Anonieme gebruiker
Sluizen: verschil tussen versies
k
Categorie toegevoegd
imported>Jan Pieter Rottine Geen bewerkingssamenvatting |
imported>Cierick Goos k (Categorie toegevoegd) |
||
| (19 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
(Deze pagina is in | (Deze pagina is nog in bewerking, mei 2019) | ||
=='''Sluizen'''== | =='''Sluizen'''== | ||
| Regel 97: | Regel 97: | ||
<br>Deze keersluis wordt eigenlijk alleen maar gesloten '''als uiterste maatregel tijdens acute noodsituaties met betrekking tot windstuwing en buitengewoon hoge waterstanden in de Friese boezem'''. Het '''scheepvaartverkeer wordt dan stilgelegd'''. Als men via bemaling ('''[[J.L. Hooglandgemaal]]''' en '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''') de situatie weer beheerst wordt de keersluis bij Terherne weer geopend en kan het scheepvaartverkeer weer op gang komen. | <br>Deze keersluis wordt eigenlijk alleen maar gesloten '''als uiterste maatregel tijdens acute noodsituaties met betrekking tot windstuwing en buitengewoon hoge waterstanden in de Friese boezem'''. Het '''scheepvaartverkeer wordt dan stilgelegd'''. Als men via bemaling ('''[[J.L. Hooglandgemaal]]''' en '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''') de situatie weer beheerst wordt de keersluis bij Terherne weer geopend en kan het scheepvaartverkeer weer op gang komen. | ||
====''' | ===='''Inlaatsluis'''==== | ||
In tegenstelling tot de noodzaak van bemaling '''komt het ook regelmatig voor dat er water ingelaten moet worden'''. In '''droge voorjaar- en zomerperiodes''' treedt er''' in de polders''' en '''in de boezem''' een '''sterke verdamping''' op. Als het peil van het water te laag wordt en er '''droogteverschijnselen optreden in cultuurland en -gewassen''', of als '''het scheepvaartverkeer gehinderd wordt door lage waterstanden''', moet er uiteindelijk '''water worden ingestroomd'''. | In tegenstelling tot de noodzaak van bemaling '''komt het ook regelmatig voor dat er water ingelaten moet worden'''. In '''droge voorjaar- en zomerperiodes''' treedt er''' in de polders''' en '''in de boezem''' een '''sterke verdamping''' op. Als het peil van het water te laag wordt en er '''droogteverschijnselen optreden in cultuurland en -gewassen''', of als '''het scheepvaartverkeer gehinderd wordt door lage waterstanden''', moet er uiteindelijk '''water worden ingestroomd'''. | ||
| Regel 115: | Regel 115: | ||
===='''uitwateringssluis'''==== | ===='''uitwateringssluis'''==== | ||
[[Bestand:Munnikezijl_k.jpg|400×243px|link=]] | |||
'''Uitwateringssluis van Munnikezijl''' | |||
Een '''afwateringssluis''' dient ervoor '''om het overtollige boezemwater langs natuurlijke weg te laten afstromen naar zee'''. Dit kan wanneer het zeeniveau tijdelijk lager is dan het peil van de boezem, bijvoorbeeld '''bij eb'''. | Een '''afwateringssluis''' dient ervoor '''om het overtollige boezemwater langs natuurlijke weg te laten afstromen naar zee'''. Dit kan wanneer het zeeniveau tijdelijk lager is dan het peil van de boezem, bijvoorbeeld '''bij eb'''. | ||
| Regel 124: | Regel 126: | ||
===='''zeesluis'''==== | ===='''zeesluis'''==== | ||
De zeesluizen vormen de verbinding tussen de boezem en de zee. | [[Bestand:De_sluis_te_Makkum_k.jpg|300x187px|link=]] | ||
'''[[zeesluizen bij Harlingen]]''' | '''De vroegere zeesluis van Makkum''' | ||
<br>De zeesluizen vormen de verbinding tussen de boezem en de zee. | |||
<br>zie ook: '''[[zeesluizen bij Harlingen]]''' | |||
===='''boezemsluis'''==== | ===='''boezemsluis'''==== | ||
Boezemsluizen verbinden de poldervaarten met de boezem, waarop de polders het water uitslaan. | Boezemsluizen verbinden de poldervaarten met de boezem, waarop de polders het water uitslaan. | ||
[[Bestand:Boezemsluis_Spaarndam.jpg|400x266px|link=]] | |||
'''Boezemsluis Spaarndam''' | |||
===='''poldersluis'''==== | ===='''poldersluis'''==== | ||
De poldersluizen verbinden de verschillende districten met een verschillend waterpeil in een polder. | [[Bestand:Helomasluis_k.jpg|400×274px|link=]] | ||
'''Een oude poldersluis''' | |||
<br>De poldersluizen verbinden de verschillende districten met een verschillend waterpeil in een polder. | |||
===='''molensluis'''==== | ===='''molensluis'''==== | ||
De | [[Bestand:Sschepradmolen_met_molensluis.jpg|400x304px|link=]] | ||
'''Molen met molensluis''' | |||
De watermolen ligt aan een klein riviertje of beekje. Aan de molen is een water- of stuwrecht verbonden, dat de molenaar het recht geeft het water te stuwen. Het verval (hoogteverschil bij de sluizen) bedraagt ongeveer 1 m. Bij het opendraaien van de molensluis komt het waterrad door het opgestuwde water in beweging. | |||
===='''Overige sluizen'''==== | ===='''Overige sluizen'''==== | ||
| Regel 151: | Regel 162: | ||
<br>De waaierdeuren kunnen '''naar beide zijden het water keren'''. Door de''' waaierkas via buizen met water te vullen verandert de druk op de deuren zodanig dat deze zowel tegen de stroom in als met de stroom mee open en dicht gedraaid kunnen worden'''. | <br>De waaierdeuren kunnen '''naar beide zijden het water keren'''. Door de''' waaierkas via buizen met water te vullen verandert de druk op de deuren zodanig dat deze zowel tegen de stroom in als met de stroom mee open en dicht gedraaid kunnen worden'''. | ||
[[Bestand: | [[Bestand:Wilhelminasluis_Andel_k.jpg|400×300px|link=]] | ||
De '''Wilhelminasluis in Andel''' heeft '''aan twee zijden waaierdeuren'''. De sluis is '''gebouwd rond 1896''' om bij de scheiding van de Maas en de Waal om scheepvaart mogelijk te laten blijven. De sluis is nog steeds in gebruik. | De '''Wilhelminasluis in Andel''' heeft '''aan twee zijden waaierdeuren'''. De sluis is '''gebouwd rond 1896''' om bij de scheiding van de Maas en de Waal om scheepvaart mogelijk te laten blijven. De sluis is nog steeds in gebruik. | ||
| Regel 167: | Regel 177: | ||
===='''duikersluis'''==== | ===='''duikersluis'''==== | ||
[[Bestand:Duikersluis.jpg|350×262px|link=]] | |||
Een '''inlaatduiker''', of kortweg '''inlaat''' is een '''waterstaatkundig kunstwerk''', dat '''in de waterkering is gelegen en dat bedoeld is om (vers) water in de polder in te laten'''. | Een '''inlaatduiker''', of kortweg '''inlaat''' is een '''waterstaatkundig kunstwerk''', dat '''in de waterkering is gelegen en dat bedoeld is om (vers) water in de polder in te laten'''. | ||
<br>Een inlaat wordt ook wel duikersluis genoemd. Zo genoemd omdat hij primair de taak heeft (net als een sluis) het water te keren. | <br>Een inlaat wordt ook wel duikersluis genoemd. Zo genoemd omdat hij primair de taak heeft (net als een sluis) het water te keren. | ||
| Regel 175: | Regel 186: | ||
===='''dam- en schotbalksluis'''==== | ===='''dam- en schotbalksluis'''==== | ||
Een '''schotbalksluis''' wordt ook wel keersluis of stuw genoemd, waarbij de opening door bovenelkaar geplaatste balken afgesloten worden. Dit type sluis dient om '''water te keren d.m.v. balken die in sponningen worden geplaatst'''; veelal toegepast als '''inundatiesluis'''; bij toepassing van '''een dubbele rij balken''' kon de tussengelegen ruimte worden gevuld met grond; Schotbalksluis (dubbel) met tussenliggende penanten | Een '''schotbalksluis''' wordt ook wel keersluis of stuw genoemd, waarbij de opening door bovenelkaar geplaatste balken afgesloten worden. Dit type sluis dient om '''water te keren d.m.v. balken die in sponningen worden geplaatst'''; veelal toegepast als '''inundatiesluis'''; bij toepassing van '''een dubbele rij balken''' kon de tussengelegen ruimte worden gevuld met grond; Schotbalksluis (dubbel) met tussenliggende penanten | ||
<br>Bij een sluis denkt men meestal aan een waterstaatkundig werk dat schepen in staat stelt om hogerop te komen. Een schotbalksluis is het tegendeel: waar eerst gewoon gevaren kon worden '''werpt deze sluis een dam op''', '''waardoor iedere vorm van scheepvaart onmogelijk wordt'''. | <br>Bij een sluis denkt men meestal aan een waterstaatkundig werk dat schepen in staat stelt om hogerop te komen. Een schotbalksluis is het tegendeel: waar eerst gewoon gevaren kon worden '''werpt deze sluis een dam op''', '''waardoor iedere vorm van scheepvaart onmogelijk wordt'''. | ||
[[Bestand:Schotbalksluis_te_Easterwierrum_k.jpg|400×274px|link=]] | |||
'''Schotbalksluis te Easterwierrum in de Zwette''' | |||
'''Bij het samenstellen van deze tekst en de afbeeldingen is gebruik gemaakt van:''' | '''Bij het samenstellen van deze tekst en de afbeeldingen is gebruik gemaakt van:''' | ||
| Regel 182: | Regel 195: | ||
<br>'''Fotoarchief van Tresoar''' te Leeuwarden | <br>'''Fotoarchief van Tresoar''' te Leeuwarden | ||
<br>'''diverse wikipedia-sites''' | <br>'''diverse wikipedia-sites''' | ||
<br> | |||
[[Category:Waterbeheer]] | |||