Lauwersmeer in breed perspectief: verschil tussen versies

{{coördinaten|53_22_30_N_6_11_55_E_scale:100000_region:NL|53° 23' NB, 6° 12' OL}}

[[Bestand:Satellite image of Lauwersmeer, Netherlands (6.21E 53.36N).png|thumb|Satellietfoto van het Lauwersmeer]]

[[Bestand:Lauwerseach sluzen1.JPG|thumb|[[R.J. Cleveringsluizen]]]]

Het '''Lauwersmeer''' is een door mensenhanden gemaakt [[meer (water)|meer]] in het noorden van [[Nederland]], op de grens van de provincies [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Friesland]]. Het is op [[23 mei]] [[1969]] ontstaan door het afsluiten van de [[Lauwerszee]].

De voornaamste reden voor deze afsluiting was veiligheid. Na de [[watersnood van 1953]] stond [[Rijkswaterstaat]] voor de keuze de dijken rond de Lauwerszee (die zelf ontstond door de [[Stormvloed van 1280]]) te verhogen tot [[deltahoogte]], of de zeearm af te sluiten. Onder druk van met name de Friese bevolking (actieleuze: ''De Lauwerssé moat ticht!'') werd voor het laatste gekozen. De Groningers -met name de [[Zoutkamp]]ers- waren destijds minder blij met de sluiting, doordat de [[garnalenvisserij|garnalen]]vloot en haven van het dorp hierdoor gedwongen moest worden verplaatst naar de nieuwe haven [[Lauwersoog]].

Na de afsluiting zijn de hooggelegen zeebodems (die voordien tot het [[wad]] behoorden) droog komen te staan. In de eerste jaren zijn grote delen hiervan vrijwel aan hun lot over gelaten, zodat veel natuur ontstond. Langs de oude kustlijn zijn de voormalige [[kwelder]]s ingericht als landbouwgebied. Door de afdamming en de voortdurende instroom van het [[Reitdiep (rivier)|Reitdiep]], [[Dokkumer Ee]] en [[Dokkumergrootdiep]] werd het water van zout eerst [[brakwater|brak]] en vervolgens [[zoet water|zoet]]. De natuur veranderde hierin mee.

Westelijk van de autoweg naar Lauwersoog is een groot recreatiegebied ontstaan rond het [[Nieuwe Robbengat]]. Er werd hier op grote schaal aan bosaanplant gedaan; grotendeels loofbos, maar deels ook naaldbos (Marnewaard). Niet alle bomen waren even geschikt voor de bodem. Door oppervlakkig wortelen is het meerdere malen voorgekomen dat tijdens najaarsstormen veel bomen ontworteld raakten. Net als in veel andere natuurgebieden worden ook in Lauwersmeer veel van de open vlaktes (ongeveer 2000 hectare) rondom het Lauwersmeer kort gehouden door [[grote grazers]] (zie ook [[Beheer met grote grazers in Nederland|beheer in Nederland]]), waaronder ongeveer 250 [[Schotse hooglander (rund)|Schotse hooglander]]s en ongeveer 150 [[konik]]paarden.

In het midden en oosten van het Lauwersmeergebied is vrijwel alleen natuur. Hier werd op 12 november 2003 het [[Nationaal Park Lauwersmeer]] ingesteld. Op 27 november 2004, in de finaleuitzending van het [[NCRV]]-televisieprogramma ''De mooiste plek van Nederland'', eindigde het Lauwersmeer op de derde plaats na het Overijsselse natuurgebied [[De Weerribben]] en het Friese dorp [[Moddergat]].

In het Lauwersmeer ontstond nabij de haven het dorp [[Lauwersoog]], waarbij later het vakantiedorp ''Robbenoort'' werd gebouwd, gevolgd door het vakantiedorp ''Suyderoogh'', iets zuidelijker. Het oostelijke gedeelte van de Lauwersoog staat bekend als de [[Marnewaard]] en werd in de jaren 1980 tot militair oefenterrein verklaard (dit was oorspronkelijk ook het plan voor de [[Kollumerwaard]] in het zuiden, maar deze plannen werden later niet doorgezet). In die tijd werd ook de ''Willem Lodewijk van Nassaukazerne'' gebouwd. Eind jaren 1990 werd in de Marnewaard [[Marnehuizen]] gebouwd, het grootste oefendorp van West-Europa waar legers uit verschillende landen [[guerrilla]]technieken voor de [[stadsoorlog]] kunnen oefenen. De voorgenoemde bebouwingen vormen allen onderdeel van de gemeente [[De Marne]]. Bij de kazerne zijn begin 21e eeuw een aantal schotelantennes geplaatst als onderdeel van het Militaire Satelliet Communicatie-systeem (MilSatCom) van [[Defensie van Nederland|Defensie]].