Poldergemaal: verschil tussen versies

Poldergemaal (bekijk bron)

Versie van 3 nov 2013 16:19

762 bytes toegevoegd , 3 nov 2013

geen bewerkingssamenvatting

VisueelWikitekst

Anonieme gebruiker

imported>Jan Pieter Rottine

@@ Regel 7: / Regel 7: @@
 Het grote '''aantal poldergemalen''' is '''in de loop van de laatste decennia fors toegenomen'''. Dat kan voor''' [[Fryslân]]''' het best geïllustreerd worden aan de hand van '''het aantal stoomgemalen, dat waren er al bijna 30'''.
 (zie: '''[[Friese stoomgemalen]]''')
- De meeste stoomgemalen waren aan het eind van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw vooral in gebruik als poldergemaal. Rondom '''Heerenveen''' en '''Joure''' zijn dan nog enkele stoomgemalen te vinden die voor de vervening en de droogmakerijen in gebruik zijn.
+<br>De '''meeste stoomgemalen''' waren aan het eind van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw '''vooral in gebruik als poldergemaal'''. Rondom '''Heerenveen''' en '''Joure''' zijn enkele stoomgemalen in gebruik die '''aanvankelijk voor de vervening en later voor de veenpolders (droogmakerijen) in gebruik''' zijn.
-De spreiding van de 30 stoomgemalen in Friesland ligt vooral ten westen van de lijn '''Steenwijk''' - Heerenveen nar de kust van de '''[[Zuiderzee]]'''/ '''[[IJsselmeer]]'''.
+Wat de '''spreiding van de stoomgemalen in [[Fryslân]]''' betreft, de meeste liggen '''vooral in het [[Lage Midden]]''' en '''het zuidoostelijk laagveengebied'''. Een enkel gemaal  ligt '''in het kleigebied van [[Westergo]]''' en meer '''naar de kust''' van de '''[[Zuiderzee]]'''/ '''[[IJsselmeer]]'''.
-De toename van 30 naar 900 valt alsvolgt te verklaren: toename van de bevolking waardoor er meer stedelijk gebied ontstaat waar het overtollige water weggemalen moet worden. De rampzalige situatie bij '''Sneek''' werd pas opgelost nadat het
+De''' bemaling in Fryslân''' (en natuurlijk ook in heel Nederland) kent natuurlijk '''een veel langere voorgeschiedenis'''. Al in de '''Middeleeuwen werd er mechanisch water uitgeslagen''', in later eeuwen werden er '''windmolens ontwikkeld en deze leverden destijds een behoorlijke bemalingscapaciteit'''.
-boezemgemaal '''[[J.L. Hooglandgemaal]]''' bij '''Stavoren''' in 1967 was gebouwd. Om het water naar Stavoren te krijgen zullen er ook tegelijkertijd poldergemalen zijn bijgebouwd.
+'''Naast de stoomgemalen''' van de 19e en 20e eeuw werden er i'''n Fryslân ook al vroeg, diesel en elektrische poldergemalen gebouwd'''.
+<br>De '''toename van de gemalen''' van enige 10-tallen naar de huidige 900 poldergemalen valt te verklaren door een toename van de bevolking. Er ontstaan meer stedelijk gebieden, ieder met afzonderlijke waterbeheersing, waaruit het overtollige water vervolgens weer weg gemalen moet worden.
+<br>Zo kon een rampzalige situatie bij '''Sneek''' pas opgelost worden, nadat het boezemgemaal '''[[J.L. Hooglandgemaal]]''' bij '''Stavoren''' in 1967 was gebouwd. Om het water naar Stavoren te krijgen zijn er ook tegelijkertijd '''poldergemalen bijgebouwd'''.
 Tegenwoordig is het zeer goed mogelijk om grotere polders die een waterstaatkundige eenheid vormen weer te verdelen al naar gelang het gebruik dat wenselijk en of noodzakelijk maakt. Een natuurgebied vraagt om een heel ander waterpeil dan een akker of weiland. Alle waterschappen en hoogheemraadschappen leveren in dit opzicht maatwerk.