Fryslân: verschil tussen versies

<br>'''Fryslân'''

<br>De '''hoofdstad is Leeuwarden'''.

In het dagelijks spraakgebruik in de rest van Nederland wordt echter nog steeds veelal de Nederlandstalige (nu echter foutieve) naam "Friesland" gebruikt.

<br>

<br>'''Heitelân'''

<br>'''It Heitelân''' (Nederlands: '''Het vaderland''') is voor '''Friezen om utens''', Friezen die buiten Fryslân wonen, een veel gebruikte term om de eigenheid van de provincie Fryslân mee aan te duiden. Hij wordt vaak gebruikt om de sterke emotionele band met Fryslân aan te geven.

<li> het '''gebied tussen Lauwers en Wezer'''

  </ul>

<br>Een westelijk deel (Noord-Holland) van Fyslân viel rond het jaar '''1000''' officieel onder de '''graven van [[Holland]]'''. De overige delen hadden in die tijd over het algemeen een grote zelfstandigheid, omdat geen enkele graaf of hertog het gebied onder controle kon krijgen.

<br>In '''1287''' vond de '''[[Sint-Luciavloed]]''' plaats. Opéénvolgende stormvloeden scheiden West-Friesland en Westerlauwers Friesland steeds verder van elkaar af, door het effect van vergroting van het scheidende wateroppervlak van Almere, Flevomeer en later het ontstaan van de Zuiderzee.  

<br>

<br>Een '''invasie bij Stavoren (1345 Slag bij Warns)''' door de Hollandse graaf Willem IV werd '''door de Friezen verijdeld'''. Zij verdedigden hun "vrijheid" met succes.

<br>

<br>De overgang tussen Hoge Middeleeuwen en Late Middeleeuwen is een periode waarin een groot aantal '''[[kloosters in Friesland]]''' wordt gesticht.

<br>Onder leiding van Friese Stadhouders, nazaten van Jan van Nassau, vocht Fryslân mee in opstand tegen de Spaanse Koning Filips II.

<br>Na het kinderloos overlijden van Oranje-stadhouder Willem III in 1702 en het Tweede Stadhouderloze Tijdperk werd de Friese Nassau-stadhouder Willem IV als Prins van Oranje, stadhouder van de hele Republiek. De huidige koninklijke familie stamt dus af van de Friese stadhouders.

<br>In '''1795''' werd '''de Republiek overvallen door Frankrijk''' en raakten de republieken van de Nederlanden hun '''zelfstandigheid kwijt'''.

<br>'''Alle plaatsen in Fryslân hebben slechts één officiële naam'''. Dat is de naam die in bijvoorbeeld '''notariële akten''' en in de '''Gemeentelijke Basisadministratie''' en in de '''Basisregistraties Adressen en Gebouwen''' wordt gebruikt. Dat is in de meeste gevallen de Nederlandse naam, in zeven gemeenten '''Dantumadiel''', '''Tytsjerksteradiel''', '''Ferwerteradiel''', '''Menameradiel''', '''Boarnsterhim''', '''Littenseradiel''' en '''Ljouwerteradiel''' hebben '''alle plaatsen echter de Friese naam als de officiële naam'''.

<br>De meeste gemeenten geven echter beide namen aan op de plaatsnaambordenborden.

<br>

<br>'''Nieuwe Friese taalwet'''

<br>Fryslân kent ook een '''grote verscheidenheid in toneelgroepen en -gezelschappen'''. Het '''professionele theatergezelschap Tryater''' is bekend van radio en TV.

<br>De Friese cultuur omvat ook een aantal '''specifieke sporten''', die tot buiten de grenzen van Fryslân bekendheid genieten: '''het skûtsjesilen, het fierljeppen en het kaatsen'''.

<br>

<li>'''Media'''

<li>'''Cultuurgebieden'''

<br>Binnen het Friese cultuurgebied kunnen nog drie grote cultuurgebieden worden onderscheiden: de '''Kleistreek''', de '''Friese Wouden''' en de '''Zuidwesthoek'''. Ook zijn er gebieden die in mindere mate tot het Friese cultuurgebied behoren, waarvan de bekendsten zijn het gebied ten zuiden van de [[Tjonger]] ('''Ooststellingwerf en Weststellingwerf'''), het door Hollanders ingepolderde '''Het Bildt''' en '''de Waddeneilanden'''.