Normaal Amsterdams Peil en Onderhoud stoomgemaal: verschil tussen pagina's

Uit Wouda's Wiki
(Verschil tussen pagina's)
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
Het '''Normaal Amsterdams Peil (N.A.P.)''' is op '''18 mei 1988''' een '''door de Minister van Verkeer en Waterstaat geijkt punt''' in het stadhuis van Amsterdam.
Aan het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''' wordt '''planmatig en regelmatig onderhoud''' gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak''' kleine problemen''' voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig '''later op een rustig moment''' nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel '''altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen'''.


Het '''NAP''' wordt '''al veel langer gebruikt'''. Het '''nulpunt''' van het peil kwam tot stand '''door de hoogten van eb en vloed in de haven van het IJ bij de Haarlemmersluis in [[Amsterdam]] op te meten''' in de periode '''tussen 1 september 1683 en 1 september 1684'''.  
Ieder waterschap rekent met een '''stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april'''. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het '''ir. D.F. Woudagemaal'''. '''Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn'''.


[[Bestand:Huddesteen_eenhoornsluis_k.jpg|400×433px|link=]]
'''In het verleden''' is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.


Dit eerste '''Amsterdams Peil''' is door middel van '''acht stenen met een horizontale groef in de Amsterdamse dijken en sluizen aangebracht'''.  
In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer '''groot onderhoud''' verricht aan de '''[[schoorsteen]]'''. In 1993 heeft men gewerkt aan de '''binnenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk''' voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
<br>Tussen 1683/84 is '''de zeespiegel gewijzigd, waardoor het peil niet langer aangehouden kon worden'''.  
<br>Daarna volgde het onderhoud aan de '''buitenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-
<br>Er was '''behoefte aan een nieuw geijkt peil'''.


[[Bestand:Hudde.jpg|300×349px|link=]]
'''In 2011''' is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: '''[[gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk]]'''.
'''Wiskundige J. Hudde, bepaalde het Amsterdams Peil'''


Er zijn '''twee grote landelijke metingen geweest om het N.A.P. actueel te houden'''.
In de '''zomers van 2012, 2013 en 2014''' vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal '''een unieke restauratie''' plaats.
<br>In '''1875''' was de '''eerste grote meting'''.
<br>Er werden '''zaken onder handen''' genomen '''die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen''' en die mogelijk en als het goed is '''pas over een kleine honderd jaar weer''' herhaald worden. '''Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917'''.  
<br>'''Tussen 1926 en 1940''' werd de '''tweede meting''' gehouden, om '''ieder vastgelegd punt opnieuw te ijken'''. In '''2004''' werd vervolgens vastgesteld dat '''het meetpunt van het N.A.P. door de kanteling van Nederland 1,7 cm.lager is komen te liggen'''. Dit heeft gevolgen voor alle andere meetpunten.  


Naast het '''geijkte NAP punt''' staan '''twee waterkolommen, die de actuele waterstand van eb en vloed bij '''[[IJmuiden]]''' en '''[[Vlissingen]]''' aangeven'''.  
In het '''bezoekerscentrum''' behorende bij het Woudagemaal staat in de '''belevingsexpositie''' een fraai object vol '''interessante informatie over de restauratie'''. Ook op de '''website van het Woudagemaal''' leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:
<br>De '''derde waterkolom''' geeft '''de stand van het water weer op 1 februari 1953''', 4,5 meter boven NAP.  


Bij vrijwel '''alle gemalen en sluizen''' in '''[[Nederland]]''' is '''een peilschaal''' aangebracht. Hierop is te zien '''hoe de waterstand is ten opzichte van NAP'''.
<ul>
<li>het herstellen van metsel- en voegwerk,
<li>het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
<li>smidswerkzaamheden,
<li>restauratie van de stormvloeddeuren,
<li>asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
<li>bijkomende werkzaamheden.  
</ul>


Bij het ['''[ir. D.F. Woudgemaal]]''' zijn '''twee peilschalen''' met strepen en cijfers aangebracht:
De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.  
<br>1: aan de '''[[boezem]]zijde''', '''vlakbij de ingang naar het ketelhuis''', met een '''stand van -0.52 cm NAP'''
<br>2: aan de '''zijde van het [[IJsselmeer]] bij de vloeddeur van sectie B''', zichtbaar vanaf het toegankelijke platform, met een '''stand van - 0.20 cm NAP''' ([['''zomerstand''']] van het [['''IJsselmeer''']]) of - 0.40 cm NAP ('''[[winsterstand]]''' van het '''[[IJsselmeer]]''').


[[Bestand:Waterpeil_Friese_boezem.jpg|200x186px|link=]]
[[Bestand:IMG_2146_stormseizoen_jan_2012_a.jpg|600x400px|link=]]
'''Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.'''


'''Peilschalen''' hebben '''door de toenemende automatisering hun waarde enigszins verloren'''. '''[[Poldergemaal|Poldergemalen]]''' worden '''nu automatisch ingeschakeld''' als het peil te hoog zou zijn.
[[Bestand:IMG_0156_restauaratie_A_betonblokken.jpg‎|600x450px|link=]]
<br>Voorheen '''keek de machinist''' van een poldermolen of gemaal '''eerst op de peilschaal''' en meldde de stand aan de dijkgraaf of voorzitter van het polderbestuur. Zonodig kreeg hij dan '''toestemming/opdracht''' om te gaan malen. Bij grotere waterschappen liep dit via de ingenieur die in dienst was van het waterschap.
'''Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie'''


Het moment, waarop het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''' wordt opgestart, wordt allang niet meer bepaald door de waterstand bij de twee genoemde peilschalen, die bij het gemaal zijn aangebracht, maar wordt '''beslist vanuit het waterschapshuis in Leeuwarden op basis van weerberichten en rekenmodellen'''
Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van '''Sectie A''', zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.
<br>(zie het fragment in de 3 D film, die in het Bezoekerscentrum wordt gedraaid).


Een peilschaal geeft echter nog steeds een eerste en '''betrouwbare indicatie''' over de stand van het water ten opzichte van het NAP dat zal ook in de komende jaren zo blijven.
[[Bestand:IMG_0157_restauratie_A_drooglegging.jpg|600x432px|link=]]
'''De drooglegging van sectie A in 2012'''


Voordat het NAP werd vastgesteld, had ieder '''waterstaatkundig gebied een eigen peil'''. Dat gaf de nodige '''verwarring''', want er moesten '''omrekentabellen''' aan te pas komen, om te weten over welk peil men het nu precies had. Eigenlijk werkt het precies hetzelfde als met het muntstelsel eertijds voordat de gouden standaard werd geïntroduceerd.
'''Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk'''.


In de '''kademuur aan de oostzijde van de Oude Delft in Delft''' recht tegenover het Gemeenlandshuis van het Hoogheemraadschap van Delfland zijn '''drie peilschalen''' ingemetseld:
De '''secties B, C en D''' werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:
1: het peil van het Hoogheemraadschap Delfland ten opzichte van het NAP
2: het peil van het Hoogheemraadschap van Delfland en dat van Schieland
3: een recente peilschaal wat het peil in het water van de Oude Delft laat zien ten opzichte van NAP


[[Bestand:450px-NAP_ijkpunt.jpg|450×600px|link=]]
'''Week 14 van 2013:'''
'''NAP-ijkpunt in het satdhuis van Amsterdam'''


Op deze manier kon de dijkgraaf van Delfland in één oogopslag zien, hoe hoog het water bij de buren (Schieland) stond en wat hem te doen of te wachten stond.
[[Bestand:14_-_1_k.jpg|400×300px|link=]]
<br>De peilschalen genoemd onder 1 en 2 functioneren niet meer, omdat de kademuren regelmatig zijn hersteld en de peilschalen '''niet bij iedere restauratie opnieuw zijn geijkt''', nadat deze waren teruggeplaatst.
Aan de '''boezemzijde''' worden '''stempels geplaatst tussen de penanten'''. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, '''moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven'''.


Tussen de peilschalen 1 en 3 zit nog een ,,peilschaal", omdat er geen nauwkeurige verdeling bij staat, kan niet worden aangegeven welk peil deze schaal aan zou kunnen geven.
[[Bestand:14-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De in 2012 gerestaureerde '''stormvloeddeuren''' van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden '''teruggeplaatst'''. Het '''metselwerk''' in deze sectie is gerestaureerd. '''1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed'''.


Op meerdere plaatsen in het land zijn '''bijzondere peilschalen''' te zien: als markering van een extreem hoge waterstand na een overstroming. Bijvoorbeeld in Slot Loevestein of bij boerderijen nadat delen waren ondergelopen.
[[Bestand:14-3_k.jpg|400×300px|link=]]
Ook in Lemmer vinden we een dergelijk peil in de gevel van een huis op de Schulpen.
De '''overige 6 deuren worden gedemonteerd''' en op een '''ponton''' geplaatst. Vervolgens worden de deuren '''getransporteerd naar Kampen''' waar ze worden '''gerestaureerd'''.  


'''In Fryslân werd tot 1999 naast het N.A.P ook nog steeds het oude peil gebruikt: het F.Z.P. (Fries Zomer Peil).'''
[[Bestand:14-4_k.jpg|300×400px|link=]]
<br>Dit ijkpunt voor het F.Z.P. was aangebracht '''in de Verversbrug''', ook wel de ,,kippenloop" genoemd in het centrum van '''Leeuwarden'''.
Vanwege een '''asbestsanering van de stoomketels''' is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een '''dichte tent''' ontstaat, waarin '''onderdruk''' gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.  


'''Toen ook het N.A.P. beschikbaar was bleek dat - 66 cm FZP gelijk was aan 0 N.A.P.'''
'''Week 15 van 2013:'''
<br>Het F.Z.P. werd door '''prof. Ypey van de Universiteit van Franeker''' bedacht en uitgewerkt en was een gevolg van '''een langdurige meting gedurende dertig jaar tussen de stand van hoog en laag water'''.
<br>Het bestaan van het F.Z.P. wordt '''meerdere keren in officiële documenten bevestigd o.a. in 1775, 1804 en 1870'''.


Het bestuur van het nieuwe waterschap: '''Wetterskip Fryslân besloot in 1999 om het vergelijkingsvlak van het F.Z.P. af te schaffen''' en vanaf dat moment '''alleen nog het N.A.P. te hanteren'''.
[[Bestand:15-1_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''deuren''' die vorige week zijn '''verwijderd''', liggen '''in opslag'''. Hier is goed te zien dat '''een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat''' zijn.


[[Bestand:15-2_k.jpg‎|400×300px|link=]]
Een '''windwerk''', zoals deze uit de '''windwerkkasten''' komt. Een windwerk zorgt ervoor '''dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden'''. De windwerken worden '''schoon gestraald''' om vervolgens '''beoordeeld''' te worden welke '''delen vervangen''' worden.


'''In het Bezoekerscentrum van het ir. D.F. Woudagemaal is een digitale peilschaal geïnstalleerd'''. Bezoekers kunnen aan de hand van hun '''postcode zien of zij boven of onder NAP wonen'''. Deze digitale peilschaal staat in verbinding met de digitale peilschaal die door het Wetterskip Fryslân wordt gebruikt.
[[Bestand:15-3_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst''' om de '''waterdruk op''' te kunnen '''vangen'''.
 
[[bbestand:15-4_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''steiger''' t.b.v. de '''asbestsanering''' van de '''stoomketels 3 en 4''' is voorzien van '''plastic'''. De mensen in de tent werken met '''adembescherming''' om veilig het asbest te kunnen verwijderen.

Versie van 7 okt 2014 14:05

Aan het ir. D.F. Woudagemaal wordt planmatig en regelmatig onderhoud gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak kleine problemen voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig later op een rustig moment nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen.

Ieder waterschap rekent met een stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het ir. D.F. Woudagemaal. Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn.

In het verleden is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.

In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer groot onderhoud verricht aan de schoorsteen. In 1993 heeft men gewerkt aan de binnenzijde van de schoorsteen: schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
Daarna volgde het onderhoud aan de buitenzijde van de schoorsteen: schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-

In 2011 is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk.

In de zomers van 2012, 2013 en 2014 vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal een unieke restauratie plaats.
Er werden zaken onder handen genomen die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen en die mogelijk en als het goed is pas over een kleine honderd jaar weer herhaald worden. Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917.

In het bezoekerscentrum behorende bij het Woudagemaal staat in de belevingsexpositie een fraai object vol interessante informatie over de restauratie. Ook op de website van het Woudagemaal leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:

  • het herstellen van metsel- en voegwerk,
  • het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
  • smidswerkzaamheden,
  • restauratie van de stormvloeddeuren,
  • asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
  • bijkomende werkzaamheden.

De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.


Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.

Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie

Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van Sectie A, zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.

De drooglegging van sectie A in 2012

Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk.

De secties B, C en D werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:

Week 14 van 2013:

400×300px Aan de boezemzijde worden stempels geplaatst tussen de penanten. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven.

400×300px De in 2012 gerestaureerde stormvloeddeuren van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden teruggeplaatst. Het metselwerk in deze sectie is gerestaureerd. 1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed.

400×300px De overige 6 deuren worden gedemonteerd en op een ponton geplaatst. Vervolgens worden de deuren getransporteerd naar Kampen waar ze worden gerestaureerd.

300×400px Vanwege een asbestsanering van de stoomketels is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een dichte tent ontstaat, waarin onderdruk gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.

Week 15 van 2013:

400×300px De deuren die vorige week zijn verwijderd, liggen in opslag. Hier is goed te zien dat een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat zijn.

400×300px Een windwerk, zoals deze uit de windwerkkasten komt. Een windwerk zorgt ervoor dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden. De windwerken worden schoon gestraald om vervolgens beoordeeld te worden welke delen vervangen worden.

400×300px Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst om de waterdruk op te kunnen vangen.

300×400px|link= De steiger t.b.v. de asbestsanering van de stoomketels 3 en 4 is voorzien van plastic. De mensen in de tent werken met adembescherming om veilig het asbest te kunnen verwijderen.