructie verankerd zijn. <sup>[2.1.], [2.3.], [2.4.]</sup> | ||
<br clear=all> | <br clear=all> | ||
==Droogzetten== | ==Droogzetten== | ||
De schotbalken dienen ervoor om de waterinlaten droog te kunnen zetten (voor onderhoudswerkzaamheden). Bij het droogzetten veranderen de krachten op de constructie echter zeer sterk. Bij het droogzetten wordt de tegendruk door het water op de wanden en de vloer van de waterinlaat weggenomen. Een groot risico hierbij is het opdrijven van de vloer. De grondwaterdruk onder de vloer probeert de vloer omhoog te duwen en dit kan resulteren in het scheuren of breken van de vloer. | De schotbalken dienen ervoor om de waterinlaten droog te kunnen zetten (voor onderhoudswerkzaamheden). Bij het droogzetten veranderen de krachten op de constructie echter zeer sterk. Bij het droogzetten wordt de tegendruk door het water op de wanden en de vloer van de waterinlaat weggenomen. Een groot risico hierbij is het opdrijven van de vloer. De grondwaterdruk onder de vloer probeert de vloer omhoog te duwen en dit kan resulteren in het scheuren of breken van de vloer. | ||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
Bij het ontwerpen van de fundering van het gemaal is met dit risico rekening gehouden. Om het risico van opdrijven bij droogzetten tegen te gaan zijn er ter plaatse van de waterinlaten betonnen heipalen toegepast. Ook bij de andere plekken waar het risico op opdrijven bestaat zijn er betonnen heipalen toegepast (bij de wateruitlaten en onder de inlaat kanalen naar de pompen). <sup>[2.6.]</sup> De betonnen heipalen bieden een grotere bescherming tegen opdrijven doordat de kop van de paal is vastgegoten in de betonvloer. Het betonijzer in deze palen kan goed trekkrachten opnemen. Het betonijzer van de palen loopt door in de vloer waardoor er een verbinding ontstaat tussen de vloer en de funderingspaal die goed bestand is tegen trekkrachten als gevolg van de opwaartse druk van het grondwater. | Bij het ontwerpen van de fundering van het gemaal is met dit risico rekening gehouden. Om het risico van opdrijven bij droogzetten tegen te gaan zijn er ter plaatse van de waterinlaten betonnen heipalen toegepast. Ook bij de andere plekken waar het risico op opdrijven bestaat zijn er betonnen heipalen toegepast (bij de wateruitlaten en onder de inlaat kanalen naar de pompen). <sup>[2.6.]</sup> De betonnen heipalen bieden een grotere bescherming tegen opdrijven doordat de kop van de paal is vastgegoten in de betonvloer. Het betonijzer in deze palen kan goed trekkrachten opnemen. Het betonijzer van de palen loopt door in de vloer waardoor er een verbinding ontstaat tussen de vloer en de funderingspaal die goed bestand is tegen trekkrachten als gevolg van de opwaartse druk van het grondwater. | ||
[[Bestand: | [[Bestand:781-15a Detail gewapendbetonpaal - uitsnede.png| miniatuur | center | upright=2.67 | Funderingspaal van gewapend beton met de kop van de paal verankerd in de funderingsplaat. <sup>[2.7.]</sup>]] | ||
De laatste keer dat de waterinlaten zijn drooggezet (in de zomer van 2013) zijn er nog een aantal extra voorzorgsmaatregelen genomen om schade aan de constructie te voorkomen bij het droogzetten. Als aanvullende maatregel om opdrijven van de vloer tegen te gaan zijn er betonblokken geplaatst. Het gewicht van de betonblokken compenseert het gewicht van het water dat weggepompt is. In totaal zijn er bij deze restauratie werkzaamheden bijna 1000 betonblokken geplaatst (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde). | De laatste keer dat de waterinlaten zijn drooggezet (in de zomer van 2013) zijn er nog een aantal extra voorzorgsmaatregelen genomen om schade aan de constructie te voorkomen bij het droogzetten. Als aanvullende maatregel om opdrijven van de vloer tegen te gaan zijn er betonblokken geplaatst. Het gewicht van de betonblokken compenseert het gewicht van het water dat weggepompt is. In totaal zijn er bij deze restauratie werkzaamheden bijna 1000 betonblokken geplaatst (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde). | ||
| Regel 29: | Regel 23: | ||
Tijdens deze revisie is er geen gebruik gemaakt van de traditionele schotbalken maar zijn er grote stalen schotten geplaatst. Bij de eerste inlaat op de foto is er een stalen schot aangebracht in een schotbalksponning. Bij ander inlaten is het stalen schot tegen de buitenkant van de penanten geplaatst. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een afdichting zorgt en het bestaande metselwerk beschermt tegen beschadiging. | Tijdens deze revisie is er geen gebruik gemaakt van de traditionele schotbalken maar zijn er grote stalen schotten geplaatst. Bij de eerste inlaat op de foto is er een stalen schot aangebracht in een schotbalksponning. Bij ander inlaten is het stalen schot tegen de buitenkant van de penanten geplaatst. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een afdichting zorgt en het bestaande metselwerk beschermt tegen beschadiging. | ||
< | |||
<div><ul> | |||
<li style="display: inline-block;; vertical-align: top;"> [[Bestand:16-1_k.jpg | miniatuur | upright=1.34 | Tijdelijke staalconstructie om de penanten zijdelings te ondersteunen bij het droogzetten. De waterinlaten zijn hier gedeeltelijk leeg gepompt. Net onder het wateroppervlak zijn de betonblokken te zien die als ballast zijn geplaatst om opdrijven van de vloer te voorkomen.]] </li> | |||
<li style="display: inline-block;; vertical-align: top;"> [[Bestand:16-2_k.jpg | miniatuur | upright=1.34 | Reinigen van de bemetseling in een drooggezette waterinlaat aan de boezemzijde van het gemaal.]] </li> | |||
</ul></div> | |||
==Bronnen== | ==Bronnen== | ||
# Zwiers, L., & Wind, F. (Red.). (1908). ''Waterbouwkunde: Deel II sluizen.'' Amsterdam: Van Mantgem & De Does. Geraadpleegd op 09-11-2021, van https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18A:026121000 | # Zwiers, L., & Wind, F. (Red.). (1908). ''Waterbouwkunde: Deel II sluizen.'' Amsterdam: Van Mantgem & De Does. Geraadpleegd op 09-11-2021, van https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18A:026121000 | ||