Dokkumergrootdiep en Onderhoud stoomgemaal: verschil tussen pagina's

Uit Wouda's Wiki
(Verschil tussen pagina's)
imported>Cierick Goos
k (Categorie toegevoegd)
 
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
Het Dokkumerdiep was al vóór de aanleg van de eerste dijken één van de belangrijkste afwateringsstromen in Fryslân.
<nowiki>Voer hier de niet op te maken tekst in</nowiki>(Deze pagina is nog in bewerking)
Langs de noordkust van Oostergo en de oostelijke oever van de Middelsee was een hoger liggende strook zeeklei afgezet, zodat de rechtstreekse afwatering naar zee van de noordoostelijke delen van Oostergo belemmerd werd in haar afwatering.
De hele kern van Oostergo loosde daarom het overtollige water langs het Dokkumerdiep (zie kaart).


Door de waterdruk ontstaat het Dokkumerdiep, waarlangs al vroeg in de Middeleeuwen dijken werden aangelegd.
Aan het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''' wordt '''planmatig en regelmatig onderhoud''' gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak''' kleine problemen''' voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig '''later op een rustig moment''' nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel '''altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen'''.
Deze dijken liepen oorspronkelijk tot nabij Raard (ten westen van Dokkum).


In een charter van 1314 worden twee zijlen genoemd:
Ieder waterschap rekent met een '''stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april'''. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het '''ir. D.F. Woudagemaal'''. '''Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn'''.
* De Raarderzijl deed dienst als afwatering voor het oostelijk deel van Ferwerderadiel
* De Domzijl was de afwateringsluis voor de streek tussen Holwerd en Bornwerd


'''In het verleden''' is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.


De aanvoer naar deze sluizen ging langs natuurlijke kronkelende prielen, waarvan het tracé in de het gebied nog terug te vinden is. 
In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer '''groot onderhoud''' verricht aan de '''[[schoorsteen]]'''. In 1993 heeft men gewerkt aan de '''binnenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk''' voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
De Dokkumer Ee was eerst nog een onbelangrijk stroompje, dat bij Bornemeer ten zuidwesten van Birdaard begon. Pas later in de 13e of 14e eeuw werden er vanaf Birdaard kanaalvakken richting Leeuwarden gegraven en zodoende kwam de verbinding met Leeuwarden tot stand.
<br>Daarna volgde het onderhoud aan de '''buitenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-
De afwatering van de kern van Oostergo, het Leppegebied, vond plaats langs het Ouddeel en de Murk naar de aan het westelijk einde van de bedijkte zeearm gelegen sluis.


* De Leppezijl
'''In 2011''' is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: '''[[gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk]]'''.
 
Hier zou ook later de Dokkumer Ee het water langs lozen.  
In de '''zomers van 2012, 2013 en 2014''' vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal '''een unieke restauratie''' plaats.
<br>Er werden '''zaken onder handen''' genomen '''die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen''' en die mogelijk en als het goed is '''pas over een kleine honderd jaar weer''' herhaald worden. '''Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917'''.
 
In het '''bezoekerscentrum''' behorende bij het Woudagemaal staat in de '''belevingsexpositie''' een fraai object vol '''interessante informatie over de restauratie'''. Ook op de '''website van het Woudagemaal''' leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:
 
<ul>
<li>het herstellen van metsel- en voegwerk,
<li>het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
<li>smidswerkzaamheden,
<li>restauratie van de stormvloeddeuren,
<li>asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
<li>bijkomende werkzaamheden.
</ul>
 
De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.
 
[[Bestand:IMG_2146_stormseizoen_jan_2012_a.jpg|600x400px|link=]]
'''Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.'''
 
[[Bestand:IMG_0156_restauaratie_A_betonblokken.jpg‎|600x450px|link=]]
'''Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie'''
 
Het volgende verslag in beeld en informatie geeft een '''unieke inkijk in de detailconstructie''' van het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]'''.
 
Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van '''Sectie A''', zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.
 
[[Bestand:IMG_0157_restauratie_A_drooglegging.jpg|600x432px|link=]]
'''De drooglegging van sectie A in 2012'''
 
'''Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk'''.
 
De '''secties B, C en D''' werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:
 
'''Week 14 van 2013:'''
 
[[Bestand:14_-_1_k.jpg|400×300px|link=]]
Aan de '''boezemzijde''' worden '''stempels geplaatst tussen de penanten'''. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, '''moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven'''.
 
[[Bestand:14-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De in 2012 gerestaureerde '''stormvloeddeuren''' van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden '''teruggeplaatst'''. Het '''metselwerk''' in deze sectie is gerestaureerd. '''1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed'''.
 
[[Bestand:14-3_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''overige 6 deuren worden gedemonteerd''' en op een '''ponton''' geplaatst. Vervolgens worden de deuren '''getransporteerd naar Kampen''' waar ze worden '''gerestaureerd'''.
 
[[Bestand:14-4_k.jpg|300×400px|link=]]
Vanwege een '''asbestsanering van de stoomketels''' is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een '''dichte tent''' ontstaat, waarin '''onderdruk''' gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.
 
'''Week 15 van 2013:'''
 
[[Bestand:15-1_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''deuren''' die vorige week zijn '''verwijderd''', liggen '''in opslag'''. Hier is goed te zien dat '''een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat''' zijn.
 
[[Bestand:15-2_k.jpg‎|400×300px|link=]]
Een '''windwerk''', zoals deze uit de '''windwerkkasten''' komt. Een windwerk zorgt ervoor '''dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden'''. De windwerken worden '''schoon gestraald''' om vervolgens '''beoordeeld''' te worden welke '''delen vervangen''' worden.
 
[[Bestand:15-3_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst''' om de '''waterdruk op''' te kunnen '''vangen'''.
 
[[Bestand:15-4_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''steiger''' t.b.v. de '''asbestsanering''' van de '''stoomketels 3 en 4''' is voorzien van '''plastic'''. De mensen in de tent werken met '''adembescherming''' om veilig het asbest te kunnen verwijderen.
 
'''Week 16 van 2013'''
 
[[Bestand:16-1_k.jpg|400×300px|link=]]
Aan de '''boezemzijde''' zijn de '''schotten geplaatst''' om de '''restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren'''. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een '''afdichting''' zorgt en het bestaande metselwerk '''beschermt''' tegen beschadiging. Ook zijn de '''betonblokken''' duidelijk te zien, die als '''ballastgewicht''' dienen voor '''de waterdruk onder de vloeren'''. Het water wordt '''geleidelijk weggepompt''' tijdens het '''plaatsen van de betonblokken''', zodat de '''druk op de vloer min of meer gelijk''' blijft.
<br>In totaal worden er '''bijna 1000''' (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde)''' betonblokken''' geplaatst.
 
[[Bestand:16-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De muren worden '''schoongestraald met hoge druk''', zodat beoordeeld kan worden waar restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. In totaal moet er ca. 3000 m2 metselwerk worden schoongemaakt.


[[Bestand:16-3_k.jpg|400×300px|link=]]
Een muur die is '''schoongestraald'''. De muur in het volgende vak is nog niet schoon gestraald, een groot verschil.


[[Bestand:Dokkumerdiep_1_kaart_gt_gi_k.jpg|600×307px|link=]]
[[Bestand:16-4_k.jpg|400×300|link=]]
Situatie van de zijlen in het Dokkumerdiep: de oorspronkelijke zeearm ten westen van Dokkum
Het plaatsen van '''schotten aan de IJsselmeerzijd'''e om de '''restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren'''. Deze schotten zijn '''5 meter hoog en 18 meter''' breed.


'''Week 17 van 2013'''


Doordat aan het einde van zeearmen altijd opslibbing plaats vindt, kan het afgevoerde water daar steeds moeilijker zijn weg vinden. Zo ook in het Dokkumerdiep.
[[Bestand:17-1_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''Boezemzijde''' is '''volledig droog en schoongemaakt'''. Dit is een eerste blik op de muur die normaal gesproken onder water zit. Een '''groot gedeelte van het voegwerk is niet meer aanwezig'''.


Omstreeks 1478 moet de Leppezijl uit de omgeving van Raard worden verplaatst naar de Dykslobbe. Daardoor komen de Raarderzijl en de Domzijl te vervallen. De in de zuidelijke Diepsdijk liggende zijl van Dantumadeel moet door de verplaatsing van de Leppezijl ook oostwaarts worden opgeschoven.
[[Bestand:17-2_k.jpg|400×300px|link=]]
Ferwerderadeel moet daarna ook water lozen via de Leppezijl en de regio tussen Holwerd en Bornwerd ging de dichtbij Dokkum in de Paesens liggende Bornwerderzijl gebruiken.
De '''IJsselmeerzijde''' wordt '''geleidelijk droog gezet'''. De eerste meter is nu uit het uitstroomkanaal gepompt. '''Door het verschil in waterniveau worden de schotten tegen de muren gedrukt, waardoor deze nagenoeg waterdicht worden afgesloten'''.


Door de verlegging van de Leppezijl naar Dijkslobbe is de zeearm in feite ingekort. De nieuwe afsluiting ligt dan dus bij Dijkslobbe.
'''Week 18 van 2013'''
De Ee in het afgesloten deel van het Dokkumerdiep zal vervolgens zijn gekanaliseerd.
Uit een oorkonde van 1478 wordt duidelijk, dat de nieuwe zijl ook een schutsluis was: een soort houten duiker, 6m breed en 6m hoog.
Het beheer van de dijken in het afgesloten vak zal moeten worden geregeld:
de zuidelijke dijken worden beheerd door Dantumadeels zijlvest (waterschap) en de  noordelijke dijken worden opgedragen aan de dorpen van Westdongeradeel.


Dantumas zijlvest heeft ook de dijken ten oosten van Dijkslobbe in beheer: de zuidelijke Diepsdijken strekken zich uit tot de grens van Dantumadeel met Kollumerland. Hierin liggen wel vijf sluizen:
[[Bestand:18-1_k.jpg|300×400px|link=]]
Een voorbeeld van '''betonschade''' dat te zien is '''op verschillende locaties'''. Deze scheuren zullen hersteld worden.


* Dantumadeels zijl
[[Bestand:18-2_k.jpg|300×400px|link=]]
* de zijl bij Sionsberg
De '''betonblokken worden geplaatst aan de IJsselmeerzijde'''. Met behulp van een duiker worden deze '''op de juiste plaats gezet, zodat het gewicht goed verdeeld is'''.
* de Driesumerzijl
* de Oudwoudemerzijl
* de Kollumerzijl


[[Bestand:18-3_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Diverse trappen zijn geplaatst''' om op een fatsoenlijke en veilige manier '''naar beneden in de instroomkanalen aan de boezemzijde''' te komen.


De watertoevoer naar deze sluizen ging via Woudvaart, Meersloot, Zwemmer en Nieuwe Vaart.
'''Week 19 van 2013'''


Omstreeks 1527 moest de Leppezijl opnieuw naar het oosten worden verplaatst, de opslibbing zette zich kennelijk voort. De zijl werd verhuisd naar Oudzijl. De bocht in de Dokkumer Ee ten oosten van Dijkslobbe werd daarbij afgesneden, doordat de noordelijke dijk werd verlegd en in aansluiting werd gebracht met de nieuwe zijl.
[[Bestand:19-1_k.jpg|400×300px|link=]]
Het '''metselwerk''' wordt '''voorafgaand aan de werkzaamheden beoordeeld''' om te kunnen bepalen '''waar herstelwerkzaamheden plaats moeten vinden'''. Er wordt aangegeven '''welke delen van het voegwerk verwijderd moeten en worden en wat kan blijven zitten'''.


In 1580 gaat de sluis, samen met de kloostergoederen van Klaarkamp over naar de Provincie.
'''Week 20 van 2013'''


In 1583 besloten Gedeputeerde Staten om om de zijl tot in Dokkum te verplaatsen. De nieuwe zijl wordt een 36m lange schutsluis met twee stel vloeddeuren en één paar ebdeuren.
[[Bestand:20-1_k.jpg|400×300px|link=]]
Door deze verlegging verviel Dantuma's zijl: het beheer van het zijlvest omvat nu nog de dorpen Dantumawoude, Wouterswoude en Driesum.
'''Schade aan de muur in de kelder''' van het gemaal. Door middel van '''het afkloppen met een hamer op het beton''', worden de '''schadeplekken gevonden'''. Vervolgens worden deze plekken '''open gekapt tot achter de wapening, zodat er een goede reparatie kan plaats vinden'''.
Aan de noorddijk van de Ee verviel nu ook de Bornwerderzijl. Het water van de Ee wordt in 1584 verbonden met de boezems van Oost- en Westdongeradeel. Het Leppewater moet in Dokkum worden gekeerd (gereguleerd).


In de stad Dokkum worden daarom in de 17e eeuw de stadsverlaten gebouwd, één bij de Langepijp en één bij de Aalsumerpoort. Beide zijn in beheer bij de stad Dokkum.
[[Bestand:20-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''windwerken worden beoordeeld''' nadat ze zijn '''gestraald'''. Een windwerk is bedoeld om de stormvloeddeuren te openen en te sluiten.''' Per windwerk''' wordt '''gekeken welke onderdelen behouden kunnen blijven''' en '''welke onderdelen vervangen moeten worden'''.  


[[Afbeelding:140428_Grootdiep_Dokkum_Fr_NL.jpg|495×180px|link=]]
[[Bestand:20-3_k.jpg|300×400px|link=]]
'''Diverse gietijzeren onderdelen van de windwerken'''. Deze onderdelen zijn '''nog in goede conditie'''.


[[Bestand:20-4_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Ballast''' is '''geplaatst aan de IJsselmeerzijde'''. Door het''' grotere vloeroppervlak''', moet hier '''meer ballast''' worden geplaatst dan aan de boezemzijde.


De sluis tot in de stad Dokkum verlegd
'''Week 21 van 2013'''
Aan het einde van de 17e eeuw bouwde Oostdongeradeel het Oostrumerverlaat en een tweede sluis in de Paesenservaart. Oost- en Westdongeradeel worden in het vervolg beschermd tegen het uit het zuiden komend water.
De afwatering van de Dongeradelen bleef echter problemen opleveren. Eertijds waren er vele zijlen beschikbaar voor dit gebied, in de 17e eeuw konden alleen de de twee sluizen: Oostrumerzijl en Ezumazijl worden gebruikt.
Na het opheffen van de Oostrumerzijl (vóór 1664) moest al het water via Ezumazijl worden gelost!


[[Bestand:750px-Dokkumerdjip.jpg|600×183px|link=]]
[[Bestand:21-1_k.jpg|300×400px|link=]]
De oostelijke zeearm bij Dokkum: het Dokkumer Grootdiep
De '''stalen delen van de zuigbuizen''' (aan de boezemzijde), zijn '''gestraald en er is een eerste laag coating aangebracht'''.
(Afbeelding: Wikipedia)


[[Bestand:21-2_k.jpg|300×400px|link=]]
'''Nieuwe steunpunten''' worden '''in de muur geplaatst''', op '''exact dezelfde locatie als de oude steunpunten'''. Deze '''steunpunten zijn bedoeld om de krooshekken op hun plaats te houden'''.
[[Bestand:21-3_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''klemmen voor de halsbeugels van de stormvloeddeuren worden beoordeeld''' om te bepalen welke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Deze '''beugels houden de stormvloeddeuren op hun plek en worden ook gerestaureerd'''.


Van de in de zuidelijke dijk liggende zijlen werd in 1503 de zijl bij de Sionsberg opgeruimd. De Driezumerzijl was in de 17e eeuw van de Provincie, de Oudwoudemerzijl was in handen van de dorpen Driesum, Wouterswoude en Zwaagwesteinde.
[[Bestand:21-4_k.jpg|400×300px|link=]]
Het onderhoud van de dijken was opgedragen aan de dorpen of hemrikken: de dorpen moesten bepaalde dijkvakken onderhouden en de hemrikken verdeelden het beheer over de dijksplichtigen.
Voor de restauratiewerkzaamheden aan de '''IJsselmeerzijde''' worden '''steigers geplaats'''t, zodat alle muren gemakkelijk bereikbaar zijn.


Tussen 1725 en 1729 kwam de afsluiting van het Dokkumer Grootdiep tot stand. De [[Dokkumer Nieuwe Zijlen]] fungeren nu als de uitwateringssluizen (zeesluizen) voor het hele noordelijke gebied van Oostergo.
'''Week 22 van 2013'''


[[Bestand:Dokkumer_Nieuwe_Zijlen_k.jpg|600×450px|link=]]
[[Bestand:22-1_k.jpg|400x300px|link=]]
(Afbeelding: Tresoar)
Een '''voorbeeld van betonschade''' aan een '''betonnen balk in de kelder''' van het Woudagemaal. Deze wordt gerepareerd.


[[Bestand:22-2_k.jpg|300×400px|link=]]
Een '''taatskuip (een grote bak die tegen een muur wordt geplaatst en leeggepompt om droog te kunnen werken)''' is geplaatst om de '''inlaatconstructie voor de condensoren te kunnen beoordelen en te restaureren'''. De '''inlaten zitten in de middelste penant aan de boezemzijde'''.


De in de zuidelijke dijk gesitueerde zijlen hebben daarmee hun betekenis dus verloren.
[[Bestand:22-3_k.jpg|400×300px|link=]]
De noordelijke dijk bleef gedeeltelijk dienst doen als bescherming van Oostdongeradeel tegen hoog water op de Friese boezem. Op andere plaatsen werd de dijk door- of afgegraven. Op sommige plaatsen is de oude zeewering dus geheel verdwenen.
De '''stalen inlaatconstructie''' is''' verwijderd''' en deze wordt '''gereinigd, gestraald en gerestaureerd'''.
Ook van de zuidelijke dijk zijn slechts enkele dijkvakken overgebleven.
De genoemde dijkvakken laten zien dat deze oude zeedijken destijds behoorlijk lager waren dan wij tegenwoordig aanhouden.


Nog steeds is de afwateringsroute via de Dokkumer EE en het Dokkumer Grootdiep in gebruik. De Zwemmer brengt ook water aan in het Dokkumer Grootdiep. Nog altijd wordt het water van de Friese boezem geloosd bij [[Dokkumer Nieuwe Zijlen]].
[[Bestand:22-4_k.jpg:300×400px|link=]]
De '''buizen die het water naar de condensoren leiden'''. De '''inlaatconstructie''' zoals deze op de vorige foto te zien is, '''zorgt ervoor dat een groot gedeelte van bijvoorbeeld takken e.d. niet de condensor bereiken'''.  


[[Bestand:22-5_k.jpg|300×400px|link=]]
Eerste '''betonreparatie van de zuigbuizen aan de Boezemzijde'''.


[[Category:Waterbeheer]]
'''Week 23 van 2013'''

Versie van 8 okt 2014 11:08

Voer hier de niet op te maken tekst in(Deze pagina is nog in bewerking)

Aan het ir. D.F. Woudagemaal wordt planmatig en regelmatig onderhoud gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak kleine problemen voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig later op een rustig moment nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen.

Ieder waterschap rekent met een stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het ir. D.F. Woudagemaal. Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn.

In het verleden is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.

In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer groot onderhoud verricht aan de schoorsteen. In 1993 heeft men gewerkt aan de binnenzijde van de schoorsteen: schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
Daarna volgde het onderhoud aan de buitenzijde van de schoorsteen: schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-

In 2011 is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk.

In de zomers van 2012, 2013 en 2014 vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal een unieke restauratie plaats.
Er werden zaken onder handen genomen die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen en die mogelijk en als het goed is pas over een kleine honderd jaar weer herhaald worden. Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917.

In het bezoekerscentrum behorende bij het Woudagemaal staat in de belevingsexpositie een fraai object vol interessante informatie over de restauratie. Ook op de website van het Woudagemaal leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:

  • het herstellen van metsel- en voegwerk,
  • het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
  • smidswerkzaamheden,
  • restauratie van de stormvloeddeuren,
  • asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
  • bijkomende werkzaamheden.

De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.

Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.

Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie

Het volgende verslag in beeld en informatie geeft een unieke inkijk in de detailconstructie van het ir. D.F. Woudagemaal.

Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van Sectie A, zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.

De drooglegging van sectie A in 2012

Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk.

De secties B, C en D werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:

Week 14 van 2013:

400×300px Aan de boezemzijde worden stempels geplaatst tussen de penanten. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven.

400×300px De in 2012 gerestaureerde stormvloeddeuren van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden teruggeplaatst. Het metselwerk in deze sectie is gerestaureerd. 1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed.

400×300px De overige 6 deuren worden gedemonteerd en op een ponton geplaatst. Vervolgens worden de deuren getransporteerd naar Kampen waar ze worden gerestaureerd.

300×400px Vanwege een asbestsanering van de stoomketels is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een dichte tent ontstaat, waarin onderdruk gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.

Week 15 van 2013:

400×300px De deuren die vorige week zijn verwijderd, liggen in opslag. Hier is goed te zien dat een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat zijn.

400×300px Een windwerk, zoals deze uit de windwerkkasten komt. Een windwerk zorgt ervoor dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden. De windwerken worden schoon gestraald om vervolgens beoordeeld te worden welke delen vervangen worden.

400×300px Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst om de waterdruk op te kunnen vangen.

300×400px De steiger t.b.v. de asbestsanering van de stoomketels 3 en 4 is voorzien van plastic. De mensen in de tent werken met adembescherming om veilig het asbest te kunnen verwijderen.

Week 16 van 2013

400×300px Aan de boezemzijde zijn de schotten geplaatst om de restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een afdichting zorgt en het bestaande metselwerk beschermt tegen beschadiging. Ook zijn de betonblokken duidelijk te zien, die als ballastgewicht dienen voor de waterdruk onder de vloeren. Het water wordt geleidelijk weggepompt tijdens het plaatsen van de betonblokken, zodat de druk op de vloer min of meer gelijk blijft.
In totaal worden er bijna 1000 (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde) betonblokken geplaatst.

400×300px De muren worden schoongestraald met hoge druk, zodat beoordeeld kan worden waar restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. In totaal moet er ca. 3000 m2 metselwerk worden schoongemaakt.

400×300px Een muur die is schoongestraald. De muur in het volgende vak is nog niet schoon gestraald, een groot verschil.

400×300 Het plaatsen van schotten aan de IJsselmeerzijde om de restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren. Deze schotten zijn 5 meter hoog en 18 meter breed.

Week 17 van 2013

300×400px De Boezemzijde is volledig droog en schoongemaakt. Dit is een eerste blik op de muur die normaal gesproken onder water zit. Een groot gedeelte van het voegwerk is niet meer aanwezig.

400×300px De IJsselmeerzijde wordt geleidelijk droog gezet. De eerste meter is nu uit het uitstroomkanaal gepompt. Door het verschil in waterniveau worden de schotten tegen de muren gedrukt, waardoor deze nagenoeg waterdicht worden afgesloten.

Week 18 van 2013

300×400px Een voorbeeld van betonschade dat te zien is op verschillende locaties. Deze scheuren zullen hersteld worden.

300×400px De betonblokken worden geplaatst aan de IJsselmeerzijde. Met behulp van een duiker worden deze op de juiste plaats gezet, zodat het gewicht goed verdeeld is.

400×300px Diverse trappen zijn geplaatst om op een fatsoenlijke en veilige manier naar beneden in de instroomkanalen aan de boezemzijde te komen.

Week 19 van 2013

400×300px Het metselwerk wordt voorafgaand aan de werkzaamheden beoordeeld om te kunnen bepalen waar herstelwerkzaamheden plaats moeten vinden. Er wordt aangegeven welke delen van het voegwerk verwijderd moeten en worden en wat kan blijven zitten.

Week 20 van 2013

400×300px Schade aan de muur in de kelder van het gemaal. Door middel van het afkloppen met een hamer op het beton, worden de schadeplekken gevonden. Vervolgens worden deze plekken open gekapt tot achter de wapening, zodat er een goede reparatie kan plaats vinden.

400×300px De windwerken worden beoordeeld nadat ze zijn gestraald. Een windwerk is bedoeld om de stormvloeddeuren te openen en te sluiten. Per windwerk wordt gekeken welke onderdelen behouden kunnen blijven en welke onderdelen vervangen moeten worden.

300×400px Diverse gietijzeren onderdelen van de windwerken. Deze onderdelen zijn nog in goede conditie.

400×300px Ballast is geplaatst aan de IJsselmeerzijde. Door het grotere vloeroppervlak, moet hier meer ballast worden geplaatst dan aan de boezemzijde.

Week 21 van 2013

300×400px De stalen delen van de zuigbuizen (aan de boezemzijde), zijn gestraald en er is een eerste laag coating aangebracht.

300×400px Nieuwe steunpunten worden in de muur geplaatst, op exact dezelfde locatie als de oude steunpunten. Deze steunpunten zijn bedoeld om de krooshekken op hun plaats te houden.

300×400px De klemmen voor de halsbeugels van de stormvloeddeuren worden beoordeeld om te bepalen welke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Deze beugels houden de stormvloeddeuren op hun plek en worden ook gerestaureerd.

400×300px Voor de restauratiewerkzaamheden aan de IJsselmeerzijde worden steigers geplaatst, zodat alle muren gemakkelijk bereikbaar zijn.

Week 22 van 2013

Een voorbeeld van betonschade aan een betonnen balk in de kelder van het Woudagemaal. Deze wordt gerepareerd.

300×400px Een taatskuip (een grote bak die tegen een muur wordt geplaatst en leeggepompt om droog te kunnen werken) is geplaatst om de inlaatconstructie voor de condensoren te kunnen beoordelen en te restaureren. De inlaten zitten in de middelste penant aan de boezemzijde.

400×300px De stalen inlaatconstructie is verwijderd en deze wordt gereinigd, gestraald en gerestaureerd.

Bestand:22-4 k.jpg:300×400px De buizen die het water naar de condensoren leiden. De inlaatconstructie zoals deze op de vorige foto te zien is, zorgt ervoor dat een groot gedeelte van bijvoorbeeld takken e.d. niet de condensor bereiken.

300×400px Eerste betonreparatie van de zuigbuizen aan de Boezemzijde.

Week 23 van 2013