Lauwersmeer in breed perspectief: verschil tussen versies

geen bewerkingssamenvatting
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 46: Regel 46:
Het Lauwersmeergebied is '''een belangrijk Nederlands vogelgebied''', waar met name veel [[watervogel|watervogels]] leven. Op veel plaatsen in het gebied zijn '''vogelkijkhutten''' ingericht.
Het Lauwersmeergebied is '''een belangrijk Nederlands vogelgebied''', waar met name veel [[watervogel|watervogels]] leven. Op veel plaatsen in het gebied zijn '''vogelkijkhutten''' ingericht.


Belangrijke '''watervogelgebieden''' zijn de '''Bantpolder''', de '''[[Ezumakeeg]]''' en de '''Anjumer kolken''' aan de Friese Kant van het Lauwersmeer, waar een '''secundaire weg is aangelegd voor vogelaars en andere liefhebbers'''. Met name in de late middag-avond als de zon mooi op de rug staat wordt het door vogelaars beschouwd het een waar adembenemend schouwspel.
Belangrijke '''watervogelgebieden''' zijn de '''Bantpolder''', de '''Ezumakeeg''' en de '''Anjumer kolken''' aan de Friese Kant van het Lauwersmeer, waar een '''secundaire weg is aangelegd voor vogelaars en andere liefhebbers'''. Met name in de late middag-avond als de zon mooi op de rug staat wordt het door vogelaars beschouwd het een waar adembenemend schouwspel.
<br>De Kollumerwaard is deels bebost gebied en deels een open vlakte.
<br>De Kollumerwaard is deels bebost gebied en deels een open vlakte.


Regel 55: Regel 55:
<br>De bossen onder Lauwersoog zijn aangeplante loofbossen: het '''Lauwersoogbos'''. Ten zuiden hiervan ligt het '''Ballastplaatbos''' dat al sterk is verwilderd.
<br>De bossen onder Lauwersoog zijn aangeplante loofbossen: het '''Lauwersoogbos'''. Ten zuiden hiervan ligt het '''Ballastplaatbos''' dat al sterk is verwilderd.
<br>Het '''Oude Robbengat''' is eveneens een gewilde plaats voor vogelaars om vogels te bekijken.
<br>Het '''Oude Robbengat''' is eveneens een gewilde plaats voor vogelaars om vogels te bekijken.
<br>In het najaar, bij harde noordwester stormen, wordt vaak door vogelaars gekeken vanaf de sluizen en de haven van Lauwersoog naar [[zeevogels]], die vaak dichtbij langsvliegen.
<br>In het najaar, bij harde noordwester stormen, wordt vaak door vogelaars gekeken vanaf de sluizen en de haven van Lauwersoog naar [[zeevogels]], die vaak dichtbij langs vliegen.


== Bodemdaling ==
== Bodemdaling ==
In 2007 is de [[Nederlandse Aardolie Maatschappij|NAM]] begonnen met [[aardgas|gaswinning]] onder de [[Waddenzee]] vanaf Lauwersoog. Door de gaswinning zal de bodem van het gebied, inclusief het Lauwersmeer gaan dalen. Bij het verlenen van een vergunning voor de gaswinning werd aangenomen dat de NAM de bodemdaling goed in de gaten zal houden en direct met de winning zal stoppen als de bodem te snel daalt. Tegenstanders van gaswinning verwachtten echter dat stoppen geen reële optie zal zijn en vroegen om vernietiging van de winningsvergunning. Indien de bodemdaling groter zou zijn dan verwacht kan dat direct gevolgen hebben voor de [[R.J. Cleveringsluizen]] bij Lauwersoog, en daarmee ook voor het Lauwersmeer. De [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]] gaf toestemming voor de winning.
In 2007 is de [[Nederlandse Aardolie Maatschappij|NAM]] begonnen met [[aardgas|gaswinning]] onder de [[Waddenzee]] vanaf Lauwersoog.


[[Bestand:Windsurfen Lauwersmeer02.jpg|thumb|[[Windsurfen]] op het Lauwersmeer]]
Door de '''gaswinning''' zal '''de bodem van het gebied, inclusief het Lauwersmeer gaan dalen'''. Bij het verlenen van een '''vergunning voor de gaswinning''' werd aangenomen dat de NAM de <strong>[[bodemdaling]]</strong> goed in de gaten zal houden en direct met de winning zal stoppen als de bodem te snel daalt.
<br>'''Tegenstanders van gaswinning''' verwachtten echter dat stoppen geen reële optie zal zijn en '''vroegen om vernietiging van de winningsvergunning'''.
 
Indien de bodemdaling groter zou zijn dan verwacht kan dat direct gevolgen hebben voor de <strong>[[R.J. Cleveringsluizen]]</strong> '''bij Lauwersoog''', en daarmee ook voor het Lauwersmeer.
<br>De [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]] gaf toestemming voor de winning.


== Sport en recreatie ==
== Sport en recreatie ==
Op het Lauwersmeer wordt veel aan windsurfen en kitesurfen gedaan (zie foto).
Op het Lauwersmeer wordt veel aan '''windsurfen en kitesurfen''' gedaan (zie foto).


[[Bestand:Windsurfen_Lauwersmeer.jpg|220x165px|link=]]
[[Bestand:Windsurfen_Lauwersmeer.jpg|220x165px|link=]]


Langs het Lauwersmeer loopt de Europese Wandelroute [[wandelroute E9|E9]]. De E9 loopt via de kust van [[Portugal]] tot aan de [[Oostzee]]. In Nederland heet het gedeelte van de wandelroute ten oosten van de pont [[Wad- en Wierdenpad]], ten westen [[Friese Kustpad]]. Nabij Lauwersoog ligt het centrum voor recreatie en educatie over de Wadden en het Lauwersmeer ''Expozee'', waar exposities over het gebied zijn te bezichtigen. [[Vereniging voor Vreemdelingenverkeer|VVV]]-kantoren bevinden zich in Zoutkamp en [[Dokkum]].
Langs het Lauwersmeer loopt '''de Europese Wandelroute'''. Deze loopt via de kust van [[Portugal]] tot aan de [[Oostzee]].
<br>In Nederland heet het gedeelte van de wandelroute ten oosten van de pont '''Wad- en Wierdenpad''', ten westen '''Friese Kustpad'''.
<br>Nabij Lauwersoog ligt het <strong>centrum voor recreatie en educatie over de Wadden en het Lauwersmeer ''Expozee''</strong>, waar exposities over het gebied zijn te bezichtigen.
De VVV-kantoren bevinden zich in <strong>[[Zoutkamp]] en [[Dokkum]]</strong>.


== Kruitfabriek Kollumerwaard/Lauwershage ==
== Kruitfabriek Kollumerwaard/Lauwershage ==
In het zuidelijke (Friese) gedeelte, de [[Kollumerwaard]], bevindt zich het in onbruik geraakte munitiedepot van de kruitfabriek Muiden Chemie. Dit complex werd gebouwd na een ongeluk in de kruitfabriek in Muiden in 1983. Na het ongeluk, waarbij drie Surinaamse medewerkers omkwamen, werd gezocht naar een vervangende plek. De gemeente Muiden wilde niet meewerken waarop de gemeente [[Kollumerland]] in 1985 met het aanbod kwam om de fabriek daar te huisvesten (in verband met de 100 arbeidsplaatsen die de fabriek zou opleveren). In 1986 werd begonnen met het 20 miljoen gulden kostende complex. Het kreeg een omvang van 70 hectare naast een militair schietterrein en er zouden nieuwe kruitsoorten volgens een nieuw procedé worden getest. De provincie Friesland was ook erg enthousiast en 27 februari 1986 gaf de Raad van State goedkeuring voor de bouw. Drie milieuorganisaties probeerden de plannen nog te verhinderen, maar zonder resultaat. De fabriek werd gebouwd en werd in bedrijf gesteld. In 1987 bleek dat Muiden Chemie inclusief de vestiging in de Kollumerwaard hadden meegewerkt aan illegale kruitleveranties aan Iran, dat op dat moment de [[Irak-Iranoorlog]] uitvocht met buurland Irak en waarvoor een VN-[[wapenembargo]] gold. Het bedrijf kreeg meteen een exportverbod, waardoor het ineens met een grote partij kruit kwam te zitten en grote verliezen draaide. Daarop volgde een boete van 3 miljoen gulden waarvan 2,1 voorwaardelijk. De markt voor kruit was ook volledig ingestort en toen [[Michail Gorbatsjov|Gorbatsjov]] ook nog een ontspanningspolitiek ging voeren was het helemaal afgelopen. De voorraden kruit stapelden zich op en de werknemers werden naar huis gestuurd. In november 1990 werd de hele productie stopgezet in alle fabrieken van Muiden Chemie en in december ging het bedrijf failliet. De Commissaris van de koningin [[Hans Wiegel]] deed nog een poging om de fabriek open te houden, maar tevergeefs. Sindsdien staat het complex weg te rotten in het bos.
In het zuidelijke (Friese) gedeelte, de [[Kollumerwaard]], bevindt zich het '''in onbruik geraakte munitiedepot''' van de kruitfabriek Muiden Chemie. Dit complex werd gebouwd na een ongeluk in de kruitfabriek in Muiden in 1983. Na het ongeluk, waarbij drie Surinaamse medewerkers omkwamen, werd '''gezocht naar een vervangende plek'''. De gemeente Muiden wilde niet meewerken, waarop de '''gemeente [[Kollumerland]] in 1985 met het aanbod''' kwam om de fabriek daar te huisvesten (in verband met de 100 arbeidsplaatsen die de fabriek zou opleveren).
 
 
 
In de jaren erna zijn er verschillende plannen geweest voor het complex, zoals de bouw van een gevangenis, attractiepark, windmolenpark, de nieuwe locatie van [[zeehondencrèche Lenie 't Hart]] en de plaatsing van een aantal schotelantennes ([[Satellietgrondstation_NSO#Grondstation_Marnewaard.3F|Grondstation Marnewaard]]), maar uiteindelijk werd het terrein in 2005 verkocht aan de [[Houten]]se projectontwikkelaar Phanos Molenland BV, die plannen heeft voor de aanleg van het zorgvakantiepark 'Lauwershage' op het terrein. Dit moet het eerste vakantiepark van Nederland worden dat speciaal is toegerust op zorgbehoevenden. Het park met ongeveer 350 huisjes moet 180 directe en 50 indirecte banen opleveren en heeft de steun van de provincie Friesland en de gemeente Kollumerland. Staatsbosbeheer is echter tegen. Men vreest voor verstoring van de vogels en wil het Lauwersmeergebied vrij houden van teveel nieuwe projectontwikkelingen, zoals [[Esonstad]] en Villapark Lauwerssee. De start van de bouw van Lauwershage werd in 2008 vastgesteld op 2010.<ref>{{voetnoot web|url=http://www.leeuwardercourant.nl/nieuws/regio/article3851138.ece/%E2%80%98Effectrapportage+Lauwershage+in+orde'|titel=‘Effectrapportage Lauwershage in orde'|datum=10 september 2008|uitgever=Leeuwarder Courant}}</ref>
 
Bij de samenstelling van de tekst en het beeldmateriaal is gebruik gemaakt van de website:
http://secure.wikimedia.org/wikipedia/nl/wiki/Lauwersmeer
 
 
 
{{panorama|LauwersmeerSluizen.jpg|700px|R.J. Cleveringsluizen bij het Lauwersmeer}}
 
== Zie ook ==
* [[Deltawerken]]
* [[Zuiderzeewerken]]
* [[Strijd tegen het water]]


== Externe links ==
'''In 1986 werd begonnen met de bouw''' van het 20 miljoen gulden kostende complex. Het kreeg een omvang van 70 hectare naast een militair schietterrein en er zouden nieuwe kruitsoorten volgens een nieuw procedé worden getest.
* [http://www.vvvlauwersland.nl/ VVV Lauwersland]
<br>De provincie Friesland was ook erg enthousiast en 27 februari 1986 gaf de Raad van State '''goedkeuring voor de bouw'''. Drie milieuorganisaties probeerden de plannen nog te verhinderen, maar zonder resultaat. De fabriek werd gebouwd en werd in bedrijf gesteld.
* [http://www.lauwersmeer.com/ Vogels in de Lauwersmeer]
* {{afbsite}} [http://www.radionof.nl/?page=42&album=438 Afbeeldingen van de overblijfselen van de kruitfabriek] (2007)


{{commonscat|Lauwersmeer}}
'''In 1987 bleek dat Muiden Chemie''', inclusief de vestiging in de Kollumerwaard, '''hadden meegewerkt aan illegale kruitleveranties''' aan Iran, dat op dat moment de [[Irak-Iranoorlog]] uitvocht met buurland Irak en waarvoor een VN-[[wapenembargo]] gold.
{{bron|1=
<br>Het bedrijf kreeg meteen een '''exportverbod''', waardoor het ineens met een grote partij kruit kwam te zitten en grote verliezen leed. Daarop volgde een boete van 3 miljoen gulden waarvan 2,1 voorwaardelijk. De markt voor kruit was ook volledig ingestort en toen Michail Gorbatsjov ook nog een ontspanningspolitiek ging voeren was het helemaal afgelopen. '''De voorraden kruit stapelden zich op in de Kolleumerwaard''' en de werknemers werden naar huis gestuurd. In november 1990 werd '''de hele productie stopgezet in alle fabrieken van Muiden Chemie''' en in december ging het bedrijf failliet.
{{references}}
<br>De toenmalige Commissaris van de Koningin Hans Wiegel deed nog een poging om de fabriek open te houden, maar tevergeefs. Sindsdien staat het complex weg te rotten in het bos.
----
* {{cite web|url=http://www.ham-muiden.nl/sluiz/151.htm|title=Aflevering nr. 151: Muiden Chemie-souveniers uit de Kollumerwaard|publisher=Historisch Archief Muiden - (bevat ook enkele kaarten en foto's)}}
* {{cite web|url=http://www.radionof.nl/?page=1&id=3452|title=Wat is er over van Muiden Chemie Kollum ?|publisher=Radio Noordoost-Friesland|date=25 april 2007}}
}}


{{Navigatie Natura 2000-gebieden Nederland}}
==Nieuwe plannen==
In de jaren erna zijn er verschillende plannen geweest voor een '''nieuwe bestemming en verbouw van het complex''', zoals de bouw van een '''gevangenis''', '''attractiepark''', '''windmolenpark''', de '''nieuwe locatie van de zeehondencrèche van Lenie 't Hart''' en de '''plaatsing van een aantal schotelantennes''' voor '''Satellietgrondstation_NSO''', maar uiteindelijk werd het terrein in 2005 verkocht aan de [[Houten]]se projectontwikkelaar Phanos Molenland BV.


[[Categorie:Meer in Groningen (provincie)]]
Deze BV heeft plannen voor de aanleg van het '''zorgvakantiepark Lauwershage''' op het terrein. Dit moet het eerste vakantiepark van Nederland worden dat speciaal is toegerust op zorgbehoevenden.
[[Categorie:Meer in Friesland]]
<br>Het park met ongeveer 350 huisjes moet 180 directe en 50 indirecte banen opleveren en heeft de steun van de provincie Friesland en de gemeente Kollumerland.
[[Categorie:Waddenzee]]
<br>Staatsbosbeheer is echter tegen. Men vreest voor verstoring van de vogels en wil het Lauwersmeergebied vrij houden van teveel nieuwe projectontwikkelingen, zoals '''[[Esonstad]] en Villapark Lauwerssee'''.
[[Categorie:Natura 2000]]


[[de:Lauwersmeer]]
'''Bij de samenstelling van de tekst en het beeldmateriaal is gebruik gemaakt van de website:
[[en:Lauwersmeer]]
http://secure.wikimedia.org/wikipedia/nl/wiki/Lauwersmeer'''
[[eo:Lauwersmeer]]
[[fr:Lauwersmeer]]
[[fy:Lauwersmar]]
[[nds-nl:Laauwersmeer]]
[[nn:Lauwersmeer]]
Anonieme gebruiker