Zijl: verschil tussen versies
imported>Vincent Erdin (Nieuwe pagina aangemaakt met 'Zijl Het woord Zijl is vanouds een Fries woord dat later in het Nederlands is overgenomen. Een zijl is een waterleiding of gracht waardoor men het overtollige water a...') |
imported>Vincent Erdin Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Zijl | '''Zijl''' | ||
Het woord Zijl is vanouds een Fries woord dat later in het Nederlands is overgenomen. Een zijl is een waterleiding of gracht waardoor men het overtollige water af kon voeren. | Het woord Zijl is vanouds een '''Fries''' woord dat later in het '''Nederlands''' is overgenomen. Een '''zijl''' is een waterleiding of gracht waardoor men het overtollige water af kon voeren. | ||
Het woord zijl duikt in de provincie Groningen voor het eerst in 1385 in een geschreven bron op als er over silrijchten wordt gesproken. | Het woord zijl duikt in de provincie '''Groningen''' voor het eerst in 1385 in een geschreven bron op als er over silrijchten wordt gesproken. | ||
Toch moet het al ouder zijn want in 1277 wordt het gebruikt in het Land van Heusden en Altena als er over een ,,zilis" wordt gesproken. | Toch moet het al ouder zijn want in 1277 wordt het gebruikt in het '''Land van Heusden en Altena''' als er over een ,,zilis" wordt gesproken. | ||
Laat onverlet dat het mondelinge gebruik van het woord zijl binnen Friesland best nog | Laat onverlet dat het mondelinge gebruik van het woord zijl binnen Friesland best nog van een oudere datum kan zijn. | ||
Het woord kan op verschillende manieren geschreven zijn: zijl, zijle, zile, zijll, syl en sijhl. | Het woord kan op verschillende manieren geschreven zijn: zijl, zijle, zile, zijll, syl en sijhl. | ||
In de provincie Groningen komt het woord zijl in de volgende samenstellingen voor: zijlrecht, zijnlrechter en zijlvest. | In de provincie Groningen komt het woord zijl in de volgende samenstellingen voor: zijlrecht, zijnlrechter en zijlvest. | ||
Het zijlrecht bevat bepalingen over het afvoeren van water. In de naam van het waterschap Noorderzijlvest klint het woord zijl en zijlvest nog door. | Het zijlrecht bevat bepalingen over het afvoeren van water. In de naam van het '''waterschap Noorderzijlvest''' klint het woord zijl en zijlvest nog door. | ||
Ook in Friesland is het woord zijl langdurig in gebruik geweest: bij Kollum het Zijlsterried en de Dokkumer Nieuwe Zijlen om een paar voorbeelden te noemen. | Ook in Friesland is het woord zijl langdurig in gebruik geweest: bij '''[[Kollum]]''' het '''Zijlsterried''' en de | ||
'''[[Dokkumer Nieuwe Zijlen]]''' om een paar voorbeelden te noemen. | |||
In Holland en Zeeland werd het woord zijl vooral in de betekenis van uitwateringssluis gebruikt en dus niet in de betekenis van waterleiding of gracht waardoor het water werd afgevoerd. | In Holland en Zeeland werd het woord zijl vooral in de betekenis van uitwateringssluis gebruikt en dus niet in de betekenis van waterleiding of gracht waardoor het water werd afgevoerd. | ||
In plaatsnamen komt de zijl ook veelvuldig voor: Nije Sijl en Oude Sijl, Ossenzijl, Schouwerzijl. In de Riedpolder (gemeente Franekeradeel) ligt de Roptazijl aan het eind van de Roptavaart en de Dijkvaart. Bij Deinum is het Zijlster rak de oude vaarverbinding tussen Harlingen en Leeuwarden totdat Van Harinxmakanaal werd gegraven. Nu is het Zijlster rak niet meer dan een bypass. Bij Leiden is het de naam van een waterverbinding tussen de Oude Rijn en de Kagerplassen. | In plaatsnamen komt de zijl ook veelvuldig voor: Nije Sijl en Oude Sijl, Ossenzijl, Schouwerzijl. In de '''Riedpolder''' (gemeente '''Franekeradeel''') ligt de '''Roptazijl''' aan het eind van de Roptavaart en de Dijkvaart. Bij Deinum is het '''Zijlster rak''' de oude vaarverbinding tussen Harlingen en '''Leeuwarden''' totdat '''Van Harinxmakanaal''' werd gegraven. Nu is het Zijlster rak niet meer dan een bypass tussen het Van Harinxmakanaal en de '''Harlinger Vaart'''. | ||
Bij Leiden is het eveneens de naam van een waterverbinding tussen de Oude Rijn en de Kagerplassen. | |||
Versie van 18 sep 2013 21:46
Zijl
Het woord Zijl is vanouds een Fries woord dat later in het Nederlands is overgenomen. Een zijl is een waterleiding of gracht waardoor men het overtollige water af kon voeren. Het woord zijl duikt in de provincie Groningen voor het eerst in 1385 in een geschreven bron op als er over silrijchten wordt gesproken.
Toch moet het al ouder zijn want in 1277 wordt het gebruikt in het Land van Heusden en Altena als er over een ,,zilis" wordt gesproken.
Laat onverlet dat het mondelinge gebruik van het woord zijl binnen Friesland best nog van een oudere datum kan zijn.
Het woord kan op verschillende manieren geschreven zijn: zijl, zijle, zile, zijll, syl en sijhl.
In de provincie Groningen komt het woord zijl in de volgende samenstellingen voor: zijlrecht, zijnlrechter en zijlvest. Het zijlrecht bevat bepalingen over het afvoeren van water. In de naam van het waterschap Noorderzijlvest klint het woord zijl en zijlvest nog door.
Ook in Friesland is het woord zijl langdurig in gebruik geweest: bij Kollum het Zijlsterried en de Dokkumer Nieuwe Zijlen om een paar voorbeelden te noemen.
In Holland en Zeeland werd het woord zijl vooral in de betekenis van uitwateringssluis gebruikt en dus niet in de betekenis van waterleiding of gracht waardoor het water werd afgevoerd.
In plaatsnamen komt de zijl ook veelvuldig voor: Nije Sijl en Oude Sijl, Ossenzijl, Schouwerzijl. In de Riedpolder (gemeente Franekeradeel) ligt de Roptazijl aan het eind van de Roptavaart en de Dijkvaart. Bij Deinum is het Zijlster rak de oude vaarverbinding tussen Harlingen en Leeuwarden totdat Van Harinxmakanaal werd gegraven. Nu is het Zijlster rak niet meer dan een bypass tussen het Van Harinxmakanaal en de Harlinger Vaart. Bij Leiden is het eveneens de naam van een waterverbinding tussen de Oude Rijn en de Kagerplassen.