k
Vette tekstdelen verwijderd
Geen bewerkingssamenvatting |
k (Vette tekstdelen verwijderd) |
||
Regel 51: | Regel 51: | ||
Nog in de zestiger jaren dreigde het dorp Grou in het Lage Midden onder water te lopen... | Nog in de zestiger jaren dreigde het dorp Grou in het Lage Midden onder water te lopen... | ||
Daarom werd nu ook het tweede gemaal bij Stavoren gerealiseerd en in 1966 werd het | Daarom werd nu ook het tweede gemaal bij Stavoren gerealiseerd en in 1966 werd het [[J.L. Hooglandgemaal]] opgeleverd. <br>Sindsdien wordt het [[Ir. D.F. Woudagemaal]] nog slechts enkele dagen per jaar noodzakelijk wordt ingezet. | ||
Dat bleek bijvoorbeeld in het najaar van 1998, toen er een extreme hoeveelheid regen viel. Al dit regenwater bleek te veel voor een groot aantal gemalen en sluizen. De sloten en kanalen raakten overvol. Weide- en landbouwgronden liepen onder water. Op een aantal plaatsen kon het rioleringsstelsel de hoeveelheid water niet aan. Ondergelopen straten en huizen waren het gevolg. | Dat bleek bijvoorbeeld in het najaar van 1998, toen er een extreme hoeveelheid regen viel. Al dit regenwater bleek te veel voor een groot aantal gemalen en sluizen. De sloten en kanalen raakten overvol. Weide- en landbouwgronden liepen onder water. Op een aantal plaatsen kon het rioleringsstelsel de hoeveelheid water niet aan. Ondergelopen straten en huizen waren het gevolg. | ||
<br>Zo werd in | <br>Zo werd in oktober 1998, 78 jaar nadat koningin Wilhelmina het officieel had geopend, het Woudagemaal weer eens ingeschakeld. Soepel draaiend leverde het paradepaardje een topprestatie door dertien dagen onafgebroken te pompen en al het overtollige water af te voeren. Daarmee zorgde het ervoor dat Friesland droge voeten hield. | ||
<br>Nog steeds komt het voor dat het | <br>Nog steeds komt het voor dat het [[ir. D.F. Woudagemaal|Woudagemaal]] voor enige dagen moet bijspringen. | ||
Als het nodig is pompt het stoomgemaal bij Lemmer met gemak | Als het nodig is pompt het stoomgemaal bij Lemmer met gemak 4 miljoen liter water per minuut naar buiten (dit is ruim 5,6 miljoen m3 water per etmaal), zelfs naar huidige maatstaven gerekend een flinke capaciteit. | ||
<br>Ter illustratie: daarmee zou | <br>Ter illustratie: daarmee zou het Sneekermeer in twee etmalen volledig zijn drooggelegd. | ||
Het gemaal is | Het gemaal is sinds 1947 vernoemd naar ir. D.F. Wouda, hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat van Friesland, die het in 1917-'18 gebouwde pand ontwierp geïnspireerd op de [[bouwstijlen in Nederland]] omstreeks 1920. (zie ook de stijl van de [[Amsterdamse School]]). Hij speelde een belangrijke rol bij de realisering van het gemaal. Bij zijn pensionering werd daarom als huldeblijk zijn naam voor altijd aan het gemaal verbonden. | ||
[[Bestand:IMG_1974k.jpg|300x200px|link=]] | [[Bestand:IMG_1974k.jpg|300x200px|link=]] | ||
Sinds 1977 is het | Sinds 1977 is het bouwkundig en technisch waardevolle Woudagemaal een beschermd monument. | ||
Het gemaal komt alleen in actie bij extreem hoge waterstanden. Daarmee is het gemaal | Het gemaal komt alleen in actie bij extreem hoge waterstanden. Daarmee is het gemaal geen museum geworden. Het is een volledig inzetbaar bedrijf, thans in eigendom van het [[Wetterskip Fryslân]]. | ||
<br> | <br>In de periode 2012-2014 is het gebouw en de installatie van het ir. D.F. Woudagemaal zowel boven als onder water grondig gerestaureerd. | ||
<br>Deze | <br>Deze [[Onderhoud stoomgemaal|restauratie]] is in 2014 feestelijk afgesloten. | ||
<br>Sinds april 2012 is het Woudagemaal ook als model te bewonderen in | <br>Sinds april 2012 is het Woudagemaal ook als model te bewonderen in [[Madurodam]]. | ||
<br>Voor de bediening van het gemaal kent het Wetterskip Fryslân diverse | <br>Voor de bediening van het gemaal kent het Wetterskip Fryslân diverse [[Functies bij het Woudagemaal]]. | ||
Zelfs nu | Zelfs nu het elektrisch aangedreven Hooglandgemaal, waarvan de capaciteit in 2010 nog eens is vergroot, bij wateroverlast als eerste wordt ingezet, komt het voor dat het Woudagemaal bij overaanbod van boezemwater wordt ingezet door het Wetterskip Fryslân. | ||
<br>Daarnaast vervult dit stukje historie nog andere belangrijke functies: de schoorsteen met een hoogte van meer dan zestig meter is een veilig baken voor menig schipper op het IJsselmeer. Ook zijn het gebouw en de stoommachines trekpleisters voor architectuur- of stoomliefhebbers. | <br>Daarnaast vervult dit stukje historie nog andere belangrijke functies: de schoorsteen met een hoogte van meer dan zestig meter is een veilig baken voor menig schipper op het IJsselmeer. Ook zijn het gebouw en de stoommachines trekpleisters voor architectuur- of stoomliefhebbers. | ||
In 1998 is het uitstekend onderhouden monument op de | In 1998 is het uitstekend onderhouden monument op de [[UNESCO gerelateerde sites|Werelderfgoedlijst van de UNESCO]] geplaatst, en op 7 juli 2001 is de publieke openstelling gestart door Commissaris van de Koningin Nijpels. Het behoort tot de top der Nederlandse UNESCO-monumenten. | ||
De | De [[Stichting ir. D.F. Woudagemaal]] draagt zorg voor het voor publiek openstellen van dit werelderfgoed en verricht haar werkzaamheden sinds 2011 vanuit een prachtig nieuw [[Bezoekerscentrum van het Woudagemaal]]. | ||
<br> | <br> | ||
[[Category:Waterbeheer Friese boezem]] | [[Category:Waterbeheer Friese boezem]] |