Naar inhoud springen

J.L. Hooglandgemaal: verschil tussen versies

72 bytes toegevoegd ,  23 sep 2021
geen bewerkingssamenvatting
imported>Cierick Goos
Geen bewerkingssamenvatting
imported>Cierick Goos
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 5: Regel 5:




[[Bestand:J_L_Hooglandgemaal_Stavoren.jpg|600×400px|link=]]
{| style="border-collapse:collapse; margin: auto;"
|+ style="caption-side:bottom; text-align:left; padding: 2px" | ''Het J.L. Hooglandgemaal gezien vanaf de IJsselmeerzijde.''
| [[Bestand:J_L_Hooglandgemaal_Stavoren.jpg|600×400px|link=]]
|}




Regel 11: Regel 14:




[[Bestand:J_L_Hooglandgemaal_Schroefpomp.jpg|450×600px|link=]]
{| style="border-collapse:collapse; margin: auto;"
|+ style="caption-side:bottom; text-align:left; padding: 2px" | ''Één van de vier schroefpompen in de machinehal van het Hooglandgemaal.''
| [[Bestand:J_L_Hooglandgemaal_Schroefpomp.jpg|450×600px|link=]]
|}




Het J.L. Hooglandgemaal neemt de taak over van het eertse boezemgemaal van Friesland dat ook water loost op het IJsselmeer, namelijk het ir. D.F. Woudagemaal te Lemmer. Dit gemaal hoeft nu alleen nog bij zeer hoge en kritieke waterstanden bij te springen.
Het J.L. Hooglandgemaal neemt de taak over van het eertse boezemgemaal van Friesland dat ook water loost op het IJsselmeer, namelijk het ir. D.F. Woudagemaal te Lemmer. Dit gemaal hoeft nu alleen nog bij zeer hoge en kritieke waterstanden bij te springen.


Aan het gemaal bij Stavoren zit wel een historisch verhaal vast. Ir. D.F. Wouda heeft aan provinciale staten van Friesland in zijn studie naar het waterbeheer in de provincie aanbevolen om twee stoomgemalen te bouwen: één bij Lemmer en één bij Stavoren.  
In de aanloop naar de bouw van het Woudagemaal wordt er al aanbevolen om twee stoomgemalen te bouwen: één bij Lemmer en één bij Stavoren. Er wordt besloten om in eerste instantie één stoomgemaal te bouwen. Het gemaal bij Stavoren is er aanvankelijk nooit gekomen, althans niet in de tijd van Wouda. Dat is waarschijnlijk een financiële kwestie geweest.
Met die studie is men overigens niet over één nacht ijs gegaan. De eerste adviezen worden al medio 1880 uitgebracht.
 
Met de bouw van twee stoomgemalen wil ir. Wouda bereiken dat er twee punten aan de Zuiderzee komen, namelijk Lemmer en Stavoren, waar het water uit de Friese boezem uitgeslagen zal kunnen worden. Het gemaal bij Stavoren is er aanvankelijk nooit gekomen, althans niet in de tijd van Wouda. Dat is waarschijnlijk een financiële kwestie geweest.


Het gemaal bij Tacozijl (het Ir. D.F. Woudagemaal) is in ieder geval wel veel duurder uitgevallen dan was begroot. De aanneemsom van 1,8 miljoen gulden wordt uiteindelijk een uitgavepost van 2,8 miljoen gulden. Dan krijg je binnen de politiek niet direct de handen op elkaar om in 1920 aansluitend nog een tweede gemaal te gaan bouwen.  
Het gemaal bij Tacozijl (het Ir. D.F. Woudagemaal) is in ieder geval wel veel duurder uitgevallen dan was begroot. De aanneemsom van 1,8 miljoen gulden wordt uiteindelijk een uitgavepost van 2,8 miljoen gulden. Dan krijg je binnen de politiek niet direct de handen op elkaar om in 1920 aansluitend nog een tweede gemaal te gaan bouwen.  


Het zou tot 1966 duren, voordat het door Wouda beoogde tweede gemaal inderdaad wordt gebouwd. De oorzaak dat het eerder beoogde gemaal er na ruim 45 jaar toch nog komt, is de overstroming in 1965, waarbij 100.000 hectare land blank komt te staan. Ir. D.F. Wouda krijgt met zijn eerder advies alsnog gelijk: bouw twee boezem (stoom)gemalen.
Het zou tot 1966 duren, voordat het beoogde tweede gemaal inderdaad wordt gebouwd. De oorzaak dat het eerder beoogde gemaal er na ruim 45 jaar toch nog komt, is de overstroming in 1965, waarbij 100.000 hectare land blank komt te staan. Het is een volstrekt onmogelijke opgave voor het Ir. D.F. Woudagemaal om al dat water binnen een korte termijn weg te malen. Op dat moment wordt de noodzaak van een tweede boezemgemaal wel heel erg duidelijk en dan komt er ook schot in de besluitvorming.


Het is een volstrekt onmogelijke opgave voor het Ir. D.F. Woudagemaal om al dat water binnen een korte termijn weg te malen. Op dat moment wordt de noodzaak van een tweede boezemgemaal wel heel erg duidelijk en dan komt er ook schot in de besluitvorming.


 
{| style="border-collapse:collapse; margin: auto;"
[[Bestand:J.L.Hooglandgemaal_2.jpg|600×450px|link=]]
|+ style="caption-side:bottom; text-align:left; padding: 2px" | ''Het J.L. Hooglandgemaal gezien vanaf de boezemzijde.''
| [[Bestand:J.L.Hooglandgemaal_2.jpg|600×450px|link=]]
|}




Regel 34: Regel 38:




Zie de 5 minuten durende reportage van Omroep Fryslân en [[Wetterskip Fryslân]] op Youtube: https://youtu.be/10Kb-nUiroM
Zie de 5 minuten durende reportage van Omroep Fryslân en Wetterskip Fryslân op Youtube: https://youtu.be/10Kb-nUiroM




Het Hooglandgemaal kan nu volledig op afstand vanuit Leeuwarden worden bediend. Het gemaal is bovendien visvriendelijk gemaakt. Vissen kunnen zonder problemen door het gemaalstelsel zwemmen.
Het Hooglandgemaal kan nu volledig op afstand vanuit Leeuwarden worden bediend. Het gemaal is bovendien visvriendelijk gemaakt. Vissen kunnen zonder problemen het gemaal passeren.


Dankzij de capaciteitsuitbreiding heeft het gemaal nu een maximum capaciteit van 120 kubieke meter per seconde, dus 7.200 m³ per minuut, waar het ir D.F. Woudagemaal een capaciteit heeft van 4.000 m³ per minuut met een maximum van 4.500 m3 per minuut. Omdat het J.L. Hooglandgemaal een elektrisch gemaal is, kan het ook veel sneller worden bijgezet, als er sprake is van hoog water in de Friese boezem. Het J.L. Hooglandgemaal is tegenwoordig dan ook als het hoofdgemaal gezien en slaat het water van de boezem uit naar het IJsselmeer, wanneer natuurlijke lozing via de verschillende sluizen niet mogelijk is.
Dankzij de capaciteitsuitbreiding heeft het gemaal nu een maximum capaciteit van 120 kubieke meter per seconde, dus 7.200 m³ per minuut, waar het ir D.F. Woudagemaal een capaciteit heeft van 4.000 m³ per minuut met een maximum van 4.500 m3 per minuut. Omdat het J.L. Hooglandgemaal een elektrisch gemaal is, kan het ook veel sneller worden bijgezet, als er sprake is van hoog water in de Friese boezem. Het J.L. Hooglandgemaal is tegenwoordig dan ook als het hoofdgemaal gezien en slaat het water van de boezem uit naar het IJsselmeer, wanneer natuurlijke lozing via de verschillende sluizen niet mogelijk is.


Als de omstandigheden minder gunstig zijn, b.v. een moeilijke aanvoer van boezemwater, of een plotselinge en extreme toename van de waterstand in de Friese boezem is het ir D, F. Woudagemaal een zeer gewaardeerde reserve.
Als de omstandigheden minder gunstig zijn, b.v. een moeilijke aanvoer van boezemwater, of een plotselinge en extreme toename van de waterstand in de Friese boezem is het ir D, F. Woudagemaal een zeer gewaardeerde reserve.


Het Hooglandgemaal is niet open voor publiek.
Het Hooglandgemaal is niet open voor publiek.
Anonieme gebruiker