Grootheden en eenheden: verschil tussen versies

k
geen bewerkingssamenvatting
(Weer een nieuwe pagina)
 
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{inhoud links}}
Sinds 1978 wordt in Nederland het internationale stelsel van eenheden (SI) erkend. SI staat voor System International d’Unites. Het stelsel kent 7 grondeenheden en een groot aantal afgeleide en of samengestelde eenheden. Alle eenheden worden aangeduid met een naam die men grootheid noemt. Zo is de meter de grondeenheid voor de grootheid lengte die met het symbool m wordt aangeduid. Als voorloper van het SI systeem werden er diverse andere stelsels gebruikt met andere eenheden.  
Sinds 1978 wordt in Nederland het internationale stelsel van eenheden (SI) erkend. SI staat voor System International d’Unites. Het stelsel kent 7 grondeenheden en een groot aantal afgeleide en of samengestelde eenheden. Alle eenheden worden aangeduid met een naam die men grootheid noemt. Zo is de meter de grondeenheid voor de grootheid lengte die met het symbool m wordt aangeduid. Als voorloper van het SI systeem werden er diverse andere stelsels gebruikt met andere eenheden.  
Van de traditionele eenhedenstelsels zijn de meest bekende en langst gebruikte, het US Customary system (USC) en het Britisch Imperial system (BI). Deze stelsels komen in veel opzichten met elkaar overeen, maar toch een aantal essentiële verschillen kennen. In beide systemen hanteert men soms dezelfde naam voor een eenheid, maar zijn de feitelijke waarden verschillend. Zo is een USC-gallon 3,79 l en een BI-gallon 4,55 l. Ook de Europese pk verschilt weliswaar minimaal, met die van de Angelsaksische hp (1 pk = 0,9863 hp).
Van de traditionele eenhedenstelsels zijn de meest bekende en langst gebruikte, het US Customary system (USC) en het Britisch Imperial system (BI). Deze stelsels komen in veel opzichten met elkaar overeen, maar toch een aantal essentiële verschillen kennen. In beide systemen hanteert men soms dezelfde naam voor een eenheid, maar zijn de feitelijke waarden verschillend. Zo is een USC-gallon 3,79 l en een BI-gallon 4,55 l. Ook de Europese pk verschilt weliswaar minimaal, met die van de Angelsaksische hp (1 pk = 0,9863 hp).
Regel 139: Regel 138:
* Andere eenheden voor energie:
* Andere eenheden voor energie:
** Kilowattuur (kWh), 1kWh = 3,6&sdot;10<sup>6</sup> J
** Kilowattuur (kWh), 1kWh = 3,6&sdot;10<sup>6</sup> J
** Calorie, 1 cal = 4,184 J
** Calorie, 1 cal = 4,184 J. Één calorie is de energie nodig om 1 gram water 1 °C in temperatuur te doen stijgen.
** Warmte-eenheid (W.E.) uitgedrukt in grote calorie (= 1000 cal of 4.184 J). Één warmte-eenheid is de energie nodig om 1 kg water 1 °C in temperatuur te doen stijgen.


De calorie wordt/werd met name gebruikt voor thermische energie, bijvoorbeeld het benodigd vermogen om water te verhitten of de hoeveelheid warmte die vrijkomt bij het verbranden van een kilo steenkool.
De calorie wordt/werd met name gebruikt voor thermische energie, bijvoorbeeld het benodigd vermogen om water te verhitten of de hoeveelheid warmte die vrijkomt bij het verbranden van een kilo steenkool.
Regel 151: Regel 151:
*** Effectieve paardekracht (E.P.K. of EPK of epk)
*** Effectieve paardekracht (E.P.K. of EPK of epk)
*** Inwendig- of indicateurpaardekracht (I.P.K. of IPK of ipk)
*** Inwendig- of indicateurpaardekracht (I.P.K. of IPK of ipk)
** Warmte-eenheid per uur (W.E.p.uur). Één warmte-eenheid per uur komt overeen met 4.184 Joule in 3.600 seconden, ofwel 1,16 Watt (1 J/s = 1 W).


Anders dan de naam doet vermoeden is een paardekracht geen maat voor kracht maar een maat voor vermogen. Een paardekracht is het vermogen wat een gemiddeld paard voor een langere duur kon leveren. De eenheid is ontstaan bij de komst van de stoommachine, het was toen logisch het vermogen van een stoommachine uit te drukken in aantal paarden die het zou kunnen vervangen.
Anders dan de naam doet vermoeden is een paardekracht geen maat voor kracht maar een maat voor vermogen. Een paardekracht is het vermogen wat een gemiddeld paard voor een langere duur kon leveren. De eenheid is ontstaan bij de komst van de stoommachine, het was toen logisch het vermogen van een stoommachine uit te drukken in aantal paarden die het zou kunnen vervangen.
Regel 161: Regel 162:
De waterpaardekracht is de eenheid om aan te geven hoeveel vermogen een gemaal daadwerkelijk levert om water op te pompen. De paardekracht is gedefinieerd als een hoeveelheid massa een bepaalde lengte omhoog in een bepaalde tijd. Dit geldt ook voor de waterpaardekracht. Om het vermogen van een gemaal te berekenen vermenigvuldig je de hoeveelheid te verplaatsen water, uit gedrukt in liters per seconde, met de opvoerhoogte, uitgedrukt in meters en deelt deze door 75 om op paardekrachten uit te komen. Eigenlijk zou de hoeveelheid te verplaatsen water uitgedrukt moeten worden in kilogrammen per seconden, omdat 1 liter water 1 kilo weegt maakt dit geen verschil.
De waterpaardekracht is de eenheid om aan te geven hoeveel vermogen een gemaal daadwerkelijk levert om water op te pompen. De paardekracht is gedefinieerd als een hoeveelheid massa een bepaalde lengte omhoog in een bepaalde tijd. Dit geldt ook voor de waterpaardekracht. Om het vermogen van een gemaal te berekenen vermenigvuldig je de hoeveelheid te verplaatsen water, uit gedrukt in liters per seconde, met de opvoerhoogte, uitgedrukt in meters en deelt deze door 75 om op paardekrachten uit te komen. Eigenlijk zou de hoeveelheid te verplaatsen water uitgedrukt moeten worden in kilogrammen per seconden, omdat 1 liter water 1 kilo weegt maakt dit geen verschil.


In de oorspronkelijke plannen zou het gemaal een vermogen krijgen van 750 W.P.K. dit werd bij het uitwerken van de plannen verder verhoogd naar 900 W.P.K. Nu kunnen we berekenen dat 900 W.P.K. overeenkomt met 67.500 liter per seconde bij een opvoerhoogte van 1 meter, wat dan weer overeenkomt met 4.050 m<sup>3</sup>/s. Als we echter een andere opvoerhoogte in deze berekening gebruiken komt er uiteraard ook een heel ander getal uit voor het debiet. Bij een opvoerhoogte van 2 meter komt 900 W.P.K. overeen met 2.025 m<sup>3</sup>/s en bij een halve meter opvoerhoogte met 8.100 m<sup>3</sup>/s.
In de oorspronkelijke plannen zou het gemaal een vermogen krijgen van 750 W.P.K. dit werd bij het uitwerken van de plannen verder verhoogd naar 900 W.P.K. Nu kunnen we berekenen dat 900 W.P.K. overeenkomt met 67.500 liter per seconde bij een opvoerhoogte van 1 meter, wat dan weer overeenkomt met 4.050 m<sup>3</sup>/min. Als we echter een andere opvoerhoogte in deze berekening gebruiken komt er uiteraard ook een heel ander getal uit voor het debiet. Bij een opvoerhoogte van 2 meter komt 900 W.P.K. overeen met 2.025 m<sup>3</sup>/min en bij een halve meter opvoerhoogte met 8.100 m<sup>3</sup>/min.


====Effectieve paardekracht (E.P.K.)====
====Effectieve paardekracht (E.P.K.)====