Merel Tesselaar, junior dijkgraaf
Op 5 december 2023 was het precies 25 jaar geleden dat het Woudagemaal de prestigieuze status van UNESCO Werelderfgoed ontving. Om deze mijlpaal te vieren en het rijke erfgoed van het gemaal te verkennen, is er een 25-delige podcastserie gemaakt.
In deze podcastreeks komen mensen aan het woord die een bijzondere band hebben met het Woudagemaal. Van bezoekers die getuige waren van zijn majestueuze werking tot kinderen uit de buurt die opgroeiden naast dit icoon van waterbeheer. Van toegewijde vrijwilligers die het gemaal levend houden tot bekende gezichten uit Lemmer die hun herinneringen en verhalen delen.
De podcast is een reis door de tijd, gezien vanuit verschillende oogpunten. En legt de verbinding tussen generaties en delen van de gemeenschap. Want het Woudagemaal is niet alleen van ons, maar van toekomstige generaties. De podcast is een eerbetoon aan het behoud van dit erfgoed en een manier om de rijke geschiedenis door te geven aan de generaties die nog komen.
Deze wiki pagina is een transcriptie van een aflevering uit deze podcastserie "Stoomverhalen". De podcasts zijn te beluisteren op; Spotify, YouTube en op Woudagemaal.nl.
Een overzicht van alle afleveringen in deze serie is hier te vinden.
Introductie
De introductie is te beluisteren op Spotify en YouTube.
In Fryslân vind je een van Nederlands mooiste kroonjuwelen; het Ingenieur D.F. Woudagemaal. Het grootste stoomgemaal ter wereld dat nog werkt. Wetterskip Fryslân zet deze monumentale stoomreus uit 1920 bij té hoge waterstanden nog altijd aan het werk, om ervoor te zorgen dat jij droge voeten houdt. Het gemaal staat dit jaar 25 jaar op de Werelderfgoedlijst van UNESCO!
In de komende 25 podcasts ga ik, Renate Kuivenhoven (RK), in gesprek met verschillende mensen die op één of andere manier verbonden zijn aan dit gemaal. Van ingenieur Wouda's kleinzoon tot een kunstenares die kopjes maakt van het slib uit de stoomketels en iedereen die daar tussenin zit.
Laat de geluiden van het gemaal je meevoeren naar het verleden en het nu: Luister naar de Woudagemaal serie: Stoomverhalen!
Aflevering 9: Merel Tesselaar, junior dijkgraaf
De negende aflevering van deze podcastserie is te beluisteren op; Spotify, YouTube en Woudagemaal.nl.
RK: Welkom bij een nieuwe aflevering van stoomverhalen, een 25-delige podcastserie met verhalen over het ir. D.F. Woudagemaal. Vandaag een hele speciale gast: de junior dijkgraaf van Wetterskip Fryslân, Merel Tesselaar (MT). Welkom, Merel. Jij bent een van de jongste gasten, superleuk dat je meedoet, maar allereerst voor de mensen die dat niet weten: wat doet een junior dijkgraaf?
MT : Ja, als junior dijkgraaf houd ik mijzelf bezig met een stem geven aan mijn eigen generatie, maar ik ben ook bezig met het bewust maken van de generatie onder mij en zeker de generatie boven mij met wat doet een waterschap, waarom is een waterschap belangrijk, wat doen we eigenlijk met water en allemaal thema's daaromheen.
RK: Kunnen we jouw rol dan eigenlijk zien als een soort van ambassadeur voor de jeugd?
MT : Zo zou je het inderdaad kunnen zien. Ja, je doet van alles: gastlessen, openingen, allemaal dat soort dingen, ja.
RK: En hoe kwam je hier zo bij? Waarom wilde je dit worden?
MT : Ik kwam hierbij omdat er een sollicitatie binnenkwam op mijn schoolmail; er was toen door het Wetterskip via mijn school een sollicitatie uitgestuurd dat ze op zoek waren naar een nieuwe junior dijkgraaf. En toen dacht ik daar aanvankelijk niet heel veel bij, maar op een gegeven moment was er een docent van mij die zei dit is wel iets voor jou, ik vind dat jij hierop moet reageren. Dus dan schrijf je een sollicitatiebrief, word je uitgenodigd op sollicitatiegesprek, en dan krijg je wat vragen, net zoals bij een normaal echt sollicitatiegesprek, en daarna krijg je een telefoontje met dat jij het geworden bent.
RK: Wat leuk! Dus eigenlijk zag jouw docent al een echte dijkgraaf in jou.
MT : Misschien, misschien, dat durf ik niet te zeggen. Ik denk wel dat het wat voor die docent zelf was, maar hij vond het iets voor mij.
RK: En waarom ben jij de ideale jeugddijkgraaf?
MT : De ideale jeugddijkgraaf, dat vind ik wel…..haha, hoe leg je dat uit?
RK: Voor de mensen die luisteren: ik zie hier een hele voorkomende jongedame zitten, dus op zich is het mij wel een beetje duidelijk, maar voor de mensen die jou niet zien: waarom was jij de ideale kandidaat?
MT : Ja, ik denk omdat ik een achtergrond heb met water, ik heb kust- en zee-management gestudeerd, waardoor je wel wat kennis hebt, waardoor het misschien wat makkelijker ook is om mensen wat te leren over water en over het waterschap, en verder, ja, wat kun je erover zeggen, ik denk dat ook bij Wetterskip, dat die daar hun redenen voor hadden. Ik denk dat ik over mezelf niet zoveel kan zeggen.
RK: En je bent het voor twee laar, je wordt twee jaar aangesteld als junior dijkgraaf, je termijn loopt bijna af, in januari mag een opvolger het van je overnemen. Wat heb je allemaal meegemaakt in die twee jaar? Neem ons eens even mee in alle openingen die je hebt gedaan, opdrachten die je hebt uitgevoerd.
MT : Ja, dat is echt een trip down memory lane, als ik het daarover ga hebben dan gaat het heel lang duren.
RK: We willen graag een paar voorbeelden, ik ben heel benieuwd.
MT : Ik denk, in het begin dan is het vooral heel veel interviews, word je heel veel benaderd door kranten, en door omroepen, weet je, je bent de nieuwe junior dijkgraaf, mensen willen graag van jou horen, willen graag wat van jou weten, kreeg ik vragen van wat doe je in het dagelijks leven, en kan je ons een podcast aanraden over water, en dat soort dingen. En gaandeweg word je een beetje wijs gemaakt, en, even kijken, wat was mijn eerste echte taak eigenlijk? Even goed over nadenken. Volgens mij was dat ook hier, bij het Woudagemaal; kreeg ik hier een rondleiding, mocht ik hier rondkijken en, een schoolklasje was dat volgens mij, ook een kleine presentatie geven. Dus dat doe je inderdaad, nou ja, lessen geven aan schoolkinderen, en daarna heb ik ook weleens voor Provincie Friesland, tot uit mijn stage, heb ik een opening gedaan voor een bijeenkomst van allemaal mensen die, nou ja, om, eens even kijken waar de veerboot ook weer vertrekt…
RK: Harlingen?
MT : Nee, die andere.
RK: Holwerd?
MT : Holwerd, ja. Daar, ja. Bij Holwerd aan zee daar loopt natuurlijk een heel groot project, en toen zijn ze daar bijeengekomen, en toen vroegen ze aan mij, kun je wat inspiratie geven aan ons?, aan het begin van die bijeenkomst, en dan word je gevraagd om een woordje te doen en ze te inspireren en wakker te maken voor de bijeenkomst. Maar ook voor grotere symposia heb ik ook weleens een tussenstukje of een opening of een kleine presentatie, dat soort dingen doe je allemaal over de tijd. Afgelopen week nog voor Intratuin, hebben we daar voor de Week van ons Water, hebben we ik denk vijf schoolklassen hebben we daar een lesje gegeven over Hoe kan je je tuin vergroenen? Dus dat is echt heel uiteenlopend.
RK: Heel divers. En zo zit je zomaar in een podcast over het Woudagemaal. Wat is jouw band met het Woudagemaal? Behalve die keer dat je hier in een van de eerste weken meteen al mocht rondkijken?
MT : Ja, dat is natuurlijk - vanuit het Wetterskip – is het Woudagemaal natuurlijk echt een beetje hun kindje. Ze zijn er onwijs trots op. En ik denk persoonlijk, wat ik heel mooi vind aan het Woudagemaal: het staat er al zoveel jaar, we hebben ondertussen zoveel technieken bedacht, waarmee wij water kunnen wegpompen uit de boezems, uit de plekken waar het hoog staat, en nog steeds gebruiken we als het nodig is het oude stoomgemaal, wat nog met olie en zo opgestookt moet worden. Terwijl we zoveel technieken hebben, dat we daar toch nog aan vasthouden; ik vind dat echt wel een heel mooi iets.
RK: Je kunt het je bijna niet voorstellen, hè, dat het nog steeds werkt en nog in volle glorie erbij staat.
MT : Ja, klopt.
RK: En als jij jouw leeftijdsgenoten – want, hoe oud ben je zelf?
MT : 23
RK: Als jij jouw leeftijdsgenoten vertelt over het Woudagemaal, wat zeggen ze dan?
MT : Ja, wat zeggen ze dan? Ik denk: vrij weinig mensen weten misschien ook dat het er is, die zijn er nog nooit geweest. Maar als je het uitlegt, dan krijg je echt wel zoiets van Oh, joh, dat we dat nog steeds doen, joh, met stoom, terwijl we zoveel middelen hebben?! Ik denk dat hun reactie een beetje hetzelfde is als mijn eigen, nou ja, verbazing…..verwondering erover. Dat we dat nog steeds inzetten.
RK: Ja. Hoe kun jij dan dat waterbewustzijn onder jouw leeftijdsgenoten een beetje opkrikken? Want ik kan me best voorstellen dat iedereen het heel normaal vindt dat we altijd maar droge voeten houden. En iedereen weet wel dat we een waterrijke provincie zijn, maar ja, dat gaat toch allemaal vanzelf? Nou, niet, dus. Maar hoe breng jij ze dat bij?
MT : Ik heb mijn eigen leeftijdsgenootjes onder andere een module lesgegeven tijdens mijn stage op van Hall Larenstein. Die module ging over de vismigratierivier. Dus dan krijg je ook wel een klein beetje van hoe ga je om met zoet/zout, wat doe je als het water wat hoger staat?
RK: Voor de mensen die het niet kennen – wat houdt de vismigratierivier bij de Afsluitdijk in?
MT : Ja, dat is een goeie om dat misschien even uit te leggen. Ja, de vismigratierivier. Dat is, de Afsluitdijk wordt natuurlijk nu helemaal gerenoveerd, er worden allemaal nieuwe dingen aangelegd, en bij de aanleg werd er natuurlijk een lange muur door de Zuiderzee gelegd, en de Waddenzee werd het IJsselmeer. En heel veel vissen die migreren van, nou dat loopt echt van Noorwegen tot echt diep, diep in Europa. Die konden opeens niet meer verder bij Nederland ze liepen tegen die Afsluitdijk op. Dus er zijn heel veel soorten, vissoorten, ook andere soorten zie je, dat die vanaf het moment dat de Afsluitdijk gelegd werd dat die eigenlijk in aantal best wel drastisch gedaald zijn. En met de komst van die vismigratierivier maken we het weer mogelijk om die migrerende soorten weer te laten doorzwemmen, zodat ze zonder obstakel de Afsluitdijk door kunnen.
RK: Eigenlijk gewoon een gat in de dijk, waar ze doorheen kunnen.
MT : Gewoon een gat in de dijk, ja.
RK: Ook zon bijzonder staaltje techniek. Maar je was aan het vertellen ook over hoe je het de jongeren meegeeft. Wat kun je daar verder over vertellen. Wat heb je nog meer allemaal gedaan om ze dat echt bij te brengen, behalve ook lesgegeven op je eigen opleiding?
MT : Social media is natuurlijk ook heel belangrijk.
RK: Ja.
MT : Zeker in mijn leeftijdsgroep zitten we allemaal op TikTok en op Instagram en op allemaal andere apps.
RK: En hoe breng je dat over op TikTok dan? Ik zit zelf niet op TikTok, dus ik heb geen idee. Wat is nou een TikTok filmpje?
MT : Ik heb het wel, maar ik maak eigenlijk nooit iets. Ik gebruik zelf vooral Instagram, en wat ik heb ontdekt is het beste om eigenlijk af te wisselen met niet te lang praten eigenlijk, maar af te wisselen met beelden, stukje uitleg, stukje laten zien, dus wat je uitlegt dat je dat ook visueel maakt, dat is heel belangrijk. En ook andere dingen. Niet alleen in van die filmpjes, maar ook echt, nou ja, visueel onderwijs. Je hebt bijvoorbeeld bij het Wetterskip heb je ook een watertafel, en dan kan je echt in de praktijk laten zien van oké, dit is hoe het gebeurt als het gaat regenen, dan heb je een hele versteende stad. Hoe kunnen we nu al dat regen op die straten, hoe kunnen we dat weer weghalen? En dat kan je zo moeilijk maken als je zelf wilt. Je kan er een budget aan vast maken, je kan er regels aan vastknopen, wetten: dat je het op die manier het visueel maakt, en zorgt dat wat je vertelt, dat je dat ook echt laat zien.
RK: En met veel regenwater is de link naar de klimaatverandering natuurlijk snel gemaakt. Wat kun jij als jeugddijkgraaf – nee, ik moet zeggen junior dijkgraaf – want een jeugddijkgraaf dat zijn dan weer kinderen die jonger zijn, hè, onder de 18 of zo?
MT : Onder de 18, ja, precies.
RK: Ja, precies. Ik moet zeggen junior dijkgraaf. Wat kun jij ook doen om dan echt specifiek de klimaatverandering onder de aandacht te brengen? Want waterbewustzijn is één, maar klimaatverandering en bewustzijn daarover is natuurlijk weer iets anders.
MT : Klopt. Ja, nog steeds, echt die bewustwording komt natuurlijk uit het vertellen, het laten zien, het visueel maken, dat is hoe je dat doet. Ja, je kan over vergroenen een praatje houden en een spelletje maken, maar dat kun je ook met klimaatverandering doen. Ik denk dat dat uiteindelijk de meest doeltreffende manier is van bewustwording.
RK: Ja, ja. Dus als jij nu bij familie of vrienden thuis komt en je ziet dat de tuin alleen maar in de tegels ligt, wat zeg je dan?
MT : Zullen we anders even tegels wippen, haha.
RK: Precies! Je termijn loopt natuurlijk over een paar maanden af; in januari mag je het stokje overgeven. Wat wil je je opvolger graag meegeven?
MT : Ja, dat is sowieso – heel cliché – maar sowieso geniet, pak alles wat je aangrijpen kan, maar ook: wees heel duidelijk in wat jij wil. En sta er echt voor. Ga er echt heen en maak er echt je missie van om ook niet alleen je eigen generatie maar ook de generatie daarna en ook zeker de generatie die nu in het bestuur zit bewust te worden van dit is wat wij als jongeren graag zien en draag die boodschap uit.
RK: Ja, ja. Doen wat je wil – wat betekent dat voor jou als jij straks klaar bent met deze rol?
MT : Voor mij betekent dat dat ik het grote-mensenleven inga, dat ik echt wel aan het werk moet. Ja, ik heb kust- en zeemanagement gestudeerd, dus ik ga daar natuurlijk gewoon op door. Of dat een baan is bij waterschap of een baan is bij de provincie moeten we nog gaan bezien.
RK: Kust-en zeemanagement, wat kun je daarmee worden?
MT : Van alles! Ja, dat is een onwijs brede opleiding. In de eerste twee jaar krijg je een beetje van alle thema's krijg je wat. Je kan kiezen voor biologie, ja kan kiezen voor meer de maatschappelijke kant, en na die twee jaar scheiden de biologiekant en de maatschappelijke kant en kan je je eigen weg gaan kiezen. Als je de biologiekant kiest dan word je al heel snel marinebioloog, en als je de maatschappelijke kant kiest dan krijg je weer wat ik gedaan heb. Dan kan je je gaan storten op waterveiligheid, op dijkenbouw, op ruimtelijke ordening, onderzoek waarbij je mensen interviewt of enquêtes uitzet, krijg je meer die kant van het vak.
RK: Stel, je bent bezig met een dijkversterkingsproject, dan wil je natuurlijk ook het gebied daaromheen gaan ontwikkelen, daar zou jij dan over kunnen nadenken van hoe maken we dat nou nog beter en mooier voor de mensen die hier wonen?
MT : Ja, dat kan. Dat heb ik voor mijn afstudeerproject heb ik dat inderdaad gedaan door middel van een enquête die ik uitgezet heb in het Bildt, dat is een streek bovenin Friesland bij Sint Annaparochie, en, nou ja, daar komt dan inderdaad uit wat de bewoners willen en daar schrijf je dan een advies over, en dat heb ik bij mijn afstudeerbureau neergelegd, en ik hoop dat zij er iets mee gaan doen natuurlijk.
RK: Je hebt een microfoon, dus je kunt best een oproepje doen voor alle mensen die een hele mooie baan voor jou hebben liggen.
MT : Ja, precies, dat sowieso, ja. Ik hou mijn ogen open, maar ik zie wat er op mijn pad komt.
RK: Ja. En even terug naar dit prachtige gemaal. Want dat is natuurlijk wel de reden waarom we die podcast doen, hè? 25 jaar op de UNESCO Werelderfgoed lijst, heel bijzonder. Wat betekent zo'n predicaat voor jou, waarom is dat zo belangrijk?
MT : Ja, waarom is het zo belangrijk? Sowieso zet het ons ook als land op de kaart. Kijk, je hebt iets, waarmee je vroeger al echt geschiedenis schreef. We hadden steeds die overstromingen, en op een gegeven moment komt dan meneer Wouda en die zegt dit gaan wij doen, dit gaan wij neerzetten. En dat hebben we – wat ik aan het begin zei – al die tijd hebben we dat behouden. Dat is toch een stukje geschiedenis van hoe wij, nou ja, wel langer dan die 25 jaar, maar hoe wij al jarenlang waterbeheer uitvoeren.
RK: Kan dat niet zonder zo'n predicaat?
MT : Ja, dat is natuurlijk wel mooi, zo'n predicaat. Het kan natuurlijk ook zonder, natuurlijk. Maar het zet je wel op de kaart. En het zorgt er ook voor dat mensen bewust ervan zijn van dit is hoe we het doen. Hoe we het altijd al deden.
RK: En wat wens jij het gemaal de komende 100 jaar toe?
MT : Sowieso dat het nog steeds mag blijven werken. Dat sowieso; ik vind dat het echt iets is dat we moeten behouden en ik wens het, nou ja, eigenlijk, eigenlijk wil je natuurlijk dat het niet nodig is, dat het moet draaien, maar ik wens het wel heel veel draaidagen toe. Haha. Het mooist is natuurlijk mooi weer en zon, maar met zon kan het niet draaien.
RK: Hee, en de laatste oproep aan jouw leeftijdsgenoten; waar moeten ze echt op letten vandaag en morgen, volgende week?
MT : Ja, waar moeten ze echt op letten? Dat is een goede vraag. Ik denk let vooral op, nou ja, wees bewust van wat je allemaal consumeert, wat je doet, en breng eens een bezoekje aan het Woudagemaal, dat sowieso..
RK: Weet wat hier staat; pracht en praal. Nou, mevrouw Kroon, hier zit een hele waardige opvolger voor u, voor in de toekomst, dat heb ik wel door. Heel veel succes, met alles wat er op je pad gaat komen.
MT : Dankjewel.
RK: Vast een hele mooie baan, bij een hele mooie werkgever. Zet hem op!
MT : Komt goed, dankjewel.