Ir. D.F. Wouda en Onderhoud stoomgemaal: verschil tussen pagina's

Uit Wouda's Wiki
(Verschil tussen pagina's)
imported>Bert Lems
Geen bewerkingssamenvatting
 
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
'''ir. D. F. Wouda'''
<nowiki>Voer hier de niet op te maken tekst in</nowiki>(Deze pagina is nog in bewerking)


Noordhorn 5 april 1880 - † Leeuwarden 11 juni 1961
Aan het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''' wordt '''planmatig en regelmatig onderhoud''' gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak''' kleine problemen''' voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig '''later op een rustig moment''' nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel '''altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen'''.


'''Dirk Frederik Wouda''' werd op '''5 april 1880''' '''in het Groningse dorpje Noordhorn''' geboren. Zijn naam is voor altijd verbonden aan het '''ir. D.F. Woudagemaal''' te Teakesyl (Tacozijl) bij Lemmer.  
Ieder waterschap rekent met een '''stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april'''. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het '''ir. D.F. Woudagemaal'''. '''Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn'''.


Dit '''Nederlandse bouwwerk'''  dat '''in 1998''' op de lijst van '''[[werelderfgoed van Unesco]]''' geplaatst werd, is '''het enige nog bedrijfsmatig werkende stoomgemaal''' in Europa en tevens '''het grootste stoomgemaal''' ter wereld.
'''In het verleden''' is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.


Dirk Wouda was het derde kind in een gezin van zeven kinderen. Toen hij 10 jaar oud was overleed zijn vader en twee jaar later zijn moeder. De kinderen uit het gezin werden daarna opgenomen door verschillende familieleden. Dirk kwam terecht '''in Baflo''' bij zijn grootmoeder.
In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer '''groot onderhoud''' verricht aan de '''[[schoorsteen]]'''. In 1993 heeft men gewerkt aan de '''binnenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk''' voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
<br>Daarna volgde het onderhoud aan de '''buitenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-


Hij volgde de '''HBS in Warffum''' en vervolgens ging hij naar de '''R.H.B.S. in Groningen'''. Na het behalen van zijn diploma ging Dirk Wouda naar '''Delft''' voor de '''studie civiel-ingenieur'''. Hij studeerde vlot af.
'''In 2011''' is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: '''[[gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk]]'''.


Na zijn studie was '''één van zijn eerste''' werken de '''[[normalisering]] van het riviertje de Regge in Overijssel'''. Hij woonde in die tijd '''in Almelo'''.
In de '''zomers van 2012, 2013 en 2014''' vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal '''een unieke restauratie''' plaats.
<br>Er werden '''zaken onder handen''' genomen '''die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen''' en die mogelijk en als het goed is '''pas over een kleine honderd jaar weer''' herhaald worden. '''Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917'''.  


'''In juni 1908''' verhuisde hij '''naar Leeuwarden''', waar hij aan de slag ging als '''ingenieur van Provinciale Waterstaat'''.
In het '''bezoekerscentrum''' behorende bij het Woudagemaal staat in de '''belevingsexpositie''' een fraai object vol '''interessante informatie over de restauratie'''. Ook op de '''website van het Woudagemaal''' leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:


Ir. Dirk Wouda was gehuwd met Klaziena Rietma. (1 februari 1879 – 15 december 1941)
<ul>
<br>Uit dit huwelijk werden twee zoons geboren, waarvan de jongste echter al op één-jarige leeftijd overleed in 1913.
<li>het herstellen van metsel- en voegwerk,
<li>het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
<li>smidswerkzaamheden,
<li>restauratie van de stormvloeddeuren,
<li>asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
<li>bijkomende werkzaamheden.  
</ul>


[[Bestand:Ir_D_F_Wouda.JPG|400x326px|link=]]
De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.  


Rond die tijd raakte ir. Dirk Wouda '''betrokken bij de plannen voor een groot stoomgemaal bij Lemmer'''.
[[Bestand:IMG_2146_stormseizoen_jan_2012_a.jpg|600x400px|link=]]
'''Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.'''  


Aan het begin van de 20ste eeuw werd het steeds duidelijker dat '''de natuurlijke afvoercapaciteit van de Friese boezem''' niet meer toereikend was. De '''natuurlijke afvloeiing naar de zee was niet meer voldoende''' voor de '''steeds betere en snellere ontwatering van de landbouwgronden''' in Friesland.
[[Bestand:IMG_0156_restauaratie_A_betonblokken.jpg‎|600x450px|link=]]
<br>Bovendien '''nam de berging van regenwater af''', '''door het omzetten van dit laagland in weidegrond'''. De boeren hadden '''behoefte aan een snelle afvoer van overtollig water op de Friese boezem''', zodat ze het land beter konden benutten.
'''Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie'''
<br>'''Een nieuw gemaal even ten westen van Lemmer moest hiervoor een oplossing bieden'''.


In 1913 '''stelde Wouda''' '''het ontwerp''' op, '''waarbij hij werd geassisteerd door Prof. Ir. J.C. Dijxhoorn''' (24 februari 1862- 21 mei 1941) in samenwerking met de '''fabrikant Smulders-Jaffa uit Utrecht'''.
Het volgende verslag in beeld en informatie geeft een '''unieke inkijk in de detailconstructie''' van het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]'''.


[[Bestand:Prof_ir_JC_Dijxhoorn.jpg|394x478px|link=]]
Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van '''Sectie A''', zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.


'''[[Prof ir J. C. Dijxhoorn]]''' was op dat moment '''hoogleraar aan de latere TH te Delft'''. Naast het Woudagemaal '''werkte''' hij verder '''aan pompen voor veel andere gemalen, waaronder die bij Medemblik en Alphen'''.
[[Bestand:IMG_0157_restauratie_A_drooglegging.jpg|600x432px|link=]]
'''De drooglegging van sectie A in 2012'''


De '''bouw van het gemaal''' '''onder leiding van Wouda''' werd '''gestart in 1915'''. Door verschillende oorzaken liep de bouw een '''flinke vertraging''' op. Dit was niet in laatste plaats '''te wijten aan de Eerste Wereldoorlog''' die in 1914 was uitgebroken.
'''Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk'''.


Maar '''ook natuurgeweld''' werkte tegen: zo '''sneuvelde de kersvers gemetselde schoorsteen door blikseminslag'''. Die moest '''geheel worden herbouwd'''.
De '''secties B, C en D''' werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:
<br>In totaal waren '''de kosten voor het gemaal 2,8 miljoen gulden''', bijna een miljoen gulden meer dan begroot.


Op 7 oktober '''1920 werd het gemaal officieel in gebruik gesteld door koningin Wilhelmina'''. Sinds die tijd heeft het gemaal jaar in jaar uit gedraaid, alhoewel niet meer zo vaak als voor 1967, toen was het gemaal gemiddeld 100 dagen per jaar in gebruik.
'''Week 14 van 2013:'''


[[Bestand:Koningin.jpg‎|350x242px|link=]]
[[Bestand:14_-_1_k.jpg|400×300px|link=]]
Aan de '''boezemzijde''' worden '''stempels geplaatst tussen de penanten'''. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, '''moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven'''.


<br>In 1947 '''kreeg het stoomgemaal de naam Ir. D.F. Woudagemaal''', als '''eerbetoon aan Dirk Wouda''', die in dat jaar met pensioen ging. In december 1998 werd het gemaal '''toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van de UNESCO'''. Dat is geen wonder, omdat het stoomgemaal wellicht een van de grootste ter wereld is en nog in goede en oorspronkelijke staat verkeert.  
[[Bestand:14-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De in 2012 gerestaureerde '''stormvloeddeuren''' van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden '''teruggeplaatst'''. Het '''metselwerk''' in deze sectie is gerestaureerd. '''1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed'''.


<br>Na de bouw van het stoomgemaal '''werkte Wouda verder bij de Provinciale Waterstaat.''' Hij promoveerde tot '''hoofdingenieur''' en hij hield zich '''bezig met allerlei waterstaatkundige problemen''' van die tijd in Friesland.
[[Bestand:14-3_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''overige 6 deuren worden gedemonteerd''' en op een '''ponton''' geplaatst. Vervolgens worden de deuren '''getransporteerd naar Kampen''' waar ze worden '''gerestaureerd'''.  


Privé moest Wouda in december 1941 het verlies van zijn vrouw Klaziena betreuren. Hij hertrouwde later met Catharina Wilhelmina Johanna Doorenbosch.
[[Bestand:14-4_k.jpg|300×400px|link=]]
Vanwege een '''asbestsanering van de stoomketels''' is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een '''dichte tent''' ontstaat, waarin '''onderdruk''' gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.  


Hoewel Wouda '''in 1945 de pensioen-gerechtigde leeftijd van 65 jaar''' bereikte, bleef hij '''nog enkele jaren werken'''.
'''Week 15 van 2013:'''
<br>Hieraan waren uiteraard '''de oorlogsomstandigheden''' debet.
<br>Na zijn '''feitelijke pensionering in 1947''' bleef Dirk Wouda niet stilzitten. Het provinciaal bestuur van Friesland verzocht hem namelijk '''een verhandeling''' te schrijven '''over de hoofdbestanddelen van de afwatering in Friesland in de 19de- en 20ste-eeuw'''. Het resultaat is het lijvige boek <strong>"Over de afwatering van Friesland en haar geschiedenis"</strong>.


Maar Wouda had ook tijdens zijn werkbare leven zich '''niet enkel op zijn werk gericht'''. Hij heeft met name '''veel werk geleverd voor het technisch onderwijs in Friesland'''. Zo werd hij in 1912 gekozen tot '''secretaris van de Vereniging voor Middelbaar Technisch en Ambachtsonderwijs in Leeuwarden'''. In 1936 werd hij '''voorzitter''' van deze vereniging.
[[Bestand:15-1_k.jpg|400×300px|link=]]
<br>Tot 1912 beschikten '''alleen Haarlem en Dordrecht over een dergelijke onderwijsinrichting'''. Wouda was ook '''betrokken bij de bouw van de technische scholen''' in Leeuwarden.
De '''deuren''' die vorige week zijn '''verwijderd''', liggen '''in opslag'''. Hier is goed te zien dat '''een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat''' zijn.
<br>De '''eerste school in 1915 kreeg de''' '''lijfspreuk van Wouda''' in de gevel: <strong>"Wie slagen wil, die slagen kan"</strong>.


<br>Dat Wouda '''niet alleen op lokaal niveau betrokken''' was bij het onderwijs blijkt uit het feit dat hij '''tot zijn 80ste jaar zitting heeft gehad in de landelijke onderwijsraad in Den Haag'''. Wouda beleefde '''veel voldoening''' aan '''de scholing van jonge mensen''', iets wat wellicht te maken heeft gehad met de wijze waarop hijzelf zijn scholing heeft genoten.
[[Bestand:15-2_k.jpg‎|400×300px|link=]]
Een '''windwerk''', zoals deze uit de '''windwerkkasten''' komt. Een windwerk zorgt ervoor '''dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden'''. De windwerken worden '''schoon gestraald''' om vervolgens '''beoordeeld''' te worden welke '''delen vervangen''' worden.  


Wouda was ondanks zijn drukke functie en sociaal-maatschappelijke betrokkenheid '''een bescheiden en sober mens'''. Dat bleek uit '''zijn vrijetijdsbesteding, die bestond uit het genieten van een tochtje in zijn motorbootje door de natuur'''.
[[Bestand:15-3_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Op 11 juni 1961 overleed Dirk Wouda te Leeuwarden'''.  
'''Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst''' om de '''waterdruk op''' te kunnen '''vangen'''.


'''Zijn educatieve instelling leeft echter voort:'''
[[Bestand:15-4_k.jpg|300×400px|link=]]
'''Boven de ingang van het nieuwe Bezoekerscentrum''', dat in 2011 werd gebouwd en op 4 oktober van dat jaar werd geopend door HKH Prinses Margriet prijken trots zijn woorden<strong>“Wie slagen wil, die slagen Kan”</strong>
De '''steiger''' t.b.v. de '''asbestsanering''' van de '''stoomketels 3 en 4''' is voorzien van '''plastic'''. De mensen in de tent werken met '''adembescherming''' om veilig het asbest te kunnen verwijderen.
 
'''Week 16 van 2013'''
 
[[Bestand:16-1_k.jpg|400×300px|link=]]
Aan de '''boezemzijde''' zijn de '''schotten geplaatst''' om de '''restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren'''. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een '''afdichting''' zorgt en het bestaande metselwerk '''beschermt''' tegen beschadiging. Ook zijn de '''betonblokken''' duidelijk te zien, die als '''ballastgewicht''' dienen voor '''de waterdruk onder de vloeren'''. Het water wordt '''geleidelijk weggepompt''' tijdens het '''plaatsen van de betonblokken''', zodat de '''druk op de vloer min of meer gelijk''' blijft.
<br>In totaal worden er '''bijna 1000''' (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde)''' betonblokken''' geplaatst.
 
[[Bestand:16-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De muren worden '''schoongestraald met hoge druk''', zodat beoordeeld kan worden waar restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. In totaal moet er ca. 3000 m2 metselwerk worden schoongemaakt.
 
[[Bestand:16-3_k.jpg|400×300px|link=]]
Een muur die is '''schoongestraald'''. De muur in het volgende vak is nog niet schoon gestraald, een groot verschil.
 
[[Bestand:16-4_k.jpg|400×300|link=]]
Het plaatsen van '''schotten aan de IJsselmeerzijd'''e om de '''restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren'''. Deze schotten zijn '''5 meter hoog en 18 meter''' breed.
 
'''Week 17 van 2013'''
 
[[Bestand:17-1_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''Boezemzijde''' is '''volledig droog en schoongemaakt'''. Dit is een eerste blik op de muur die normaal gesproken onder water zit. Een '''groot gedeelte van het voegwerk is niet meer aanwezig'''.
 
[[Bestand:17-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''IJsselmeerzijde''' wordt '''geleidelijk droog gezet'''. De eerste meter is nu uit het uitstroomkanaal gepompt. '''Door het verschil in waterniveau worden de schotten tegen de muren gedrukt, waardoor deze nagenoeg waterdicht worden afgesloten'''.
 
'''Week 18 van 2013'''
 
[[Bestand:18-1_k.jpg|300×400px|link=]]
Een voorbeeld van '''betonschade''' dat te zien is '''op verschillende locaties'''. Deze scheuren zullen hersteld worden.
 
[[Bestand:18-2_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''betonblokken worden geplaatst aan de IJsselmeerzijde'''. Met behulp van een duiker worden deze '''op de juiste plaats gezet, zodat het gewicht goed verdeeld is'''.
 
[[Bestand:18-3_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Diverse trappen zijn geplaatst''' om op een fatsoenlijke en veilige manier '''naar beneden in de instroomkanalen aan de boezemzijde''' te komen.
 
'''Week 19 van 2013'''
 
[[Bestand:19-1_k.jpg|400×300px|link=]]
Het '''metselwerk''' wordt '''voorafgaand aan de werkzaamheden beoordeeld''' om te kunnen bepalen '''waar herstelwerkzaamheden plaats moeten vinden'''. Er wordt aangegeven '''welke delen van het voegwerk verwijderd moeten en worden en wat kan blijven zitten'''.
 
'''Week 20 van 2013'''
 
[[Bestand:20-1_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Schade aan de muur in de kelder''' van het gemaal. Door middel van '''het afkloppen met een hamer op het beton''', worden de '''schadeplekken gevonden'''. Vervolgens worden deze plekken '''open gekapt tot achter de wapening, zodat er een goede reparatie kan plaats vinden'''.
 
[[Bestand:20-2_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''windwerken worden beoordeeld''' nadat ze zijn '''gestraald'''. Een windwerk is bedoeld om de stormvloeddeuren te openen en te sluiten.''' Per windwerk''' wordt '''gekeken welke onderdelen behouden kunnen blijven''' en '''welke onderdelen vervangen moeten worden'''.
 
[[Bestand:20-3_k.jpg|300×400px|link=]]
'''Diverse gietijzeren onderdelen van de windwerken'''. Deze onderdelen zijn '''nog in goede conditie'''.
 
[[Bestand:20-4_k.jpg|400×300px|link=]]
'''Ballast''' is '''geplaatst aan de IJsselmeerzijde'''. Door het''' grotere vloeroppervlak''', moet hier '''meer ballast''' worden geplaatst dan aan de boezemzijde.
 
'''Week 21 van 2013'''
 
[[Bestand:21-1_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''stalen delen van de zuigbuizen''' (aan de boezemzijde), zijn '''gestraald en er is een eerste laag coating aangebracht'''.
 
[[Bestand:21-2_k.jpg|300×400px|link=]]
'''Nieuwe steunpunten''' worden '''in de muur geplaatst''', op '''exact dezelfde locatie als de oude steunpunten'''. Deze '''steunpunten zijn bedoeld om de krooshekken op hun plaats te houden'''.
   
[[Bestand:21-3_k.jpg|300×400px|link=]]
De '''klemmen voor de halsbeugels van de stormvloeddeuren worden beoordeeld''' om te bepalen welke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Deze '''beugels houden de stormvloeddeuren op hun plek en worden ook gerestaureerd'''.
 
[[Bestand:21-4_k.jpg|400×300px|link=]]
Voor de restauratiewerkzaamheden aan de '''IJsselmeerzijde''' worden '''steigers geplaats'''t, zodat alle muren gemakkelijk bereikbaar zijn.
 
'''Week 22 van 2013'''
 
[[Bestand:22-1_k.jpg|400x300px|link=]]
Een '''voorbeeld van betonschade''' aan een '''betonnen balk in de kelder''' van het Woudagemaal. Deze wordt gerepareerd.
 
[[Bestand:22-2_k.jpg|300×400px|link=]]
Een '''taatskuip (een grote bak die tegen een muur wordt geplaatst en leeggepompt om droog te kunnen werken)''' is geplaatst om de '''inlaatconstructie voor de condensoren te kunnen beoordelen en te restaureren'''. De '''inlaten zitten in de middelste penant aan de boezemzijde'''.
 
[[Bestand:22-3_k.jpg|400×300px|link=]]
De '''stalen inlaatconstructie''' is''' verwijderd''' en deze wordt '''gereinigd, gestraald en gerestaureerd'''.
 
[[Bestand:22-4_k.jpg:300×400px|link=]]
De '''buizen die het water naar de condensoren leiden'''. De '''inlaatconstructie''' zoals deze op de vorige foto te zien is, '''zorgt ervoor dat een groot gedeelte van bijvoorbeeld takken e.d. niet de condensor bereiken'''.
 
[[Bestand:
Eerste '''betonreparatie van de zuigbuizen aan de Boezemzijde'''.

Versie van 8 okt 2014 12:06

Voer hier de niet op te maken tekst in(Deze pagina is nog in bewerking)

Aan het ir. D.F. Woudagemaal wordt planmatig en regelmatig onderhoud gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak kleine problemen voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig later op een rustig moment nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen.

Ieder waterschap rekent met een stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het ir. D.F. Woudagemaal. Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn.

In het verleden is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.

In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer groot onderhoud verricht aan de schoorsteen. In 1993 heeft men gewerkt aan de binnenzijde van de schoorsteen: schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
Daarna volgde het onderhoud aan de buitenzijde van de schoorsteen: schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-

In 2011 is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk.

In de zomers van 2012, 2013 en 2014 vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal een unieke restauratie plaats.
Er werden zaken onder handen genomen die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen en die mogelijk en als het goed is pas over een kleine honderd jaar weer herhaald worden. Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917.

In het bezoekerscentrum behorende bij het Woudagemaal staat in de belevingsexpositie een fraai object vol interessante informatie over de restauratie. Ook op de website van het Woudagemaal leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:

  • het herstellen van metsel- en voegwerk,
  • het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
  • smidswerkzaamheden,
  • restauratie van de stormvloeddeuren,
  • asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
  • bijkomende werkzaamheden.

De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.

Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.

Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie

Het volgende verslag in beeld en informatie geeft een unieke inkijk in de detailconstructie van het ir. D.F. Woudagemaal.

Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van Sectie A, zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.

De drooglegging van sectie A in 2012

Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk.

De secties B, C en D werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:

Week 14 van 2013:

400×300px Aan de boezemzijde worden stempels geplaatst tussen de penanten. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven.

400×300px De in 2012 gerestaureerde stormvloeddeuren van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden teruggeplaatst. Het metselwerk in deze sectie is gerestaureerd. 1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed.

400×300px De overige 6 deuren worden gedemonteerd en op een ponton geplaatst. Vervolgens worden de deuren getransporteerd naar Kampen waar ze worden gerestaureerd.

300×400px Vanwege een asbestsanering van de stoomketels is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een dichte tent ontstaat, waarin onderdruk gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.

Week 15 van 2013:

400×300px De deuren die vorige week zijn verwijderd, liggen in opslag. Hier is goed te zien dat een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat zijn.

400×300px Een windwerk, zoals deze uit de windwerkkasten komt. Een windwerk zorgt ervoor dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden. De windwerken worden schoon gestraald om vervolgens beoordeeld te worden welke delen vervangen worden.

400×300px Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst om de waterdruk op te kunnen vangen.

300×400px De steiger t.b.v. de asbestsanering van de stoomketels 3 en 4 is voorzien van plastic. De mensen in de tent werken met adembescherming om veilig het asbest te kunnen verwijderen.

Week 16 van 2013

400×300px Aan de boezemzijde zijn de schotten geplaatst om de restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een afdichting zorgt en het bestaande metselwerk beschermt tegen beschadiging. Ook zijn de betonblokken duidelijk te zien, die als ballastgewicht dienen voor de waterdruk onder de vloeren. Het water wordt geleidelijk weggepompt tijdens het plaatsen van de betonblokken, zodat de druk op de vloer min of meer gelijk blijft.
In totaal worden er bijna 1000 (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde) betonblokken geplaatst.

400×300px De muren worden schoongestraald met hoge druk, zodat beoordeeld kan worden waar restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. In totaal moet er ca. 3000 m2 metselwerk worden schoongemaakt.

400×300px Een muur die is schoongestraald. De muur in het volgende vak is nog niet schoon gestraald, een groot verschil.

400×300 Het plaatsen van schotten aan de IJsselmeerzijde om de restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren. Deze schotten zijn 5 meter hoog en 18 meter breed.

Week 17 van 2013

300×400px De Boezemzijde is volledig droog en schoongemaakt. Dit is een eerste blik op de muur die normaal gesproken onder water zit. Een groot gedeelte van het voegwerk is niet meer aanwezig.

400×300px De IJsselmeerzijde wordt geleidelijk droog gezet. De eerste meter is nu uit het uitstroomkanaal gepompt. Door het verschil in waterniveau worden de schotten tegen de muren gedrukt, waardoor deze nagenoeg waterdicht worden afgesloten.

Week 18 van 2013

300×400px Een voorbeeld van betonschade dat te zien is op verschillende locaties. Deze scheuren zullen hersteld worden.

300×400px De betonblokken worden geplaatst aan de IJsselmeerzijde. Met behulp van een duiker worden deze op de juiste plaats gezet, zodat het gewicht goed verdeeld is.

400×300px Diverse trappen zijn geplaatst om op een fatsoenlijke en veilige manier naar beneden in de instroomkanalen aan de boezemzijde te komen.

Week 19 van 2013

400×300px Het metselwerk wordt voorafgaand aan de werkzaamheden beoordeeld om te kunnen bepalen waar herstelwerkzaamheden plaats moeten vinden. Er wordt aangegeven welke delen van het voegwerk verwijderd moeten en worden en wat kan blijven zitten.

Week 20 van 2013

400×300px Schade aan de muur in de kelder van het gemaal. Door middel van het afkloppen met een hamer op het beton, worden de schadeplekken gevonden. Vervolgens worden deze plekken open gekapt tot achter de wapening, zodat er een goede reparatie kan plaats vinden.

400×300px De windwerken worden beoordeeld nadat ze zijn gestraald. Een windwerk is bedoeld om de stormvloeddeuren te openen en te sluiten. Per windwerk wordt gekeken welke onderdelen behouden kunnen blijven en welke onderdelen vervangen moeten worden.

300×400px Diverse gietijzeren onderdelen van de windwerken. Deze onderdelen zijn nog in goede conditie.

400×300px Ballast is geplaatst aan de IJsselmeerzijde. Door het grotere vloeroppervlak, moet hier meer ballast worden geplaatst dan aan de boezemzijde.

Week 21 van 2013

300×400px De stalen delen van de zuigbuizen (aan de boezemzijde), zijn gestraald en er is een eerste laag coating aangebracht.

300×400px Nieuwe steunpunten worden in de muur geplaatst, op exact dezelfde locatie als de oude steunpunten. Deze steunpunten zijn bedoeld om de krooshekken op hun plaats te houden.

300×400px De klemmen voor de halsbeugels van de stormvloeddeuren worden beoordeeld om te bepalen welke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Deze beugels houden de stormvloeddeuren op hun plek en worden ook gerestaureerd.

400×300px Voor de restauratiewerkzaamheden aan de IJsselmeerzijde worden steigers geplaatst, zodat alle muren gemakkelijk bereikbaar zijn.

Week 22 van 2013

Een voorbeeld van betonschade aan een betonnen balk in de kelder van het Woudagemaal. Deze wordt gerepareerd.

300×400px Een taatskuip (een grote bak die tegen een muur wordt geplaatst en leeggepompt om droog te kunnen werken) is geplaatst om de inlaatconstructie voor de condensoren te kunnen beoordelen en te restaureren. De inlaten zitten in de middelste penant aan de boezemzijde.

400×300px De stalen inlaatconstructie is verwijderd en deze wordt gereinigd, gestraald en gerestaureerd.

Bestand:22-4 k.jpg:300×400px De buizen die het water naar de condensoren leiden. De inlaatconstructie zoals deze op de vorige foto te zien is, zorgt ervoor dat een groot gedeelte van bijvoorbeeld takken e.d. niet de condensor bereiken.

[[Bestand: Eerste betonreparatie van de zuigbuizen aan de Boezemzijde.