Gedenkboek Jaffa/Bemaling Frieslands boezem: verschil tussen versies

{{sjabloon: Gedenkboek Jaffa/Navigatie}}

Gedurende een lange reeks van jaren is een afdoende verbetering van de afstrooming van Friesland’s boezem gezocht in de afsluiting van de Lauwerszee.

Sindsdien zijn verschillende ontwerpen van de afsluiting der Lauwerszee en gepaard daarmede van de verbetering der afstrooming van het boezemwater gemaakt.

De groote overstrooming van 1894 heeft tengevolge gehad, dat den 2^den Maart 1895 de Gedeputeerde Staten van Groningen en Friesland bij een gemeenschappelijk schrijven aan den Minister van Waterstaat een plan van gedeeltelijke indijking der Lauwerszee aanboden. De Minister benoemde den 18 Juni 1896 een Commissie met opdracht te onderzoeken, of een gedeeltelijke indijking der Lauwerszee overeenkomstig het aangeboden plan zou kunnen strekken, »om een voldoende afstrooming van Friesland’s boezem te verzekeren en de afwatering van een deel der provincie Groningen te verbeteren; voor het geval deze vraag ontkennend mocht worden beantwoord, welke werken alsdan voor uitvoering in aanmerking komen om het beoogde doel te bereiken.«

In 1878 zeggen Gedeputeerde Staten in hunne missive aan de Staten van 24 October (zie Notulen W. Z. 1878, bijlage F), wanneer hun een verzoek is geworden om verbetering in de afstrooming te brengen: »Voortgaande bepoldering, verbetering der afvoerkanalen en beteugeling der opstuwing zijn derhalve de middelen, die naar onze meening behooren te worden aangewend tot verbetering van den bestaanden toestand.« De vergadering der Staten vereenigde zich unaniem met dit gevoelen.

Hoe kleiner de oppervlakte niet ingepolderd land werd, hoe duidelijker vorm het doel aannam, waarnaar moest worden gestreefd. Dit streven geschiedde min of meer onbewust; men voelde, om het zoo uit te drukken, waar het heen moest; maar nimmer is door de Staten als wetgevend lichaam tot nu toe expressis verbis gezegd, wat ten slotte het einddoel was, nimmer is omschreven, wat juist de taak der provincie ten aanzien der afstrooming is.

Het gevolg van deze uitnoodiging is geweest de benoeming van de Lauwerszee-commissie van 7 Febr. 1902, die den 24 Juni 1904 haar rapport uitbracht.

De commissie vereenigde zich met de zienswijze van den Hoofdinspecteur en de Inspecteurs van den Rijks Waterstaat en beval een plan aan, dat in de eerste plaats beoogde tweeërlei loozing, n.l. de natuurlijke door de ingedijkte Lauwerszee en de mechanische door een stoomgemaal aan de Zuiderzee. Verder liet het de scheiding in den bergboezem, die achter den nieuwen Lauwerszeedijk zou komen te liggen, vervallen, zoodat Friesland en Groningen op een en denzelfden bergboezem zouden afstroomen.

De Hoofdinspecteur en de Inspecteurs van den Rijks Waterstaat rapporteerden den 29 Dec. 1909 omtrent dit voorstel als volgt:

De Minister van Waterstaat gaf als zijn meening te kennen, dat deze beschouwingen tot de slotsom moesten voeren, dat het noodzakelijk was, »het denkbeeld der indijking te laten varen en over te gaan tot verbetering der afwatering der beide provinciën door de oprichting van daartoe voldoend krachtige stoomgemalen.«

Tevens verklaarde de Minister zich bereid om, indien door de beide provinciën het initiatief werd genomen, de oprichting en exploitatie der noodige krachtige bemalingswerktuigen te bevorderen, een deel der kosten van aanleg, bij wijze van subsidie, voor rekening van het Rijk zou worden genomen.

<div class="nomobile"> <br/> </div>

<div class="nomobile"> <br/> </div>

[[Category:Gedenkboek door Machinefabriek Jaffa]]