Dijkbeheer en Dijkgraaf: verschil tussen pagina's

Uit Wouda's Wiki
(Verschil tussen pagina's)
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
imported>Bert Lems
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
Eén van '''de oudste en dus primaire taken''' van het <strong>Wetterskip Fryslân</strong> is het <strong>dijkbeheer</strong> in het kader van de <strong>[[waterkeringsfunctie]]</strong>.
Een '''dijkgraaf''' is een '''bij Koninklijk Besluit benoemde ambtsdrager''' bij een '''waterschap of hoogheemraadschap'''. Bij twee waterschappen in Nederland is er in plaats van een dijkgraaf '''een watergraaf''' (waterschap Dommel en waterschap Regge en Dinkel).


De <strong>vroegste bewoners van de lage gebieden langs de Noordzee en het Friese waddengebied</strong> vestigen zich oorspronkelijk op de opgeslibde kleirichels in het landschap. <strong>Aanvankelijk verblijven ze tijdelijk</strong> in deze gebieden van land en water.
De dijkgraaf/watergraaf is '''te vergelijken met de burgemeester van een gemeente of ene commissaris van de koningin van een provincie'''. De dijkgraaf/ watergraaf is '''voorzitter''' van het college van hoogheemraden, '''het dagelijks bestuur en voorzitter van de verenigde vergadering, het algemeen bestuur'''.


[[Bestand:Kweldergebied4_k.jpg|400×261px|link=]]
De dijkgraaf wordt '''voor een periode van 6 jaar benoemd door de Kroon'''. Hij is '''voorzitter''' van zowel het '''algemeen''' als '''dagelijks bestuur'''. In het algemeen bestuur stemt hij niet mee. '''In het dagelijks bestuur heeft hij stemrecht'''.  


<strong>In de zomer</strong> als de zee '''betrekkelijk rustig''' blijft, profiteren ze van de '''mogelijkheden om er vee te laten weiden''' en '''voedselgewassen te verbouwen'''. Deze '''pioniers''' zullen de periode van verblijf zo veel mogelijk hebben willen oprekken. Met het toenemen van de <strong>kunstmatige middelen en mogelijkheden om het water te keren</strong>, zien ze kans zich meer op permanente basis in het gebied neer te zetten.
[[Bestand:Luzette_Kroon.jpg|180×240px|link=]]
'''ir P.A.E. (Paul) van Erkelens is sinds 2004 dijkgraaf van Wetterskip Fryslân'''


Ze doen daarbij de '''ervaring''' op dat de zee <strong>een machtige invloed heeft op de regio</strong> en zich '''in wisselende gedaanten kan voordoen''': als vriend, maar zeker ook als vijand. Met deze laatstgenoemde verschijningsvorm worden ze vooral geconfronteerd in de herfst door <strong>herfststormen en bijbehorende hoge waterstanden van de zee</strong>.
De '''taken''' bestaan uit:
<ul>
<li>'''Algemene bestuurlijke coördinatie'''
<li>'''Crisis- en calamiteitenbeheersing'''
<li>'''Overkoepelende representatie en communicatie'''
<li>'''Bestuurlijke, juridische, personele en organisatorische zaken'''
<li>'''Internationale samenwerking'''
<li>'''Educatiebeleid'''
<li>'''Bodemdaling als gevolg van delfstofwinning'''
</ul>


Bovendien is er sprake van <strong>een langzame [[zeespiegelstijging]]</strong>, die zich tot op heden voortzet. Deze stijging kenmerkt zich ook weer door afwisselende periodes van een zekere gematigdheid en periodes van een <strong>toenemende stijging</strong>: de <strong>[[transgressieperiodes]]</strong>.


[[Bestand:[[Bestand:Doorbraak2.jpeg‎|400×253px|link=]]
<br>'''Het Dagelijks Bestuur van Wetterskip Fryslân'''
 
<br>
Willen de bewoners in het Friese gebied zich kunnen handhaven dan moeten hun woonsteden <strong>"omhoog"</strong>. Als ze <strong>"droge voeten"</strong> willen houden, dan moeten ze hun woningen en schuren op gezette tijden omhoog brengen. Zij doen dit met de klei en plaggen van de kwelder, huisafval, resten van veevoer en mest, enz.
Het '''dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân''' bestaat uit:
<ul>
Men vestigt zich dus op de <strong>ophogingen in het landschap</strong> en door het vele werk dat er aan verricht wordt, vooral in de zomer en uiteraard ook bij dreigende overstromingen, slaagt men er in redelijk "droog te blijven".
<li>ir P.A.E. (Paul) van Erkelens (dijkgraaf) voorzitter
Er ontstaat in Westergoo en Oostergoo een <strong>[[terpenlandschap]]</strong>, evenal in de wijdere regio tussen Noord-Friesland en het Deltagebied.
<li>B. (Bé) de Winter (CDA) 1e loco-dijkgraaf
Het [[terpenlandschap]] kenmerkt zich door het '''ontstaan van grotere en kleine woongemeenschappen'''.
<li>M.A.J. (Marian) Jager-Wöltgens (Water Natuurlijk) 2e loco-dijkgraaf
 
<li>J.J. (Jan) van Weperen (Geborgde zetels Ongebouwd)
[[Bestand:Hogebeintum6.jpg|350×227px|link=]]
<li>E. (Egbert) Berenst (ChristenUnie)
<li>drs. M.M. (Micha) van Akkeren RC, secretaris
</ul>


De '''levensstandaard''' in de terpgebieden is '''betrekkelijk hoog''' vanwege de <strong>vruchtbaarheid van de gebieden bij de zee</strong>. Naarmate de <strong>bevolkingsdichtheid groeit</strong> ontstaat er de <strong>behoefte aan meer voedsel en handelsprodukten</strong>. Daarom gaat men ook op de lagere kwelders gewassen verbouwen en vee weiden. Om deze gebieden beter te kunnen beschermen worden er de <strong>eerste dijken aangelegd</strong>. Het zijn meestal meteen efficiënte verbindingen tussen de grotere terpgemeenschappen.
Voor nadere informatie '''over het Dagelijks Bestuur''':
<br>zie: '''[http://www.wetterskipfryslan.nl/bestuur/dagelijks-bestuur Dagelijks Bestuur Wetterskip Fryslân]'''
<br>
<br>'''Het Algemeen Bestuur van Wetterskip Fryslân'''


Als de dijken op deze wijze <strong>een ring gaan vormen</strong>, is er eigenlijk voor het eerst sprake van <strong>[[een polder]]</strong>. De oudste <strong>[["zeepolders"]]</strong> zijn op deze wijze ontstaan in het <strong>terpengebied van Westergoo</strong> in de buurt van Tzum en Easterein.
Het algemeen bestuur is te vergelijken met de gemeenteraad. Het is het hoogste beslisorgaan en bestaat uit vertegenwoordigers van politieke partijen en belangengroeperingen. Zij hebben allemaal een specifiek belang bij een of meer taken die het waterschap uitoefent. Voorzitter is de dijkgraaf, Paul van Erkelens. Micha van Akkeren is secretaris.
Deze ontwikkeling krijgt zijn vorm in de eeuwen rond het jaar 1000.  


De <strong>gezamenlijk belangen</strong> van de bewoners van de betrokken terpen leiden ertoe dat er <strong>steeds meer overleg</strong> tussen deze gemeenschappen gaat plaatsvinden.
Voor nadere informatie '''over het Algemeen Bestuur''':
<br>Immers men zal <strong>gezamenlijk de dijken moeten gaan beheren en onderhouden</strong>. Binnen de omringende dijk (de polder) zal <strong>het waterpeil moeten worden geregeld en beheerd</strong>.
<br>zie: '''[http://www.wetterskipfryslan.nl/bestuur/algemeen-bestuur Algemeen Bestuur Wetterskip Fryslân]'''
Hieruit vloeit het ontstaan van de Friese wetgeving voort. Deze oude Friese wetgeving is in aanleg een <strong>"waterschapswetgeving"</strong>.
<br>
 
Voordat dijkgraaf Erkelens naar Fryslân kwam, was hij dijkgraaf van het '''Waterschap Regge en Dinkel''' in Almelo.
Als het aantal polders in de regio toeneemt, ontstaan er in het gebied ook situaties dat <strong>de afwatering door elkaars polders moet plaatsvinden</strong>, hetgeen ook weer leidt tot verdere regelgeving en afspraken. Ook in de lagere veengebieden, waar vele ontginningen plaatsvinden kan men een dergelijke ontwikkeling constateren.
 
De <strong>bestuurlijke eenheden</strong> die hieruit voortkomen en ontstaan vormen de oorsprong van de waterschappen. De 19e eeuw kenmerkt zich door een <strong>zeer groot aantal aan plaatselijke en regionale waterschappen</strong>.  In de 20e eeuw ontstaat er behoefte aan <strong>schaalvergroting</strong>: de waterschappen fuseren geleidelijk tot grotere bestuurslichamen om tenslotte uit te monden in één groot Fries waterschap: <strong>Wetterskip Fryslân</strong>. 
<br>De <strong>[[waterkeringsfunctie]]</strong> en het <strong>[[waterkwantiteitsbeheer]]</strong> vormen dus de oorspronkelijke taken van het waterschap. De <strong>veiligheid van de bewoners</strong> staat hierbij centraal.
 
<strong>Mogelijke calamiteiten</strong>
 
Door '''groei van de bevolking''' neemt '''het potentiële risico op dodelijke slachtoffers bij overstroming''' in binnendijkse gebieden toe. Tussen 2000 en 2004 was de bevolkingsgroei in Flevoland relatief het sterkst.
<br>'''Bevolkingsdichtheid per dijkring''' is '''een indicatie''' voor het aantal potentiële slachtoffers bij overstroming
 
'''Nederland is kwetsbaarder geworden voor overstromingen'''
<br>Nederland is in de afgelopen jaren echter aanmerkelijk '''kwetsbaarder''' geworden voor het gevaar van overstroming. Het '''economisch risico is toegenomen door een sterke toename van de mogelijke gevolgen''' van eventuele overstroming. Ook is door de '''groei van de bevolking de kans op grote aantallen slachtoffers''', het groepsrisico, veel groter dan voor alle bekende externe veiligheidsrisico's samen (MNP, 2004).
 
De '''bevolkingsdichtheid is het hoogst in de dijkringen in de Randstad''' en '''relatief laag in het noorden, Flevoland en Zeeland''' (zie figuur).
 
<br>'''In de Randstad''' gelden dan ook '''tweeënhalf keer zo hoge veiligheidsnormen voor overstroming''' '''dan in Flevoland en het noorden''' (MNP, 2004). In absolute aantallen is de groei van de bevolking het grootst in de Randstad. Opvallend is dat in Flevoland relatief de grootste bevolkingsgroei heeft plaats gevonden.
 
Potentieel aantal slachtoffers bij overstroming '''afhankelijk van meerdere factoren'''
<br>Het '''aantal bewoners in binnendijkse gebieden geeft een eerste indicatie''' van het potentiële aantal dodelijke slachtoffers bij overstroming in het betreffende gebied.
<br>'''Andere factoren''' die de kans op overlijden bepalen, zijn '''de voorspelbaarheid van hoge waterstanden''', de '''snelheid''' waarmee dijkringen '''onderlopen''' of mensen '''kunnen worden geëvacueerd'''.
<br>In de tussenstand van het project 'Veiligheid Nederland in Kaart' zijn voor een drietal dijkringen (Zuid Holland, Noordoostpolder en Land van Heusden / De Maaskant) '''gedetailleerde overstromingrisicoberekeningen''' uitgevoerd. Hierin bleken tientallen tot duizenden slachtoffers te kunnen vallen bij een overstroming, '''afhankelijk van het overstromingsscenario'''. De meeste slachtoffers zijn te verwachten '''als de overstroming onverwacht plaatsvindt en er geen evacuatie mogelijk is'''.
 
'''Overstromingsrisico en ruimtelijke ordening'''
In de Nota Ruimte wordt niet expliciet ingegaan op overstromingsrisico's in relatie tot ruimtelijke ordening. Wel zijn '''reserveringsgebieden in het rivieren gebied aangewezen''' en wordt verwezen naar beleidsontwikkelingen in het rivierengebied, kust en IJsselmeergebied, die het overstromingsrisico moeten beperken. Het advies van de Deltacommissie uit 1960 is nog altijd de grondslag voor de veiligheidsnormen tegen hoogwater in de Wet op de Waterkering.
 
[[Bestand:2057_001x_clo_01_nl.jpg|500×434px|link=]]
 
<strong>Wetterskip Fryslân</strong> zal locaal al het mogelijke doen om <strong>een calamiteit zo snel en goed mogelijk te bestrijden</strong>. Om dit te kunnen doen heeft het waterschap een <strong>[[calamiteitenplan]]</strong> en een aantal <strong>[[bestrijdingsplan|bestrijdingsplannen]]</strong> opgesteld. In deze plannen staat beschreven hoe gehandeld moet worden bij calamiteiten en rampen. Deze handelswijze wordt regelmatig geoefend door de medewerkers van Wetterskip Fryslân, waardoor ze goed voorbereid zijn op het bestrijden van calamiteiten.
Wetterskip Fryslân onderscheidt vier <strong>hoofdsoorten van calamiteiten</strong>, waarvoor <strong>[[bestrijdingsplan|bestrijdingsplannen]]</strong> zijn gemaakt:
<ul>
<li>Zeedijken
<li>Peilbeheer en kaden
<li>Waterzuiveringen
<li>Waterkwaliteit
</ul>
In elk bestrijdingsplan zijn <strong>[[rampscenario|rampscenario's]]</strong> uitgewerkt.

Versie van 19 aug 2021 12:26

Een dijkgraaf is een bij Koninklijk Besluit benoemde ambtsdrager bij een waterschap of hoogheemraadschap. Bij twee waterschappen in Nederland is er in plaats van een dijkgraaf een watergraaf (waterschap Dommel en waterschap Regge en Dinkel).

De dijkgraaf/watergraaf is te vergelijken met de burgemeester van een gemeente of ene commissaris van de koningin van een provincie. De dijkgraaf/ watergraaf is voorzitter van het college van hoogheemraden, het dagelijks bestuur en voorzitter van de verenigde vergadering, het algemeen bestuur.

De dijkgraaf wordt voor een periode van 6 jaar benoemd door de Kroon. Hij is voorzitter van zowel het algemeen als dagelijks bestuur. In het algemeen bestuur stemt hij niet mee. In het dagelijks bestuur heeft hij stemrecht.

180×240px ir P.A.E. (Paul) van Erkelens is sinds 2004 dijkgraaf van Wetterskip Fryslân

De taken bestaan uit:

  • Algemene bestuurlijke coördinatie
  • Crisis- en calamiteitenbeheersing
  • Overkoepelende representatie en communicatie
  • Bestuurlijke, juridische, personele en organisatorische zaken
  • Internationale samenwerking
  • Educatiebeleid
  • Bodemdaling als gevolg van delfstofwinning



Het Dagelijks Bestuur van Wetterskip Fryslân
Het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân bestaat uit:

  • ir P.A.E. (Paul) van Erkelens (dijkgraaf) voorzitter
  • B. (Bé) de Winter (CDA) 1e loco-dijkgraaf
  • M.A.J. (Marian) Jager-Wöltgens (Water Natuurlijk) 2e loco-dijkgraaf
  • J.J. (Jan) van Weperen (Geborgde zetels Ongebouwd)
  • E. (Egbert) Berenst (ChristenUnie)
  • drs. M.M. (Micha) van Akkeren RC, secretaris

Voor nadere informatie over het Dagelijks Bestuur:
zie: Dagelijks Bestuur Wetterskip Fryslân

Het Algemeen Bestuur van Wetterskip Fryslân

Het algemeen bestuur is te vergelijken met de gemeenteraad. Het is het hoogste beslisorgaan en bestaat uit vertegenwoordigers van politieke partijen en belangengroeperingen. Zij hebben allemaal een specifiek belang bij een of meer taken die het waterschap uitoefent. Voorzitter is de dijkgraaf, Paul van Erkelens. Micha van Akkeren is secretaris.

Voor nadere informatie over het Algemeen Bestuur:
zie: Algemeen Bestuur Wetterskip Fryslân
Voordat dijkgraaf Erkelens naar Fryslân kwam, was hij dijkgraaf van het Waterschap Regge en Dinkel in Almelo.