Help:Zandbak
Voor het weergeven van wiskundige formules proberen we de aanpak hiervoor van de Engelse Wikipedia te volgen. Deze twee pagina's geven een aardig beeld hoe formules op de engelse wikpedia gebruikt worden en eruit zien:
- Polynomial, een pagina over polynomen.
- Quadratic formula, een pagina over de vierkantsvergelijking en het oplossen ervan.
Op deze pagina's worden de formules en variabelen die in de lopende tekst opgenomen zijn gemaakt met sjablonen en de losstaande formules worden gemaakt met het <math> HTML element. Deze laatse methode is zeer krachtig en heeft een hoop mogelijkheden, deze methode maakt gebruik van LaTeX comando's, ook wel TeX genoemd. Deze LaTeX formule opmaak werkt echter niet op (deze versie van) Wouda's Wiki, de Math extensie is wel geïnstalleerd maar werkt op de een of ander manier niet naar behoren. Gelukkig is er nog een (oudere) methode die wel werkt deze maakt gebruik van HTML gecombineerd met speciale opmaak. De templates/sjablonen die hiervoor in de Engelse Wikipedia gebruikt worden zijn gedeeltelijk en in aangepaste vorm voor Wouda's Wiki beschikbaar gemaakt.
Veel informatie over het maken van formules is te vinden op de volgende pagina's:
Gebruik van het math sjabloon
Het math sjabloon ({{math|...}}) is bedoeld om wiskundige formules in de lopende tekst op te nemen. Standaard is de tekst op Wiki pagina's opgemaakt in een sans serif font terwijl formules vaak in een serif font zijn opgesteld. Door gebruik te maken van het sjabloon math wordt de formule in een serif font opgemaakt. Daarnaast zal de formule niet onderbroken worden door een regel einde, als er te weinig ruimte is aan het eind van de regel wordt de formule op de volgende regel geplaatst. Bovendien wordt de grootte van het font geschaald zodat het goed past bij de rest van de tekst.
Zonder het math sjabloon is een formule ook te maken, bijvoorbeeld: x = −(y2 + 2). Met gebruik van het math sjabloon wordt dit: x = −(y2 + 2). De tweede versie ziet er wat netter uit en ondersheidt zich ook wat van de omliggende tekst waardoor de formule beter herkenbaar en leesbaar is.
Gebruikte Wikicode voor formules in bovenstaand stukje:
''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)voor: x = −(y2 + 2){{math|1= ''x'' = −(''y''<sup>2</sup> + 2)}}voor: x = −(y2 + 2)
In deze laatste wikicode wordt 1= aan het begn van de formule definite gebruikt omdat anders het = teken in de formule verkeerd geinterpreteerd wordt. Als een formule het = teken bevat dan de code beginnen met 1=.
Gebruik van het math-big sjabloon
Het math-big sjabloon ({{math-big|...}}) is een variant op het math sjabloon en doet hetzelfde alleen wordt het resultaat iets groter weergegeven. Dit sjabloon is bedoeld voor losstaande formules, zoals in onderstaand voorbeeld.
- y = ax2 + bx + c
Waarin x de input variabele is, y het reultaat is en a, b en c constanten zijn.
De wikicode hiervoor ziet er als volgt uit:
Alinea einde.
:{{math-big|1=''y'' = ''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + c}}
Waarin {{math|''x''}} de input variabele is, {{math|''y''}} het reultaat is en {{math|''a''}}, {{math|''b''}} en {{math|''c''}} constanten zijn.
De : voor het aanroepen van het math-big sjabloon zorgt ervoor dat de formule inspringt.
Schuinschrift of normaal schrift
Variabelen
Over het algemeen wordt schuinschrift (itallic) gebruikt voor het afbeelden van variabelen maar niet voor nummers of symbolen. In de wikicode worden dubbele apostrofs gebruikt voor en na het stuk tekst wat in schuinschrift moet (''...''). Zaken als parameters, cijfers gelijk aan of plus tekens worden niet schuin gedrukt. Omschrijvende subschrift teksten horen ook niet schuingedrukt want het zijn immers geen variabelen. Als voorbeeld mappel is de massa van een appel. SI eenheden worden nooit schuin gedrukt: x = 5 cm.
Om ervoor te zorgen dat variabelen die in de tekst genoemd worden er gelijk uitzien als in een formule wordt aangeraden om ook daar het math sjabloon voor te gebruiken. In bovenstaande stukje tekst is dit ook gedaan.
{{math|''m''<sub>appel</sub>}}voor mappel.{{math|''x''}} = 5 cmvoor x = 5 cm.
Functies
Standaard functies zoals sin en cos worden niet schuingedrukt, maar namen zoals f voor functies worden wel schuin gedrukt. Bijvoorbeeld: f(x) = sin(x) cos(x)
Gebruikte Wikicode voor formules in bovenstaand stukje:
{{math|1= ''f''(''x'') = sin(''x'') cos(''x'')}}voor: f(x) = sin(x) cos(x)
Griekse letters
Schrijf kleine Griekse letters schuin als het variabelen of constanten zijn (in lijn met het schuinschrijven van variabelen), bijvoorbeeld: λ + y = π r2. Griekse hoofdletters niet schuin schrijven.
Gebruikte Wikicode voor de formules hierboven:
{{math|1= ''λ'' + ''y'' = ''π r''<sup>2</sup>}}voor: λ + y = π r2
Speciale tekens
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_mathematical_symbols_by_subject
Het standaard min teken (-) van het toetsenbord is Unicode karakter U+002D "HYPHEN-MINUS"
daarnaast is er ook nog (−, Unicode character U+2212 "MINUS SIGN")
Negatief of min gebruik (−, Unicode character U+2212 MINUS SIGN) − (−)
- x = -(y2 + 2)
- x = −(y2 + 2)
Optellen
Aftrekken
Vermenigvuldigen
For multiplication, use a multiplication sign (U+00D7 × MULTIPLICATION SIGN) or a dot (U+22C5 ⋅ DOT OPERATOR), which are input by clicking on them in the edit toolbox under the edit window or by entering × or ⋅. Care should be taken not to confuse the dot operator (in the "Math and logic" section of the edit toolbox) with an interpunct (in the "Insert" section of the edit toolbox) or a bullet. The letter x should not be used to indicate multiplication, but it is used (unspaced) as the substitute for "by" in terms such as 4x4.
Delen
a⁄b renders as: a⁄b
Sfrac sjabloon
Sfrac sjabloon
ABC
ABCcccc
1x - 1
- D = 355 ⋅ H ⋅ Ts − T1 Ts ⋅ T1
- D = 355 ⋅ H ⋅ Ts − T1 Ts ⋅ T1
Links
Om formules goed te kunnen weergeven zijn er aanpassingen gedaan aan Common.css en zijn er een aantal sjablonen aangemaakt. Links hier naar toe:
Aantekeningen
Template:Math (https://en.wikipedia.org/wiki/Template:Math) maakt gebruik van class="texhtml" en als de optie "big" wordt meegegeven tevens van "texhtml-big"
https://wiki.woudagemaal.nl/w/index.php?title=MediaWiki:Common.css