Ameland
Ameland is één van de Nederlandse Waddeneilanden.
Ameland is een zelfstandige gemeente en behoort bij de provincie Fryslân. Het eiland heeft ruim 3500 inwoners en telt vier dorpen van west naar oost: Hollum, Ballum, Nes en Buren.
In Ballum staat het gemeentehuis, eerder stond het gemeentehuis in Nes.
Ameland is bekend van de eilanders die met de walvisvaart hun inkomen verdienden. De commandeurswoningen in Nes en Hollum zijn hier nog stille getuigen van. Ameland heeft een eigen dialect, op het eiland willen de inwoners het geen variant van het Fries noemen. Toch nemen de Fryske taalwetenschappers aan, dat juist op Ameland één van de oudste vormen van het Frysk is blijven bestaan!
Het eiland bestond ooit uit twee gemeenten: Oost en West Ameland, de Ballumer stuifdijk was de grens tussen de twee gemeenten. Van west naar oost is het eiland 23 kilometer. Tussen Hollum en Ballum is het eiland 5 kilometer breed, naar het oosten wordt het smaller.
In het wapen van Ameland staan drie balken en een halve maan, de legende wil dat mannen bij maanlicht aan het jutten waren en met balken aan het slepen waren.
Toeristen zijn het hele jaar welkom met uitzondering van 6 december, dan is het eiland voor de eilanders zelf. De mannen vieren dan de traditionele Sunneklaasavond.
Ook op andere eilanden vindt men ook dergelijke vormen van een zeer oud feestelijk ritueel: o.a. op Texel.
Het wapen geeft direct aan dat er tal van schepen in de directe omgeving zijn gestrand. De meest opzienbarende gebeurtenis was die met de strandreddingboot, die door acht paarden werd getrokken vanaf het boothuis tot aan de plek waar de boot gelanceerd werd op het strand. Terwijl de paarden met boot en al het water in liepen, kwamen zij in een mui terecht en verdronken op 14 augustus 1979 ter plaatse. Het paardengraf aan de Reddingweg herinnert nog altijd aan deze gebeurtenis.
Vanaf dat moment is er ook besloten om de reddingboot niet meer met paarden naar het water te brengen. Inmiddels is er bij de stroomleidam een haven gemaakt waar de reddingboot van de KNHRM permanent ligt afgemeerd.
Voor demonstratiedoeleinden wordt de reddingboot nog wel met behulp van paarden uit de loods gehaald en naar het strand gereden.
Ten noordwesten van het dorp Hollum staat de gietijzeren vuurtoren (1888). De gietijzeren elementen zijn gemaakt door Nering en Bögel, het ontwerp is van Q. Harder. De vuurtoren is opengesteld voor bezoek.
Ameland heeft weinig bos in vergelijking met de andere Waddeneilanden, aan de oostkant van het eiland is natuurgebied Het Oerd.
Eén van de meeste bekende problemen van Ameland is de kustlijn langs de Noordzee. Op twee plaatsen verandert de kustlijn van het eiland: aan de noordwestzijde ter hoogte van strandpaal 4 en 5, hier wordt een grote winkelhaak gevormd door het zand dat hier neerslaat en ter hoogte van strandpaal 7, 8 en 9 iets ten noorden het vliegveld bij Ballum verandert de kustlijn voortdurend.
Ameland is bereikbaar via de veerboot van de firma Wagenborg, de aanlegsteiger is bij de veerdam van Holwerd. De overtocht duurt 45 minuten. Auto's zijn toegestaan op Ameland.
In één van de plannen voor het afsluiten van de Zuiderzee was ook het plan opgevat om een dijk aan te leggen die de eilanden met elkaar zou verbinden. Bij Ameland zou dan een dijk naar het vaste land van Fryslân worden aangelegd.
Het eiland ligt overal boven NAP. Mechanische bemaling is hierdoor niet nodig, de natuurlijke afwatering vindt plaats door middel van twee sluizen aan zuidzijde op de Waddenzee tussen paal 4 en 5 en tussen paal 13 en 14. Bij paal 4 en 5 wordt het water vanuit de Ooster- en Zuidergrie opgevangen in de Lange Sloot. Vanuit deze Lange Sloot loopt een fijnmazig slotenstelsel door de polders (polder) die tussen de Ballumer stuifdijk en Hollum liggen. Hetzelfde geldt voor de opvang van het polderwater uit de Polder Nes en de Buurdergrie aan de oostzijde van het eiland.
De brede duinenrij aan de noordkant moet het eiland beschermen tegen het zeewater van de Noordzee. Via het Bornrif en het Borndiep stroomt het water vanuit de Noordzee langs de westkant van Ameland naar het Fries Wad (Waddenzee).