Ingeland

Iedere Nederlander is ingeland van een waterschap of een hoogheemraadschap.

Eigenlijk kan de betekenis van ingeland nog het beste opgevat worden als: geregistreerd bij.
In Fryslân is dat het Wetterskip Fryslân (Leeuwarden).
Iemand die in Friesland woont en bezittingen heeft, buiten het werkgebied van het Wetterskip Fryslân, is voor dat bezit ook ingeland van een ander waterschap.
Bijvoorbeeld: er woont iemand in Zuidwolde (Dr), en deze inwoner heeft een perceel grond in de Weerribben, dan is betrokkene ingezetene van het Waterschap Velt en Vecht (Coevorden) waar het dorp Zuidwolde onder valt en van het Waterschap Reest en Wieden (Meppel) waar de kavel grond in de Weerribben onder valt.

Er bestaan twee grote categorieën: gebouwd en ongebouwd.
De gebouwde categorie: iedereen die een huis heeft en ongebouwd is bijvoorbeeld de agrariër met een akker en of weiland.

In het verleden kwam het voor dat sommige bewoners van een huis of woonboot geen ingeland waren, omdat het huis buitendijks stond. Het waterschap of hoogheemraadschap had in dat geval dan geen dijk te onderhouden om het huis tegen een mogelijke overstroming te beschermen.

Ingeland zijn betekent ook belastingplichtig zijn. Als overheidsorgaan, dat op gelijke hoogte staat als de gemeente, mag een waterschap of hoogheemraadschap belasting heffen.

De ingeland heeft dan op zijn beurt weer kiesrecht voor het algemeen bestuur van het waterschap. Het algemeen bestuur kiest hieruit zelf weer een dagelijks bestuur.

Dagelijks bestuur mei 2023 (foto:Wetterskip Fryslân)

Sinds de ‘Waterschapswet’ van 1992 en de daarop volgende waterschapsverkiezingen van 1995 heeft de politiek zijn intrede gedaan binnen het bestuur en wordt er basis van lijsten gekozen, de meeste kandidaten zijn verbonden aan een politieke partij.
Omdat de opkomst bij deze, schriftelijke bestuursverkiezing al jarenlang uitzonderlijk laag is, is de vraag hoe lang de ingeland het bestuur nog kan kiezen. Er moet worden geconstateerd dat er de laatste jaren in de pers en media meer belangstelling en aandacht ontstaat voor de waterschapsverkiezingen, ook al omdat de politieke partijen steeds meer belangstelling krijgen voor dit bestuurslichaam.

Een alternatief, dat door de politiek wel eens wordt aangedragen, kan zijn, dat de verkiezing overgelaten wordt aan de gemeenteraden.

Als dat zou gaan gebeuren, zal er sprake zijn van een getrapte verkiezing. De stemgerechtigde inwoner kiest de gemeenteraad van zijn/ haar gemeente en vervolgens kiest de gemeenteraad, in de praktijk zullen dit de gemeenteraden zijn van alle gemeenten die in het werkgebied van een waterschap liggen, het algemeen bestuur.

450×299px '’'Het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân

De stemgerechtigde ingeland heeft naast actief ook passief kiesrecht. Evenals lid voor de gemeenteraad kan iemand zich kandidaat stellen voor een bestuurszetel in het waterschap.