4.504
bewerkingen
k
inhoud aangepast
(Opmaak en inhoud aangepast) |
k (inhoud aangepast) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Een polder is de kleinste waterstaatkundige eenheid waar sprake is van [[waterbeheer]]. Een polder is een typisch Nederlands fenomeen. Een polder ligt onder NAP, het overtollige water kan nauwelijks langs natuurlijke weg worden afgevoerd. In de beginjaren (omstreeks 1500) van polderbemaling waren de polders met sluisjes afgesloten van het buitenwater. Bij een lagere waterstand op het buitenwater werden de sluisdeuren opengezet en kon het water uit de polder wegstromen, dit heet [[natuurlijke lozing]]. | Een polder is de kleinste waterstaatkundige eenheid waar sprake is van [[waterbeheer]]. Een polder is een typisch Nederlands fenomeen. Een polder ligt onder NAP, het overtollige water kan nauwelijks langs natuurlijke weg worden afgevoerd. In de beginjaren (omstreeks 1500) van polderbemaling waren de polders met sluisjes afgesloten van het buitenwater. Bij een lagere waterstand op het buitenwater werden de sluisdeuren opengezet en kon het water uit de polder wegstromen, dit heet [[natuurlijke lozing]]. | ||
Dat buitenwater kan een [[boezem]] zijn, een rivier of de zee. Op het moment dat [[natuurlijke lozing]] niet langer mogelijk is, omdat de waterstand buiten hoger is dan binnen in de polder, moet er gemalen worden. In eerste instantie wordt er dan een | Dat buitenwater kan een [[boezem]] zijn, een rivier of de zee. Op het moment dat [[natuurlijke lozing]] niet langer mogelijk is, omdat de waterstand buiten hoger is dan binnen in de polder, moet er gemalen worden. In eerste instantie wordt er dan een poldermolen gebruikt. Mede afhankelijk van de oppervlakte van de polder wordt er voor een grote of kleine poldermolen gekozen. | ||
[[Bestand:Kinderdijk_k.jpg|miniatuur|Molens bij Kinderdijk.]] | [[Bestand:Kinderdijk_k.jpg|miniatuur|Molens bij Kinderdijk.]] | ||
| Regel 8: | Regel 8: | ||
Een [[boezem]] is een stelsel van grotere water, kanalen en meren, en verzamelt het water uit meer polders. De [[Friese boezem|boezem van Friesland]] omvat vrijwel de gehele provincie [[Fryslân]] met een paar taartpuntjes van Groningen bij het dorp Visvliet maar zonder de Waddeneilanden. De polders op de Waddeneilanden hebben hun eigen waterbeheer. | Een [[boezem]] is een stelsel van grotere water, kanalen en meren, en verzamelt het water uit meer polders. De [[Friese boezem|boezem van Friesland]] omvat vrijwel de gehele provincie [[Fryslân]] met een paar taartpuntjes van Groningen bij het dorp Visvliet maar zonder de Waddeneilanden. De polders op de Waddeneilanden hebben hun eigen waterbeheer. | ||
De | De poldermolen werd tot ver in de 20e eeuw gebruikt. Vanaf medio 1860 worden er steeds meer [[stoomgemaal|stoomgemalen]] gebouwd. Het stoomtijdperk voor [[stoomgemaal|stoomgemalen]] van polders en boezem zou tot 1920 duren. Vanaf 1900 komen er ook gemalen die door diesel, elektriciteit en zuiggas worden aangedreven. | ||
Polders zijn er in soorten en maten: diep gelegen, klein en groot. De diepst gelegen polder ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel met een diepte van 6 meter onder [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. Kleine polders hebben een oppervlakte van nauwelijks 100 hectare en de Haarlemmermeerpolder is 17.500 hectare. | Polders zijn er in soorten en maten: diep gelegen, klein en groot. De diepst gelegen polder ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel met een diepte van 6 meter onder [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. Kleine polders hebben een oppervlakte van nauwelijks 100 hectare en de Haarlemmermeerpolder is 17.500 hectare. | ||
| Regel 26: | Regel 26: | ||
Hoe kom een polder van het water af? | Hoe kom een polder van het water af? | ||
* zo mogelijk: via natuurlijke afstroming | * zo mogelijk: via natuurlijke afstroming | ||
* afvoeren via de | * afvoeren via de poldermolen of het [[gemaal]]. | ||
* door verdamping, in het voorjaar en de zomer staat de zon op warme dagen te branden op het wateroppervlak. | * door verdamping, in het voorjaar en de zomer staat de zon op warme dagen te branden op het wateroppervlak. | ||
* via verbruik voor gewas en vee. | * via verbruik voor gewas en vee. | ||
[[Categorie:Waterbeheer]] | [[Categorie:Waterbeheer]] | ||