Lauwersmeer en Lauwerszee: verschil tussen pagina's

Versie van 4 okt 2012 14:25

De Lauwerszee stond tot de afsluiting in 1969 in open verbinding met de Waddenzee, evenals de voormalige Middelzee en de Zuiderzee.
De Middelzee verdween uit het hart van Friesland door inpoldering, een geleidelijk proces dat in het noorden van Friesland werd afgerond in de 14e en 15e eeuw.
Pas in 1932 bij de aanleg van de Afsluitdijk verdween de Zuiderzee. Hiervoor in de plaats kwamen het IJsselmeer.

400×274px De Lauwerszee stond in open verbinding met de Waddenzee. Rondom de Lauwerszee lagen verschillende visserdorpen waarvan Zoutkamp aan de Groningse kant en Oostmahorn aan de Friese zijde de meest bekende is. De vissers visten vooral op garnalen.
Vanuit Zoutkamp en Oostmahorn werd de verbinding met het eiland Schiermonnikoog onderhouden.
Na de afsluiting is de veerhaven verplaatst naar Lauwersoog.

600×200px De vissersplaats Zoutkamp onderging een ware metamorfose. Veel van de oude visserswoningen werden afgebroken, straten verdwenen uit het karakteristieke dorpsbeeld. Slechts een enkel pand bleef bewaard omdat het overgenomen werd door het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Inmiddels is men zich in Zoutkamp bewust geworden van dit verleden en probeert te redden wat er nog te redden valt, de herinnering aan de vissersvloot wordt levend gehouden, er zijn weer bedrijven bij de haven gevestigd die zich bezighouden met de visvangst of dienstverlenend zijn.

Vanuit Oostmahorn en Esonstad wordt sinds enkele jaren weer een in hoofdzaak recreatieve verbinding onderhouden met Schiermonnikoog. Na de afsluiting werd de naam Lauwerszee vervangen door Lauwersmeer. Het meer werd vooral een groot natuur- en recreatiegebied en een klein deel werd aangewezen als militair oefenterrein.

600×285px De reden om de Lauwerszee af te sluiten werd vooral ingegeven door veiligheidsoverwegingen. Het zou goedkoper zijn om een nieuwe dam met sluizen aan te leggen dan om alle bestaande dijken te verhogen.
De afsluiting past in de grotere Deltaplan wat op dat moment in Zeeland en de Zuidhollandse eilanden volop in uitvoering was: het afsluiten van de grote zeegaten door middel van dijken of dammen.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Het '''Lauwersmeer''' is '''in 1969 ontstaan''' toen er een '''dam werd aangelegd om de Lauwerszee af te sluiten van de Waddenzee'''.
+De''' Lauwerszee''' stond''' tot de afsluiting in 1969 in open verbinding met de [[Waddenzee]]''', evenals de '''voormalige [[Middelzee]]''' en de '''[[Zuiderzee]]'''.
-<br> Zee werd meer. Zout water werd zoet water, een vergelijkbaar proces '''als bij de afsluiting van de Zuiderzee in 1932''' door de aanleg van de <strong>[[Afsluitdijk]]</strong>.
+<br>De '''Middelzee verdween uit het hart van Friesland door inpoldering''', een geleidelijk proces dat in het noorden van Friesland werd afgerond in de 14e en 15e eeuw.
+<br>Pas '''in 1932''' bij de aanleg van de '''[[Afsluitdijk]]''' verdween de '''[[Zuiderzee]]'''. Hiervoor in de plaats kwamen het '''[[IJsselmeer]]'''.
-In de dam werden <strong>[[spuisluis|spuisluizen]]</strong> aangelegd '''om het water van de <strong>[[Friese boezem|Friese]]</strong> en [[Groningse boezem]] op de [[Waddenzee]] af te laten stromen'''.
+[[Bestand:Satellite_image_Lauwersmeer.jpg|400×274px|link=]]
+De '''Lauwerszee''' stond '''in open verbinding''' met de '''[[Waddenzee]]'''. Rondom de '''[[Lauwerszee]]''' lagen verschillende '''visserdorpen''' waarvan '''[[Zoutkamp]]''' aan de Groningse kant en '''[[Oostmahorn]]''' aan de Friese zijde de meest bekende is. De vissers visten vooral op garnalen.
+<br>Vanuit Zoutkamp en Oostmahorn werd de '''verbinding met het eiland Schiermonnikoog''' onderhouden.
+<br>Na de afsluiting is de '''veerhaven verplaatst naar [[Lauwersoog]]'''.
-[[Bestand:Lauwerseach_slûzen.JPG|220x165px|link=]]
+[[Bestand:Reitdiepbrug_Zoutkamp_k.jpg‎|600×200px|link=]]
+De '''vissersplaats Zoutkamp''' onderging een ware metamorfose. Veel van de oude '''visserswoningen werden afgebroken''', straten verdwenen uit het karakteristieke dorpsbeeld. Slechts een enkel pand bleef bewaard omdat het '''overgenomen werd door het [[Zuiderzeemuseum]] in Enkhuizen'''.
+<br>Inmiddels is men zich in Zoutkamp bewust geworden van dit verleden en probeert te redden wat er nog te redden valt, de herinnering aan de vissersvloot wordt levend gehouden, er zijn weer bedrijven bij de haven gevestigd die zich bezighouden met de visvangst of dienstverlenend zijn.
-<br>'''Op termijn''' zullen de spuisluizen aangevuld of vervangen worden door '''een gemaal'''. Dit hangt nauw samen met de <strong>[[bodemdaling]]</strong> in Groningen als gevolg van <strong>[[gaswinning]]</strong> en de <strong>[[afvoercapaciteit]]</strong> vanuit de Groningse boezem naar het Lauwersmeer. De bodemdaling in Groningen gaat iets sneller dan in Friesland, maar ook vanuit deze hoek komt er '''een moment waarop het water niet langer langs natuurlijke weg afgevoerd kan worden'''.
+Vanuit '''Oostmahorn en Esonstad''' wordt sinds enkele jaren weer een in hoofdzaak '''recreatieve verbinding onderhouden met Schiermonnikoog'''.
+Na de afsluiting werd de naam '''[[Lauwerszee]]''' vervangen door '''[[Lauwersmeer]]'''. Het meer werd vooral '''een groot natuur- en recreatiegebied en een klein deel werd aangewezen als militair oefenterrein'''.
-Daarbij komt, dat er '''verwacht''' wordt dat de <strong>[[zeespiegel]]</strong> als gevolg van smeltend ijs op de poolkap alleen maar '''zal stijgen''' en '''er in de toekomst meer neerslag zal gaan vallen'''. Dit alles zal er voor zorgen dat er steeds vaker geen gebruik zal kunnen worden gemaakt van de spuisluis. Het '''Lauwersmeer''' heeft een '''grote capaciteit om water op te kunnen slaan''', maar met de extra neerslag die op termijn wordt verwacht komt er ook een grens aan wat hiermee haalbaar is.
+[[Bestand:Lauwersmeer_2_k.jpg‎|600×285px|link=]]
+De '''reden om de Lauwerszee af te sluiten werd vooral ingegeven door veiligheidsoverwegingen'''. Het zou goedkoper zijn om een nieuwe dam met sluizen aan te leggen dan om alle bestaande dijken te verhogen.
-[[Bestand:IMG_0045_k.jpg|600×400px|link=]]
+<br>De afsluiting '''past in de grotere [[Deltaplan]]''' wat op dat moment in Zeeland en de Zuidhollandse eilanden volop in uitvoering was: het afsluiten van de grote zeegaten door middel van dijken of dammen.
-Met de '''discussie over het natuurbeheer''' wordt ook '''gepleit voor het regelmatig openzetten van de sluis''', zodat er '''zout water binnen kan stromen'''. Dat heeft '''gevolgen voor de flora''' maar '''ook voor de landbouw'''. Het is deze sector die grote '''bedenkingen heeft bij het inlaten van zout water'''. Met name de gewassen die vlak langs de kust worden geteeld zijn gevoelig voor zout.
-Ter vervanging van de voormalige vissershavens in Zoutkamp en Oostmahorn kwam er '''bij Lauwersoog een vissershaven''', een '''haven voor de recreatievaart''' en een '''aanlegplaats voor de boot naar Schiermonnikoog'''.
-Er is ook een <strong>[[schutsluis]]</strong>, waardoor het scheepvaartverkeer van het Lauwersmeer naar de Waddenzee kan varen.
-Het '''Lauwersmeer is''' inmiddels '''[[Nationaal Landschap]]''' en daarmee '''een belangrijk leefgebied voor flora en fauna'''.
-<br>In het voorjaar van 2011 werd er een zeearend gesignaleerd die een jong heeft uitgebroed. Medio juni was dit een grote sensatie toen het jong begon te vliegen. Inmiddels heeft het jong in het najaar van 2011 het gebied verlaten om zelf op zoek te gaan naar een eigen afgebakend leefgebied.
-Het Lauwersmeer is '''als Nationaal Landschap van belang voor recreanten''', er zijn veel mogelijkheden om te wandelen, fietsen en varen. Een deel van het gebied is ingericht met een oefendorp voor militaire acties.
-'''Uitgebreide info over het Lauwersmeer''': het <strong>[[Lauwersmeer in breed perspectief]]</strong>