Stuw: verschil tussen versies

Huidige versie van 29 mrt 2024 om 15:39

Een stuw is een waterstaatkundige voorziening om de waterstand in een sloot of beek te kunnen regelen. Een stuw is vooral te vinden buiten de grotere boezemwateren.

In de polders kan men talloze kleine stuwen vinden: vaak zijn het niet meer dan een houten schot, voorzien van een (hand)schuif. Doordat men de schuif op verschillende hoogtes kan vastzetten, kan men daarmee meteen het waterpeil regelen. Dat gebeurt vaak per vak van de betreffende polder.

Nederland heeft echter ook een zeer grote stuwen: de stuwen in de Lek en Neder-Rijn bij Amerongen, Driel en Hagestein. Het gaat om diverse typen, waaronder een zogenoemde vizierstuw.

De vizierstuw bij Amerongen is tussen 1959 en 1967 gebouwd naar een ontwerp van W. Harmdorf. Het zijn twee halfcirkelvormige stalen vizierschuiven (vergelijk het vizier van een ridder die een harnas en helm draagt) de schuiven kunnen gesloten of geopend worden.

Naast de stuw is meestal een schutsluis voor het scheepvaartverkeer gebouwd.

De stuw bij Driel wordt gesloten om het water vanaf de Rijn via de IJssel naar het IJsselmeer te laten stromen. De stuwen bij Amerongen en Hagestein worden alleen gesloten als er een watertekort is. Op dat moment kan via de gesloten stuwen het water worden vastgehouden, zodat de Neder-Rijn bevaarbaar blijft. Is er voldoende water dan staan de stuwen open.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Een '''stuw''' is een waterstaatkundige voorziening '''om de waterstand in een sloot of beek te kunnen regelen'''. Een stuw is '''vooral''' te vinden '''buiten de grotere boezemwateren'''.
+[[Bestand:Stuw_in_de_Watergang_k.jpg|miniatuur|alt=""|Stuw in een sloot]]
-In de [[polder|polders]] kan men '''talloze kleine stuwen''' vinden: vaak zijn het niet meer dan een houten schot, voorzien van een (hand)schuif. Doordat men de schuif op '''verschillende hoogtes''' kan vastzetten, kan men daarmee meteen '''het waterpeil regelen'''. Dat gebeurt vaak '''per vak van de betreffende polder'''.
-[[Bestand:
+Een stuw is een waterstaatkundige voorziening om de waterstand in een sloot of beek te kunnen regelen. Een stuw is vooral te vinden buiten de grotere boezemwateren.
-<br>Tegenwoordig worden er nog wel eens '''stuwtjes''' geplaatst in een '''nieuw plas-dras gebied'''. In het '''najaar''' kan er '''water ingelaten''' worden en in het''' voorjaar''' kan de stuw '''opengezet''' worden '''om het water weer weg te laten lopen'''.
-'''Nederland''' heeft echter ook een '''zeer grote [[stuw|stuwen]]''': de stuwen in de Lek en Neder-Rijn bij Amerongen, Driel en Hagestein. Het gaat om '''diverse typen''', waaronder een zogenoemde '''vizierstuw'''.
+In de [[polder|polders]] kan men talloze kleine stuwen vinden: vaak zijn het niet meer dan een houten schot, voorzien van een (hand)schuif. Doordat men de schuif op verschillende hoogtes kan vastzetten, kan men daarmee meteen het waterpeil regelen. Dat gebeurt vaak per vak van de betreffende polder.
-De '''vizierstuw bij Amerongen''' is tussen 1959 en 1967 gebouwd naar een ontwerp van W. Harmdorf.
+[[Bestand:Schotbalkstuwtje_k.jpg|miniatuur|links|alt=""|Klein schotbalk stuwtje]]
-Het zijn '''twee halfcirkelvormige stalen vizierschuiven''' (vergelijk het vizier van een ridder die een harnas en helm draagt) de schuiven kunnen '''gesloten of geopend''' worden.
-'''Naast de stuw''' bij Amerongen '''is meestal een [[sluis|schutsluis]] voor het scheepvaartverkeer gebouwd'''.
+Nederland heeft echter ook een zeer grote [[stuw|stuwen]]: de stuwen in de Lek en Neder-Rijn bij Amerongen, Driel en Hagestein. Het gaat om diverse typen, waaronder een zogenoemde vizierstuw.
-De '''stuw bij Driel''' wordt '''gesloten om het water vanaf de Rijn via de IJssel naar het IJsselmeer te laten stromen'''. De stuwen bij Amerongen en Hagestein worden '''alleen gesloten als er een watertekort is'''. Op dat moment kan '''via de gesloten stuwen het water worden vastgehouden''', zodat de Neder-Rijn '''bevaarbaar blijft'''. Is er voldoende water dan staan de stuwen open.
+De vizierstuw bij Amerongen is tussen 1959 en 1967 gebouwd naar een ontwerp van W. Harmdorf.
+Het zijn twee halfcirkelvormige stalen vizierschuiven (vergelijk het vizier van een ridder die een harnas en helm draagt) de schuiven kunnen gesloten of geopend worden.
+[[Bestand:Stuw_amerongen_k.jpg|miniatuur|alt=""|Stuw bij Amerongen]]
+Naast de stuw is meestal een schutsluis voor het scheepvaartverkeer gebouwd.
+De stuw bij Driel wordt gesloten om het water vanaf de Rijn via de IJssel naar het IJsselmeer te laten stromen. De stuwen bij Amerongen en Hagestein worden alleen gesloten als er een watertekort is. Op dat moment kan via de gesloten stuwen het water worden vastgehouden, zodat de Neder-Rijn bevaarbaar blijft. Is er voldoende water dan staan de stuwen open.
+[[Categorie:Waterbeheer]]