Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is één van de Nederlandse Waddeneilanden.
Schiermonnikoog behoort samen met de eilanden Vlieland, Terschelling en Ameland tot de provincie Fryslân. Het is met nog geen duizend inwoners de kleinste zelfstandige gemeente van Nederland. Op het eiland is slechts één dorp met de gelijknamige naam: Schiermonnikoog, dit is een beschermd dorpsgezicht.
Tot aan de Tweede Wereldoorlog was het eiland particulier bezit.
Het hele eiland heeft de status van Nationaal Landschap en is ongeveer 16 km lang en ter hoogte van het dorp ruim 3 km. breed. Naar het oosten wordt het eiland steeds smaller totdat er een zandvlakte van een kilometer overblijft.
Schiermonnikoog valt nu weer in zijn geheel onder de provincie Fryslân. Enkele jaren geleden is dat offciëel vastgelegd. Het eiland ,,wandelt" nog steeds een beetje naar het oosten de provincie Groningen binnen. Omdat Nederland is opgedeeld in veiligheidsregio's zou het in theorie kunnen gebeuren dat er op het strookje van Schiermonnikoog dat in de provincie Groningen valt twee veiligheidsregio's worden ingezet in het geval van een calamiteit. Omdat dit water naar de zee dragen is, is besloten het eiland in zijn geheel bestuurlijk onder te brengen bij Friesland.
Schiermonnikoog is via een reguliere veerdienst vanuit Lauwersoog vijf keer per dag bereikbaar. In de zomermaanden varen er ook enkele boten vanuit Esonstad (Oostmahorn) over het Lauwersmeer, door de R.J. Cleveringsluizen bij Lauwersoog, naar Schiermonnikoog. Dit is vooral een toeristische voorziening. Het is een autoluw eiland, auto's van bezoekers mogen niet mee. De bevolking mag op het eiland gebruik maken van een auto.
Schiermonnikoog heeft een eigen variant van het Frysk. In 2001 verscheen het nieuwe woordenboek van Els Perdok. In dit woordenboek is getracht het dialect levend te houden, door ook alle nieuwe woorden een woord in het dialect te geven.
Opmerkelijk is dat het eiland twee vuurtorens heeft, alleen de rode vuurtoren is nog in werking ten behoeve van de scheepvaart.
Het eiland heeft een polder: de Banckspolder. Deze polder wordt voor agrarische doeleinden gebruikt en ligt aan de zuidwest kant van het eiland. De polder ligt ongeveer 2 meter boven NAP. De polder wordt omsloten door de Kooiweg, de Oosterkwelder de Westerplas en de Waddendijk. De dijk ligt tussen de Waddenzee en de polder, de dijk loopt door tot aan de Oosterkwelder en heeft een lengte van nauwelijks 3 kilometer.
Aan de west- en noordzijde van het eiland ligt een brede duinenrij, waardoor het eiland gevrijwaard blijft blijft van water dat vanuit de Noordzee binnen zou willen dringen.
Het natuurgebied achter de Kobbeduinen is tussen maart en augustus afgesloten, omdat het dan volop broedseizoen is.
Het hoogste punt op het eiland is het duin met de bunker Wasserman, hier is een uitkijkpunt. Behalve een overzicht over het eiland zijn delen van Fryslân en Groningen bij helder weer goed te zien.
Achter en aan de voet van de binker ligt een bijzondere begraafplaats: Vredehof, gesticht in 1917 aanvankelijk voor aangespoelde drenkelingen die in de Eerste Wereldoorlog op het eiland aanspoelden. Ook in de Tweede Wereldoorlog is Vredehof voor dit doel gebruikt.
Waterstaatkundig valt Schiermonnikoog onder het Wetterskip Fryslân.
Schiermonnikoog ligt in de Waddenzee, de Waddenzee staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Niet alleen de Waddenzee maakt deel uit van dit bijzondere gebied, maar het gaat ook om het hele noordelijke kustgebied van de Afsluitdijk tot aan de Dollard.