Naar inhoud springen

Lemmer: verschil tussen versies

425 bytes toegevoegd ,  14 feb 2023
k
Dode links verwijderd
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
k (Dode links verwijderd)
 
(5 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
=='''Lemmer'''==
=='''Lemmer'''==
'''Lemmer''' ([[Fysk (taal)|Fries]]: '''De Lemmer''') is een plaats in de '''gemeente Lemsterland''', provincie '''[[Fryslân]]'''. Het is één van Frieslands bekendste watersportplaatsen. In de zomermaanden is Lemmer '''een drukke badplaats''' en trekt behalve '''toeristen''' ook veel mensen uit omliggende plaatsen zoals Emmeloord, Urk, Joure aan die de '''vele terrassen''' opzoeken.
'''Lemmer''' (Fries: '''De Lemmer''') is een plaats in de '''gemeente Lemsterland''', provincie '''[[Fryslân]]'''. Het is één van Frieslands bekendste watersportplaatsen. In de zomermaanden is Lemmer '''een drukke badplaats''' en trekt behalve '''toeristen''' ook veel mensen uit omliggende plaatsen zoals Emmeloord, Urk, Joure aan die de '''vele terrassen''' opzoeken.


[[Bestand:Lemmer_2004_k.jpg|500×373px|link=]]
[[Bestand:Lemmer_2004_k.jpg|500×373px|link=]]
Regel 11: Regel 11:
[[Bestand:Lemmer aan Zuyderzee.jpg|600x721px|link=]]
[[Bestand:Lemmer aan Zuyderzee.jpg|600x721px|link=]]


Lemmer lag aan de '''[[Zuiderzee]]''' op een kwetsbare plaats en werd vaak onder Hollandse invloed gebracht. Dat gebeurde onder andere in 1197, toen graaf Willem I in Oosterzee een burcht liet bouwen in verband met de strijd tegen de heer van Kuinre. In Lemmer stond later ook een kasteel. Dat werd in 1422 gebouwd door Jan van Beieren, die door de [[Schieringers]] als beschermheer naar Friesland was geroepen. Hij werd ook wel Jan zonder Genade genoemd en hij zal in Lemmer zeker geen populaire figuur zijn geweest.
Lemmer lag aan de '''[[Zuiderzee]]''' op een kwetsbare plaats en werd vaak onder Hollandse invloed gebracht. Dat gebeurde onder andere in 1197, toen graaf Willem I in Oosterzee een burcht liet bouwen in verband met de strijd tegen de heer van Kuinre. In Lemmer stond later ook een kasteel. Dat werd in 1422 gebouwd door Jan van Beieren, die door de Schieringers als beschermheer naar Friesland was geroepen. Hij werd ook wel Jan zonder Genade genoemd en hij zal in Lemmer zeker geen populaire figuur zijn geweest.


Ook Karel van Egmond, hertog van Geldre, bemoeide zich met Friesland. Hij liet in 1521 in Lemmer '''een blokhuis''' bouwen, een '''versterkt onderkomen voor een garnizoen'''. Twee jaar later droeg hij het over aan de Bourgondiërs. Hoe burcht, kasteel en blokhuis eruit gezien hebben is onbekend.
Ook Karel van Egmond, hertog van Geldre, bemoeide zich met Friesland. Hij liet in 1521 in Lemmer '''een blokhuis''' bouwen, een '''versterkt onderkomen voor een garnizoen'''. Twee jaar later droeg hij het over aan de Bourgondiërs. Hoe burcht, kasteel en blokhuis eruit gezien hebben is onbekend.
Regel 29: Regel 29:


==='''Scheepvaart'''===
==='''Scheepvaart'''===
De '''Kromme Ie bij [[Teakesyl]]''', de '''Sylroede''' en de '''Rien''' zijn alle '''drie natuurlijke afwateringen''' voor het Friese boezemgebied. Ook de uitloop van de Linde (Lenne) werd in de middeleeuwen meermalen van De Kuinre naar De Lemmer verlegd.
De '''Kromme Ie bij [[Takozijl]]''', de '''Sylroede''' en de '''Rien''' zijn alle '''drie natuurlijke afwateringen''' voor het Friese boezemgebied. Ook de uitloop van de Linde (Lenne) werd in de middeleeuwen meermalen van De Kuinre naar De Lemmer verlegd.
Reeds '''in 1511 lag er bij De Lemmer al een sluis''' in het belangrijke '''(binnenduynse)''' '''vaarwater dat van Amsterdam over de Zuiderzee, door de sluis bij Lemmer, via Sloten, Sneek, Grou, leeuwarden en Dokkum naar Hamburg voerde'''.
Reeds '''in 1511 lag er bij De Lemmer al een sluis''' in het belangrijke '''(binnenduynse)''' '''vaarwater dat van Amsterdam over de Zuiderzee, door de sluis bij Lemmer, via Sloten, Sneek, Grou, leeuwarden en Dokkum naar Hamburg voerde'''.
<br>'''Het scheepvaartverkeer''' en alles wat met de bouw en het onderhoud van schepen te maken heeft vormde dan ook '''van ouds het voornaamste middel van bestaan voor de lemsters'''. Al '''in 1719''' was de bekende '''veerdienst op Amsterdam''' een feit.
<br>'''Het scheepvaartverkeer''' en alles wat met de bouw en het onderhoud van schepen te maken heeft vormde dan ook '''van ouds het voornaamste middel van bestaan voor de lemsters'''. Al '''in 1719''' was de bekende '''veerdienst op Amsterdam''' een feit.
Regel 58: Regel 58:


[[Bestand:LE 55 a.jpg|297x300px|link=]]
[[Bestand:LE 55 a.jpg|297x300px|link=]]
'''LE 55 onder volle tuigage'''


<br>In oorsprong is de '''Lemster aak een echt werkschip voor de vissers'''. Deze schepen kennen de '''rustieke gebogen voorsteven, waarmee zij door de ervaring van de vissers uitgroeiden tot zeer soliede en zeewaardige schepen''', met bovendien een fraaie belijning. De '''vissermansaken''' hadden een l'''age achterboording en -steven''', zodat de netten gemakkelijk konden worden uitgezet of ingehaald. De vissers woonden en sliepen met hun gezinnen onder de voorplecht.
In oorsprong is de '''Lemster aak een echt werkschip voor de vissers'''. Deze schepen kennen de '''rustieke gebogen voorsteven, waarmee zij door de ervaring van de vissers uitgroeiden tot zeer soliede en zeewaardige schepen''', met bovendien een fraaie belijning. De '''vissermansaken''' hadden een l'''age achterboording en -steven''', zodat de netten gemakkelijk konden worden uitgezet of ingehaald. De vissers woonden en sliepen met hun gezinnen onder de voorplecht.
<br>Na 1900 werden er '''ook Lemster aken gebouwd in jachtuitvoering'''. Zij hadden meestal '''een kajuit over de volle lengte van de aak''' en werden '''voornamelijk gebruikt voor de pleziervaart'''. De bouw van deze aken heeft vanaf ongeveer 1950 '''een grote vlucht genomen''', er zijn '''vele honderden''' aken in jachtuitvoering gebouwd en dat gebeurt nog steeds, waarbij de aken s'''teeds groter worden, de achterstevens beduidend hoger''' worden uitgevoerd. Je kunt ze eigenlijk ook '''geen Lemster aken meer noemen in de oorspronkelijke zin van de betekenis'''. De Groene Draeck, het zeilschip van Koningin Beatrix, is een Lemster aak in jachtuitvoering.
<br>Na 1900 werden er '''ook Lemster aken gebouwd in jachtuitvoering'''. Zij hebben meestal '''een kajuit over de volle lengte van de aak''' en werden '''voornamelijk gebruikt voor de pleziervaart'''. De bouw van deze aken heeft vanaf ongeveer 1950 '''een grote vlucht genomen''', er zijn '''vele honderden''' aken in jachtuitvoering gebouwd en dat gebeurt nog steeds, waarbij de aken s'''teeds groter worden, de achterstevens beduidend hoger''' worden uitgevoerd. Je kunt ze eigenlijk ook '''geen Lemster aken meer noemen in de oorspronkelijke zin van de betekenis'''. De Groene Draeck, het zeilschip van Koningin Beatrix, is een Lemster aak in jachtuitvoering.
 
[[Bestand:Lemsteraakjacht.jpg|424x599px|link=]]
'''Lemsteraak in jachtuitvoering'''


==='''Toerisme'''===
==='''Toerisme'''===
Regel 68: Regel 72:
<br>Juist op het moment dat de visserij een sterke neergang beleefde, nam '''de watersport en recreatie in Nederland een grote vlucht''' door een sterke toename van de welvaart. Evenals bij andere voormalige Zuiderzeehavens werd Lemmer '''een belangrijk centrum voor de watersport''' die op het IJsselmeer ruim vaarwater vond. De '''havens werden geschikt gemaakt voor recreatievaart: motorboten, jachten, zeiljachten, maar ook de schepen van de bruine vaart vonden er hun ligplaats en faciliteiten'''.
<br>Juist op het moment dat de visserij een sterke neergang beleefde, nam '''de watersport en recreatie in Nederland een grote vlucht''' door een sterke toename van de welvaart. Evenals bij andere voormalige Zuiderzeehavens werd Lemmer '''een belangrijk centrum voor de watersport''' die op het IJsselmeer ruim vaarwater vond. De '''havens werden geschikt gemaakt voor recreatievaart: motorboten, jachten, zeiljachten, maar ook de schepen van de bruine vaart vonden er hun ligplaats en faciliteiten'''.
Voor de Lemster economie betekent deze ontwikkeling een grote nieuwe kans. Naast Nederlanders verwelkomt Lemmer ook veel permanente Duitse gasten.
Voor de Lemster economie betekent deze ontwikkeling een grote nieuwe kans. Naast Nederlanders verwelkomt Lemmer ook veel permanente Duitse gasten.
'''(bij het samenstellen van teksten en afbeeldingen is gebruikt gemaakt van:'''
<br>'''Binnendiken en slieperdiken yn Fryslân, door Ir. K. A. Rienks en Ir. G.L. Walther, Boalsert 1954'''
<br>'''diverse wikipedia-websites'''
<br>'''foto's uit: Frysk fotoarchief - www.tresoar.nl)'''
<br>
[[Category:Friese plaatsen en streken]]