Naar inhoud springen

Inlaten van IJsselmeerwater: verschil tussen versies

k
Categorie toegevoegd
imported>Bert Lems
imported>Cierick Goos
k (Categorie toegevoegd)
(5 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
=='''Het water- en peilbeheer van de [[Friese boezem]] vóór het afsluiten van de [[Zuiderzee]]'''==
=='''Het water- en peilbeheer van de [[Friese boezem]] vóór het afsluiten van de [[Zuiderzee]]'''==


Van nature heeft '''Fryslân''' zich altijd rijk mogen rekenen met '''veel water''', maar '''de belangen van de boeren en de schippers botsen''' nog wel eens over het gebruik ervan.
Van nature heeft Fryslân zich altijd rijk mogen rekenen met veel water, maar de belangen van de boeren en de schippers botsen nog wel eens over het gebruik ervan.


[[Bestand:Schippers_2_k.jpg|600x365px|link=]]
[[Bestand:Schippers_2_k.jpg|600x365px|link=]]
(foto: Tresoar)
(foto: Tresoar)


'''Bij veel regen''' wordt er – vóór de bouw van het '''[[stoomgemaal]] bij Lemmer''' '''door de sluizen zoet water van de boezem gestroomd'''.
Bij veel regen wordt er – vóór de bouw van het [[stoomgemaal]] bij Lemmer – door de sluizen zoet water van de boezem gestroomd.


'''In droge tijden''' benutten de boeren '''het zoete water voor het bevloeien van hun landerijen en het drenken van hun vee'''.
In droge tijden benutten de boeren het zoete water voor het bevloeien van hun landerijen en het drenken van hun vee.
<br> Het '''waterpeil zakt dan''' aanmerkelijk. Het '''inlaten van water''' uit de – zoute –''' [[Zuiderzee]]''' '''is natuurlijk geen optie'''.
<br> Het waterpeil zakt dan aanmerkelijk. Het inlaten van water uit de – zoute – [[Zuiderzee]] is natuurlijk geen optie.
<br>De landeigenaren hebben in de bestuurlijke discussie vaak meer invloed op het '''[[peilbeheer]]''' dan de schippers, die met hun schepen in de dan nog ondiepe vaarwaters maar moeizaam vooruitkomen.  
<br>De landeigenaren hebben in de bestuurlijke discussie vaak meer invloed op het [[peilbeheer]] dan de schippers, die met hun schepen in de dan nog ondiepe vaarwaters maar moeizaam vooruitkomen.  
<br>De slechte regulering van de waterstand in Friesland '''leidt dan ook vaak tot irritaties bij de schipper'''. In droge zomers daalt het waterpeil schrikbarend.
<br>De slechte regulering van de waterstand in Friesland leidt dan ook vaak tot irritaties bij de schipper. In droge zomers daalt het waterpeil schrikbarend.


[[Bestand:Drinkende_koe_k.jpg|300x225px|link=]]
[[Bestand:Drinkende_koe_k.jpg|300x225px|link=]]
(foto: wikipedia)
(foto: wikipedia)


Het toch al niet diepe '''[[zomerpeil]]''' in het vaarwater van Lemmer naar Groningen (1,80 meter) daalt in een droge periode geregeld nog met wel 50 centimeter. In een rapportage van de Staatscommissie van 1905 staat:
Het toch al niet diepe [[zomerpeil]] in het vaarwater van Lemmer naar Groningen (1,80 meter) daalt in een droge periode geregeld nog met wel 50 centimeter. In een rapportage van de Staatscommissie van 1905 staat:
//In de Veenkanalen daalt het peil soms tot op een bodemdiepte van 1 M., zodat gewone tjalken nauwelijks een derde van hun inhoud kunnen laden, een toestand welke alleen stad en provincie Groningen te bate komt, omdat nu van 2 – 3 maal meer schepen vaartrechten geheven kunnen worden//.
//In de Veenkanalen daalt het peil soms tot op een bodemdiepte van 1 M., zodat gewone tjalken nauwelijks een derde van hun inhoud kunnen laden, een toestand welke alleen stad en provincie Groningen te bate komt, omdat nu van 2 – 3 maal meer schepen vaartrechten geheven kunnen worden//.
Daarentegen kan de schipper in '''natte zomers''' maar moeilijk de Friese boezem binnenkomen, omdat '''de sluizen dan volop aan het spuien zijn'''.  
Daarentegen kan de schipper in natte zomers maar moeilijk de Friese boezem binnenkomen, omdat de sluizen dan volop aan het spuien zijn.


=='''Na de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 verandert het water- en peilbeheer'''==
=='''Na de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 verandert het water- en peilbeheer'''==
 
Droogte in de zomer blijft natuurlijk een regelmatig voorkomend verschijnsel. Na 1932 is echter het [[IJsselmeer]] ontstaan, dat langzamerhand zoeter water krijgt door de regelmatige aanvoer van zoet water vanaf de [[Rijn]] via de [[IJssel]]. Het [[IJsselmeer]] gaat als een opslagbekken van zoet water fungeren.
'''Droogte in de zomer''' blijft natuurlijk '''een regelmatig voorkomend verschijnsel'''. Na 1932 is echter het '''[[IJsselmeer]]''' ontstaan, dat langzamerhand zoeter water krijgt door de '''regelmatige aanvoer van zoet water vanaf de [[Rijn]] via de [[IJssel]]'''. Het '''[[IJsselmeer]]''' gaat als '''een opslagbekken''' van zoet water fungeren.


[[Bestand:Velp_de_IJssel.JPG|320x240px|link=]]
[[Bestand:Velp_de_IJssel.JPG|320x240px|link=]]
(foto: wikipedia)
(foto: wikipedia)
<br> 
<br> 
<br>'''Nu''' kunnen de waterschappen, later gezamenlijk opgegaan in '''[[Wetterskip Fryslân]]''', '''regelmatig zoet water inlaten via de schutsluizen in Workum, Makkum en Stavoren'''.
<br>Nu kunnen de waterschappen, later gezamenlijk opgegaan in [[Wetterskip Fryslân]], regelmatig zoet water inlaten via de schutsluizen in Workum, Makkum en Stavoren.
 
=='''Doorvoer naar Groningen'''==
==='''Doorvoer naar Groningen'''===
Ook voert het Wetterskip regelmatig water door naar Groningen via Gaarkeuken. Waterschap Noorderzijlvest laat dan weer water vanaf Gaarkeuken in om tekorten in het Drents plateau te kunnen opvangen. Deze doorvoer van water naar Groningen begint vaak wat later in het zomerseizoen.  
Ook voert het Wetterskip regelmatig water door naar Groningen via Gaarkeuken. Waterschap Noorderzijlvest laat dan weer water vanaf Gaarkeuken in om tekorten in het Drents plateau te kunnen opvangen. Deze doorvoer van water naar Groningen begint vaak wat later in het zomerseizoen.  


Regel 41: Regel 39:


==='''Periodes van droogte'''===
==='''Periodes van droogte'''===
<br>De laatste jaren hebben we vaak te maken met een uitzonderlijk droog voorjaar en zomer (bijvoorbeeld 2018). In zulke omstandigheden is er sprake van een duidelijk neerslagtekort, terwijl er wel sprake is van een aanzienlijke verdamping. Als een dergelijke droge periode lang aanhoudt, moet het Wetterskip ook de veenkaden gaan inspecteren, immers bij uitdroging verliezen ze hun gewicht en sterkte, waardoor ze eventueel scheuren kunnen vertonen of af kunnen schuiven.Het watermanagement in Nederland is in zulke periodes vrij zuinig met het IJsselmeerwater. De afvoer van de [[Rijn]] via de [[IJssel]] naar het [[IJsselmeer]] is dan namelijk vrij laag voor de tijd van het jaar. Bij aanhoudende droogte zal de hoeveelheid in te laten water door het Rijk beperkt worden en wordt er voor de omringende waterschappen en hun gebieden een maximum inlaathoeveelheid aangehouden.
De laatste jaren hebben we vaak te maken met een uitzonderlijk droog voorjaar en zomer (bijvoorbeeld 2018). In zulke omstandigheden is er sprake van een duidelijk neerslagtekort, terwijl er wel sprake is van een aanzienlijke verdamping. Als een dergelijke droge periode lang aanhoudt, moet het Wetterskip ook de veenkaden gaan inspecteren, immers bij uitdroging verliezen ze hun gewicht en sterkte, waardoor ze eventueel scheuren kunnen vertonen of af kunnen schuiven.Het watermanagement in Nederland is in zulke periodes vrij zuinig met het IJsselmeerwater. De afvoer van de [[Rijn]] via de [[IJssel]] naar het [[IJsselmeer]] is dan namelijk vrij laag voor de tijd van het jaar. Bij aanhoudende droogte zal de hoeveelheid in te laten water door het Rijk beperkt worden en wordt er voor de omringende waterschappen en hun gebieden een maximum inlaathoeveelheid aangehouden.
Dagelijks wordt er in zulke situaties via de inlaatsluizen [[Teroelsterkolk]] en [[Tacozijl]], beide bij Lemmer, bijna drie miljoen kubieke meter water ingelaten vanuit het [[IJsselmeer]]. Dat is dan nog maar ongeveer de helft van het vastgestelde maximum.
Dagelijks wordt er in zulke situaties via de inlaatsluizen [[Teroelsterkolk]] en [[Tacozijl]], beide bij Lemmer, bijna drie miljoen kubieke meter water ingelaten vanuit het [[IJsselmeer]]. Dat is dan nog maar ongeveer de helft van het vastgestelde maximum.


Regel 59: Regel 57:
Op de website van [[Wetterskip Fryslân]] kunnen belangstellenden dagelijks terecht voor de laatste informatie omtrent eventuele droogte en de maatregelen die het Wetterskip neemt om de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken.
Op de website van [[Wetterskip Fryslân]] kunnen belangstellenden dagelijks terecht voor de laatste informatie omtrent eventuele droogte en de maatregelen die het Wetterskip neemt om de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken.
Zo kan het Wetterskip bijvoorbeeld een beregeningsverbod voor agrariërs instellen.
Zo kan het Wetterskip bijvoorbeeld een beregeningsverbod voor agrariërs instellen.
<br>
[[Category:Waterbeheer Friese boezem]]
Anonieme gebruiker