4.504
bewerkingen
Polder: verschil tussen versies
k
geen bewerkingssamenvatting
imported>Jan Pieter Rottine Geen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| (9 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
<br>Bij '''Aarlanderveen''' is nog een '''[[molenviergang]]''' aanwezig. De Putmolen haalt het water uit het diepst gelegen deel van de polder ('''[[ondermolen]]''') en de andere drie molens malen het steeds een stukje hoger op, waarna de '''[[bovenmolen]]''' het water uitslaat op de Oude Rijn. | <br>Bij '''Aarlanderveen''' is nog een '''[[molenviergang]]''' aanwezig. De Putmolen haalt het water uit het diepst gelegen deel van de polder ('''[[ondermolen]]''') en de andere drie molens malen het steeds een stukje hoger op, waarna de '''[[bovenmolen]]''' het water uitslaat op de Oude Rijn. | ||
[[Bestand: | [[Bestand:Kinderdijk_k.jpg|400×266px|link=]] | ||
Een <strong>[[boezem]]</strong> is een '''stelsel van grotere water, kanalen en meren''', en '''verzamelt het water uit meer polders'''. De <strong>[[Friese boezem|boezem van Friesland]]</strong> omvat vrijwel de gehele '''provincie [[Fryslân]]''' met een paar taartpuntjes van Groningen bij het dorp Visvliet maar zonder de Waddeneilanden. De polders op de Waddeneilanden hebben hun eigen waterbeheer. | Een <strong>[[boezem]]</strong> is een '''stelsel van grotere water, kanalen en meren''', en '''verzamelt het water uit meer polders'''. De <strong>[[Friese boezem|boezem van Friesland]]</strong> omvat vrijwel de gehele '''provincie [[Fryslân]]''' met een paar taartpuntjes van Groningen bij het dorp Visvliet maar zonder de Waddeneilanden. De polders op de Waddeneilanden hebben hun eigen waterbeheer. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
De <strong>[[poldermolen]]</strong> werd '''tot ver in de 20e eeuw''' gebruikt. Vanaf '''medio 1860 worden er steeds meer [[stoomgemaal|stoomgemalen]] gebouwd'''. Het stoomtijdperk voor '''[[stoomgemaal|stoomgemalen]] van polders en boezem''' zou '''tot 1920''' duren. Vanaf 1900 komen er '''ook gemalen die door [[diesel]], [[elektriciteit]] en [[zuiggas]] worden aangedreven'''. | De <strong>[[poldermolen]]</strong> werd '''tot ver in de 20e eeuw''' gebruikt. Vanaf '''medio 1860 worden er steeds meer [[stoomgemaal|stoomgemalen]] gebouwd'''. Het stoomtijdperk voor '''[[stoomgemaal|stoomgemalen]] van polders en boezem''' zou '''tot 1920''' duren. Vanaf 1900 komen er '''ook gemalen die door [[diesel]], [[elektriciteit]] en [[zuiggas]] worden aangedreven'''. | ||
'''Polders''' zijn er '''in soorten en maten''': diep gelegen, klein en groot. De '''diepst gelegen polder ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel''' met een diepte van '''6 meter onder [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]'''. Kleine polders hebben een oppervlakte van nauwelijks 100 hectare en de | '''Polders''' zijn er '''in soorten en maten''': diep gelegen, klein en groot. De '''diepst gelegen polder ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel''' met een diepte van '''6 meter onder [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]'''. Kleine polders hebben een oppervlakte van nauwelijks 100 hectare en de Haarlemmermeerpolder is 17.500 hectare. | ||
[[Bestand:Arkhemeen_k.jpg|400×251px|link=]] | |||
'''In de 19e eeuw''' hebben boeren '''veel polders opgericht''', daar was '''samenwerking''' voor nodig '''met alle boeren''' die in de polder werkten. Maar ook met '''de landeigenaar''' als zij het land in pacht hadden. | '''In de 19e eeuw''' hebben boeren '''veel polders opgericht''', daar was '''samenwerking''' voor nodig '''met alle boeren''' die in de polder werkten. Maar ook met '''de landeigenaar''' als zij het land in pacht hadden. | ||
| Regel 28: | Regel 30: | ||
Vroeger toen de <strong>[[Haarlemmermeer]]</strong> net droog was, was er maar één <strong>polderpeil</strong>. Door de '''nieuwe techniek''' is het tegenwoordig goed mogelijk om een polder '''in vakken te verdelen''' allemaal met '''een eigen polderpeil'''. | Vroeger toen de <strong>[[Haarlemmermeer]]</strong> net droog was, was er maar één <strong>polderpeil</strong>. Door de '''nieuwe techniek''' is het tegenwoordig goed mogelijk om een polder '''in vakken te verdelen''' allemaal met '''een eigen polderpeil'''. | ||
Aardappels, graansoorten, maïs en suikerbieten vragen een drogere grond dan vee, ook in Friesland kunnen die vakken worden afgesplitst in een polder. | Aardappels, graansoorten, maïs en suikerbieten vragen een drogere grond dan vee, ook in Friesland kunnen die vakken worden afgesplitst in een polder. | ||
[[Bestand:De_Alde_Feanen_k.jpg|400×417px|link=]] | |||
Soms moet er goed nagedacht worden om tot het besef te komen, dat landbouw op een stuk grond niet langer rendabel is: wat ooit op het water is gewonnen en lange tijd droogehouden is, blijkt dan eenvoudig '''te duur te zijn ten opzichte van de opbrengsten'''. Zo zijn de '''Peizer- en Eeldermaden op de grens van Groningen en Drenthe''' enkele jaren geleden '''onttrokken aan hun landbouwkundige bestemming''' en wordt er nu '''een natuurgebied van gemaakt''', dat tevens is geschikt is voor de '''natuur''' en als '''[[waterberging]]'''. | Soms moet er goed nagedacht worden om tot het besef te komen, dat landbouw op een stuk grond niet langer rendabel is: wat ooit op het water is gewonnen en lange tijd droogehouden is, blijkt dan eenvoudig '''te duur te zijn ten opzichte van de opbrengsten'''. Zo zijn de '''Peizer- en Eeldermaden op de grens van Groningen en Drenthe''' enkele jaren geleden '''onttrokken aan hun landbouwkundige bestemming''' en wordt er nu '''een natuurgebied van gemaakt''', dat tevens is geschikt is voor de '''natuur''' en als '''[[waterberging]]'''. | ||
| Regel 46: | Regel 50: | ||
<li>door [[verdamping]], in het voorjaar en de zomer staat de zon op warme dagen te branden op het wateroppervlak. | <li>door [[verdamping]], in het voorjaar en de zomer staat de zon op warme dagen te branden op het wateroppervlak. | ||
<li>via '''verbruik voor gewas en vee'''. | <li>via '''verbruik voor gewas en vee'''. | ||
<br> | |||
[[Category:Waterbeheer]] | |||