Het Woudagemaal draaide 57 etmalen aaneen

Leeuwarder Courant

Dinsdag 17 januari 1950.

---

Het ir. Wouda-gemaal draaide 57 etmalen en vier uren aaneen

Tacozijl maakte daarmee z'n op één na langste periode

Het provinciale stoomgemaal, het ir. Woudagemaal te Tacozijl, is Zaterdagmiddag om twee uur stopgezet, na sinds 18 November 1949, 's morgens 10 uur, onafgebroken in werking te zijn geweest. Het heeft daarmee de langste bemalingsperiode in de laatste dertien jaar gemaakt; alleen aan het einde van het jaar 1936 draaide het 63 etmalen aaneen. Met de 57 etmalen en 4 uren heeft dit gemaal de op een na langste maalperiode in zijn gehele bestaan gemaakt.

Wat de prestatiemogelijkheid van het gemaal betreft, was het niet noodzakelijk de maalperiode nu te beëindigen; het ir. Wouda-gemaal kan zo nodig wel een half jaar aaneen draaien. Alleen bij vorst kan de vorming van grondijs in de Friese wateren het noodzakelijk maken, dat het gemaal tijdelijk wordt stopgezet. Wat dit betreft heeft men het op Tacozijl goed getroffen, daar er tot nu toe geen winter kwam en dat was ook voor heel Friesland een groot geluk, want men heeft in deze provincie in de afgelopen maanden terdege met hoog water te kampen gehad: uitgestrekte landerijen stonden weken aaneen blank, verschillende vaarten en plassen traden buiten de oevers en vooral in de Lage Midden stond het water hier en daar tot de rand van de weg. In Gorredijk, zo zal men zich herinneren, moesten zelfs woonhuizen tijdelijk worden ontruimd.

Zeezijde van het Woudagemaal.

Na de thans afgesloten maalperiode is het water voorlopig voldoende gezakt; het Friese boezempeil had Zaterdag weer een gemiddelde stand van 13,9 (variërend van 11 tot 26), waarmee de waterstand in de kanalen weer zodanig is, dat de Friese boezem volkomen wordt beheerst. Men heeft in enkele polders het hoge water voorlopig gehandhaafd om op deze wijze de vele veldmuizen, die de landerijen bedreigen, te verdelgen. Het enige voordeel, dat het hoge water in Friesland in de afgelopen maanden heeft opgeleverd, is dan ook, dat de muizenplaag, waarmee de boeren in dit gewest al geruime tijd te kampen hebben, terdege is bestreden

Het ir. Wouda-gemaal presteerde in de thans verstreken maalperiode een gemiddelde waterverplaatsing van 6.100.000 m³ per etmaal en heeft zijn grote betekenis voor de provincie opnieuw bewezen. Het verzorgt geheel Friesland met uitzondering van de gemeenten West- en Oost-dongeradeel. Wat de waterverversing betreft heeft het gemaal een nog groter gebied te verzorgen, want hierbij ligt ook Groningens Westerkwartier in zijn rayon. De verversing van dit uitgestrekte boezemgebied is mogelijk, doordat te Tacozijl in 1938 naast het provinciaal stoomgemaal een inlaatsluis werd gebouwd. Wanneer het stoomgemaal het boezempeil heeft verlaagd of wanneer de Friese boezem door een andere oorzaak een te lage stand heeft gekregen, kan, zoals men weet, de provinciale inlaatsluis door water uit het IJsselmeer binnen te laten, het peil weer tot de gewenste hoogte opvoeren.