Fabrieksschoorstenen: verschil tussen versies

172 bytes toegevoegd ,  13 mei 2022
Paar kleine aanpassingen.
k (Cierick Goos heeft de pagina Schoorsteen hernoemd naar Fabrieksschoorstenen zonder een doorverwijzing achter te laten: Past de lading beter aangezien het een algemeen artikel is en weinig specifiek voor het Woudagemaal)
(Paar kleine aanpassingen.)
Regel 1: Regel 1:
=='''De fabrieksschoorsteen'''==
Historische fabrieksschoorstenen behoren tot een bijzondere groep binnen de industriële erfgoederen. Door hun hoogte vormen ze vaak markante elementen in het landschap of het stadsbeeld. Groeiende erkenning van de fabrieksschoorsteen als monument van voormalige bedrijvigheid heeft de afgelopen jaren geleid tot aanwijzing van een groot aantal schoorstenen als Rijksmonument.


De '''historische fabrieksschoorstenen''' behoren tot een bijzondere groep binnen de industriële erfgoederen. Door hun '''hoogte''' vormen ze vaak '''markante elementen''' '''in het landschap of het stadsbeeld'''. De herwaardering van de schoorsteen als '''monument van voormalige bedrijvigheid''' heeft ondertussen grote vormen aangenomen. Groeiende erkenning heeft geleid tot aanwijzingen als rijksmonument.
Onderstaand wordt een aantal aspecten van fabrieksschoorstenen besproken. Een groot deel van de informatie is afkomstig uit de brochure 'Fabrieksschoorstenen' van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (2008).  


==='''Historische ontwikkeling'''===
== Historische ontwikkeling ==
Door het in gebruik nemen van stoommachines worden er '''in de negentiende eeuw veel fabrieksschoorstenen''' gebouwd. In elke bedrijfstak waar behoefte is aan kracht of energie zijn schoorstenen nodig, zoals bij '''steenfabrieken, wasserijen en zuivelfabrieken'''. Naast stoombedrijven zijn er ook schoorstenen gebouwd bij '''gemalen''' en ketelhuizen van '''tuinbouwbedrijven, kloosters, zorginstellingen en openbare nutsbedrijven, zwembaden en scholen'''.
Door het in gebruik nemen van stoommachines worden er in de negentiende eeuw veel fabrieksschoorstenen gebouwd. In elke bedrijfstak waar behoefte is aan kracht of energie zijn schoorstenen nodig, zoals bij steenfabrieken, wasserijen en zuivelfabrieken. Er zijn niet alleen schoorstenen gebouwd bij door stoomkracht aangedreven bedrijven en fabrieken, maar ook bij gemalen en ketelhuizen van tuinbouwbedrijven, kloosters, zorginstellingen, openbare nutsinstellingen, zwembaden en scholen. In 1775 wordt in Nederland het eerste stoomgemaal in gebruik genomen. Tussen 1820 en 1850 worden de schoorstenen steeds hoger, maar de traditionele bouwmethode blijft gelijk.  


In '''1775''' wordt er in Nederland het '''eerste stoomgemaal in gebruik''' genomen. Tussen 1820 en 1850 worden de '''schoorstenen steeds hoger''', maar de traditionele bouwmethoden blijven gelijk.


[[Bestand:Schoorsteen_15_v2.jpg|200x275px|link=]]
[[Bestand:Schoorsteen_15_v2.jpg|200x275px|link=]]