Zijl: verschil tussen versies
k
Vet gedrukte tekstdelen verminderd.
k (Dode links verwijderd) |
k (Vet gedrukte tekstdelen verminderd.) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Zijl''' | '''Zijl''' | ||
Het woord '''Zijl''' is vanouds een | Het woord '''Zijl''' is vanouds een Fries woord (Syl), dat later door het Nederlands is overgenomen. | ||
In Fryslân stamt het woord "syl" reeds uit de tijd van de bedijking van de eerste polders: het is de | In Fryslân stamt het woord "syl" reeds uit de tijd van de bedijking van de eerste polders: het is de sluis (schot), waardoor men het overtollige water uit het polderyje naar het wad (de zee) liet afvoeien. Een syl is dus een afwateringssluis. | ||
De | De sloot of de oude slenk in het poldertje, waarlangs het water naar de syl stroomde, heet een ryd of meer. | ||
[[Bestand:Zijl_k.JPG|400×295px|link=]] | [[Bestand:Zijl_k.JPG|400×295px|link=]] | ||
In Groningen is een | In Groningen is een zijl is een waterleiding of gracht, waardoor men het overtollige water kon afvoeren. | ||
Het woord | Het woord zijl duikt in de provincie Groningen voor het eerst in 1385 in een geschreven bron op als er over silrjichten wordt gesproken. | ||
Toch moet het al ouder zijn, want in 1277 wordt het gebruikt in het | Toch moet het al ouder zijn, want in 1277 wordt het gebruikt in het Land van Heusden en Altena, als er over een ,,zilis" wordt gesproken. | ||
Dit laat onverlet, dat het gebruik van het woord '''Syl''' binnen Fryslân van nog oudere datum is: in de oude Friese wetgeving. (vanaf 800) | Dit laat onverlet, dat het gebruik van het woord '''Syl''' binnen Fryslân van nog oudere datum is: in de oude Friese wetgeving. (vanaf 800) | ||
| Regel 20: | Regel 20: | ||
In de provincie Groningen komt het woord zijl in de volgende samenstellingen voor: zijlrecht, zijlrechter en zijlvest. | In de provincie Groningen komt het woord zijl in de volgende samenstellingen voor: zijlrecht, zijlrechter en zijlvest. | ||
Het zijlrecht bevat | Het zijlrecht bevat bepalingen over het afvoeren van water. In de naam van het '''waterschap Noorderzijlvest''' klint het woord '''zijl''' en '''zijlvest''' nog door. | ||
Ook in Fryslân is het woord Syl langdurig in gebruik geweest: Boazumersyl, Hidaardersyl, Weidumersyl en bij '''Kollum''' het '''Zijlsterried''' (syl is de sluis, ryd is het afvoerkanaal) en de '''[[Dokkumer Nieuwe Zijlen]]''' (afvloeiingssluizen) om een paar voorbeelden te noemen. | Ook in Fryslân is het woord Syl langdurig in gebruik geweest: Boazumersyl, Hidaardersyl, Weidumersyl en bij '''Kollum''' het '''Zijlsterried''' (syl is de sluis, ryd is het afvoerkanaal) en de '''[[Dokkumer Nieuwe Zijlen]]''' (afvloeiingssluizen) om een paar voorbeelden te noemen. | ||