Peilschaal

Bij het stoomgemaal ir. D.F. Wouda zijn twee peilschalen aangebracht.

Een peilschaal zit aan de zijde van het stroomkanaal waar het water wordt aangevoerd vanuit de Friese boezem om uitgeslagen te worden door het gemaal op het IJsselmeer. Het streefpeil op de Friese boezem is - 0.52 cm NAP.

Aan de zijde van het IJsselmeer zit eveneens een peilschaal, deze peilschaal geeft de stand van het water op het IJsselmeer aan, het streefpeil is hier - 0.20 cm NAP. En daarmee is direct het hoogteverschil tussen de Friese boezem en het IJsselmeer duidelijk.

foto

De peilschaal mag oud lijken en bij poldermolens en gemalen horen, de historie laat echter wat anders zien. Er werd in het begin van het stoomtijdperk vooral ,,op zicht gemalen". Dat wat de molenaar of machinist waarnam was het peil waarop besloten werd om te gaan malen of te stoppen met malen.

Dat op zicht malen was niet meer geheel maatgevend omdat de molenaar/ machinist alleen de situatie ter plaatse in ogenschouw nam, namelijk bij de poldermolen of het gemaal. Om iedereen tevreden te stellen kwam er een objectieve methode: de peilschaal.

In veel gevallen gaf de voorzitter van een polderbestuur en later de dijkgraaf van het waterschap het sein om te gaan malen.

In het Bezoekerscentrum van het Woudagemaal kunnen bezoekers een digitale peilschaal raadplegen. Aan de hand van de postcode wordt uitgerekend of iemand boven of onder NAP woont.

foto

Iedereen die boven NAP woont zal tevreden zijn, maar schijn bedriegt. In de zomer van 2010 liep een camping nabij Groenlo - Lichtenvoorde in de Achterhoek onder water. De Achterhoek ligt ruimschoots boven NAP: + 17 meter. Ook in Limburg ging het in de negentiger jaren een paar keer goed mis. De Maas trad buiten de oevers en veroorzaakte grote schade aan woningen en bedrijven. Terwijl Limburg toch ruimschoots boven NAP ligt, het gaat er dus vooral om hoe het waterbeheer ter plaatse is geregeld: zijn er voldoende voorzorgsmaatregelen genomen om overstromingen te voorkomen?

Op de peilschaal kan de stand van het water worden afgelezen.

Inmiddels werken de waterschappen met telemetrie en worden de peilstanden automatisch doorgegeven, door deze automatisering zullen elektrische gemalen ook automatisch aan kunnen slaan als het peil overschreden wordt. In het bezoekerscentrum is ook een scherm geplaatst waarop de actuele waterstand is te zien in de Friese boezem.