Anonieme gebruiker
Opvoerwerktuig: verschil tussen versies
geen bewerkingssamenvatting
imported>Vincent Erdin Geen bewerkingssamenvatting |
imported>Vincent Erdin Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Opvoerwerktuig''' | '''Opvoerwerktuig''' | ||
Nu ruim tien jaar geleden moest iedere leerling van een groep van de basisschool een spreekbeurt houden. Een van de leerlingen koos een onderwerp uit zijn eigen leefomgeving: de '''[[polder]]'''. Het was inderdaad wat hij dagelijks om zich heen zag ook al was dat in het stedelijk gebied. Dagelijks moest hij tegen een dijk ('''Dijkslootpad''') opfietsen die het verschil van plm. 4 meter tussen de twee polders markeerde. | Nu ruim tien jaar geleden moest iedere leerling van een groep van de basisschool een spreekbeurt houden. Een van de leerlingen koos een onderwerp uit zijn eigen leefomgeving: de '''[[polder]]'''. Het was inderdaad wat hij dagelijks om zich heen zag ook al was dat in het stedelijk gebied. Dagelijks moest hij tegen een dijk ('''Dijkslootpad''') opfietsen die het verschil van plm. 4 meter tussen de twee polders markeerde. De Ringdijk was de scheiding tussen de Grote en Kleine Kalkovenschepolder die op 1.85 m NAP ligt en de dieper gelegen Vierambachtspolder op - 5.10 m. NAP. | ||
Wat die spreekbeurt nu zo bijzonder maakte was dat hij het aandurfde om bij het begin van zijn spreekbeurt het liedje: ,, | Wat die spreekbeurt nu zo bijzonder maakte was dat hij het aandurfde om bij het begin van zijn spreekbeurt het liedje: ,, | ||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
De emmers en de afvoergoten hebben het relatief lang volgehouden. De ontwikkelingen op waterstaatkundig gebied gingen niet zo heel snel. | De emmers en de afvoergoten hebben het relatief lang volgehouden. De ontwikkelingen op waterstaatkundig gebied gingen niet zo heel snel. | ||
Bij de opvoerwerktuigen worden twee soorten onderscheiden: | |||
'''Verdringingswerktuigen''' en '''Stromingswerktuigen''' | |||
Verdringingswerktuigen zijn: '''Scheprad''', '''Vijzel''' en '''Zuigerpomp'''. | |||
Het wachten was op de doorbraak van de '''[[poldermolen]]'''. De eerste bescheiden molen die land kon droogmalen was de '''wipmolen'''. Dit molentype wordt zo genoemd omdat de onderkant op een pyramide lijkt en op de punt daarvan het bovenhuis staat. Het '''opvoerwerktuig''' is een '''scheprad''', in de beginperiode van hout, later maar dan is het al ver in de 19e eeuw wordt dat van staal geklonken. | Het wachten was op de doorbraak van de '''[[poldermolen]]'''. De eerste bescheiden molen die land kon droogmalen was de '''wipmolen'''. Dit molentype wordt zo genoemd omdat de onderkant op een pyramide lijkt en op de punt daarvan het bovenhuis staat. Het '''opvoerwerktuig''' is een '''scheprad''', in de beginperiode van hout, later maar dan is het al ver in de 19e eeuw wordt dat van staal geklonken. | ||
| Regel 17: | Regel 23: | ||
De vijzel is een zeer veelvuldig gebruikt opvoerwerktuig in poldermolens en later ook in stoomgemalen. | De vijzel is een zeer veelvuldig gebruikt opvoerwerktuig in poldermolens en later ook in stoomgemalen. | ||
Afhankelijk van het landsdeel wordt er ook gesproken van een '''schroef''' (wordt vooral in '''Groningen''' veelvuldig gebruikt). | Afhankelijk van het landsdeel wordt er ook gesproken van een '''schroef''' (wordt vooral in '''Groningen''' veelvuldig gebruikt). | ||
De '''Zuigerpomp''' werd bij de eerste stoomgemalen in Nederland toegepast en is tot medio 1825 in gebruik geweest. De drie stoomgemalen van de '''[[Haarlemmermeer]]''' (Cruquius, Leeghwater en Lijnden) waren ook uitgerust met zuigerpompen. Per gemaal waren negen zuigerpompen geïnstalleerd. Omdat er bij de zuigerpomp die hier is toegepast geen sprake is van drukverschillen is het in werktuigbouwkundige zin geen zuigerpomp. De zuigerpomp die bij deze drie gemalen is gebruikt kan nog het beste worden vergeleken met grote '''schepemmers'''. | |||
Het principe van een echte zuigerpomp is wel gebruikt maar weinig effectief gebleken. | |||
De zuigerpomp werd voorbijgestreefd door een verebeterde '''zuigperspomp''', die is hier in Nederland nauwlijks op grote schaal toegepast omdat korte tijd later de centrifugaalpomp op de markt verscheen. | |||
Aan de zuigperspomp is wel de naam van '''ir. H. Fynje''' verbonden. Fynje was niet tevreden over de opbrengst van scheprad en vijzel en wilde daarom een betere versie van de zuigerpomp. Dat de zuigperspomp geen groot succes is geworden kwam door de relatief hoge aanschaf- en onderhoudskosten. | |||
Enkele decennia later zou de''' horizontale zuigperspomp''' worden geïntroduceerd, belangrijk voordeel hiervan was dat deze eenvoudiger en daardoor goedkoper te plaatsen was op de machinevloer. | |||
De '''stromingswerktuigen''' zijn: '''Centrifugaalpomp''' (radiaal), '''Schroefpomp''' (axiaal) en de '''Schroefcentrifugaalpomp''' (half-axiaalpomp). | |||
De volgende stap was de introductie van de '''centrifugaalpomp'''. Deze pomp werd in 1861 voor het eerst op de wereldtentoonstelling in '''Londen''' aan het grote publiek getoond. | De volgende stap was de introductie van de '''centrifugaalpomp'''. Deze pomp werd in 1861 voor het eerst op de wereldtentoonstelling in '''Londen''' aan het grote publiek getoond. | ||
| Regel 31: | Regel 46: | ||
De tijd heeft niet stilgestaan en inmiddels zijn er nieuwere en nog efficiëntere opvoerwerktuigen die in gemalen worden gebruikt. | De tijd heeft niet stilgestaan en inmiddels zijn er nieuwere en nog efficiëntere opvoerwerktuigen die in gemalen worden gebruikt. | ||
De Schroefpomp | |||
De Schroefcentrifugaalpomp | |||
(in bewerking; versie | (in bewerking; versie 5 augustus 2013) | ||