Stoomketelinmetseling: verschil tussen versies

=='''Ketelinmetseling'''==

==='''inmetseling'''===

[[Bestand:Piedboeuf-ketels.jpg|600x471px|link=]]

[[Bestand:IMG_0619_ketels_de_tuut_k.jpg|400×267px|link=]]

'''<br>Duidelijk zijn de herstelde scheuren in de bemetseling zichtbaar'''   

Bij inmetseling van '''vuurgangketels''' (Cornwall of Lancashire-types) past men vaak het '''drie-kanalensysteem''' toe.

<br>De rookgassen gaan bij dit metselwerk van het rooster '''naar achteren''', naar de zogenaamde '''hel of broek''' (I) en '''verdelen zich''', na het '''bestrijken van de oververhitter''' als deze aanwezig is, '''in tweeën''' om '''langs de romp''' van de ketel '''naar voren''' te trekken (II) en vervolgens '''samen weer onder de ketel door naar achteren''' (III) te stromen en tenslotte naar de '''schoorsteen''' te ontwijken.

Een '''nadeel''' van dit systeem is '''dat de beide zijplaten van de ketel heter worden dan de onderkant''', waardoor er '''materiaalspanningen''' in de ketel zouden kunnen ontstaan.

Het probleem van '''materiaalspanning in de ketel blijft ook dan echter bestaan'''. In de praktijk blijkt het eerste systeem uiteindelijk toch meer rendement op te leveren.

==='''twee-kanelensysteem'''===

Bij de zogenaamde '''nieuwe inmetseling''' of het '''twee-kanalensysteem''', later nog het meest toegepast, '''buigen de rookgassen achter de ketel naar één kant om''', gaan vervolgens '''langs één kant naar voren''' en gaan dan '''langs de andere kant naar achteren''' om via de '''schoorsteen''' te ontwijken.  

<br>Dit laatste systeem heeft '''voordelen:''' door een andere vorm van de rookkanalen (platter) neemt de inmetseling '''minder ruimte in''', de '''ketel kan naar boven kromtrekken''' (daar is meer speling en ruimte), en '''de waterruimte onder de vuurgangen''', die relatief meer buiten de watercirculatie ligt, wordt '''door de hetere gassen beter verwarmd'''.

<br>Om de kosten niet te hoog te laten oplopen wordt er gemetseld van '''gewone metselsteen in de vorm van klinkers (hardgrauw)''' met '''daarnaast vuurvaste steen''' op plaatsen die aan '''de hoge temperaturen''' zijn blootgesteld.

<br>Het probleem is dat er bij een '''dikke wand van ongelijke stenen''', die bovendien nog eens aan '''ongelijke temperaturen''' (binnen en buiten) raakt, sprake is van '''ongelijke uitzettingen''' en dat er in de rookkanalen '''dus scheuren''' kunnen ontstaan die '''luchtlekken veroorzaken'''.

De beste oplossing  die voor het probleem gevonden kan worden is de zogenaamde '''toogbemetseling'''.

Deze vorm van ketelbemetseling wordt vaak toegepast '''bij vuurgangketels en waterpijpketels'''.

<br>Vervolgens wordt er een '''buitenommetseling''' aangelegd. '''Tussen beide bemetselingen bevindt zich een isolerende ruimte''', een '''luchtspouw''', die losjes is '''opgevuld met isolerend materiaal''': bijvoorbeeld grove slakken of een ander goedkoop materiaal. Deze opvulling is niet vast maar '''indrukbaar''', zodat de '''binnenbemetseling zich vrij kan uitzetten'''.

<br>Als de binnenbemetseling eventueel scheurt, waarop de kans bij een betrekkelijk dunnere binnenwand ook kleiner is geworden, dan moet de trek de valse buitenlucht aanzuigen door de scheur en door de spouwvulling, dus over een vrij grote weerstand, zodat de altijd aanwezige vrij zwakke onderdruk die weerstand niet gemakkelijk kan overwinnen.

De '''buitenwand wordt gevormd door een tot één geheel verbonden stel ijzeren stijlen''', '''waartussen de vertikaal staande togen worden gemetseld'''. Ze rusten op het metselwerk van de fundering. De '''toogtop kan druk opvangen en overbrengen op de steunlijsten''' en de vorm laat bovendien '''enige minieme beweging''' toe.

De '''gemetselde toog bovenop de ketel''' wordt '''zo licht mogelijk''' gehouden, ook hier bevindt zich tussen ketel en toog een '''elastische isolerende laag'''. Bovenop de toog komt dan weer een '''dikke isolerende laag (bijvoorbeeld van grove sintels)'''.  

<br>Als afsluiting van de '''bovenkant''' wordt dan nog '''een platte stenen vloer''' gemetseld, waarop het bedienend personeel kan lopen om de '''[[ketelappendages]]''' te bedienen en onderhouden. Deze dragende vloer rust dan op de verlengde zijmuren van de buitenbemetseling.

===toogvorm===

'''Aan het eind van de bemetseling komt de rookschuif''', om de '''trek naar de schoorsteen te kunnen regelen'''. Vaak is dit een '''gietijzeren plaat in een ingemetselde gietijzeren sponning'''. De schuif is '''beweegbaar vanaf de stookplaats door middel van een staaldraad met contragewicht of een handliertje.

'''

==='''ketelstoelen'''===

<br>Soms wordt de '''voorste stoel uitgerust als rolstoel''' en die '''aan de achterzijde als vaste stoel'''. De ketel kan dan '''vrij naar voren uitzetten''', zodat de achterzijde op zijn plaats blijft en dus bij de hel maar weinig beschadigingen kan oplopen.

Een nieuw geïnstalleerde ketel moet '''eerst worden voorgestookt''', om alles goed droog te stoken en te laten uitharden. Pas daarna kan er echt stoom worden gemaakt.

'''Bij waterpijpketels''', meestal voor hoge stoomproductie, gebruikt men '''een ophangsysteem van ijzeren binten'''. '''Het stelsel van binten en stijlen gebruikt men daarbij ook voor de inmetseling van een toogconstructie'''.  

<br>Door speciale toepassingen, zoals verankeringen en speciale voegen, kunnen de gemetselde muren in alle richtingen uitzetten en krimpen, terwijl ze luchtdicht blijven.

==='''vuurvaste steen'''===

(informatie en afbeeldingen uit:

<br>'''De Gids voor Machinisten, door E.F. Scholl, Leiden 1903'''

<br>'''Wikipedia''')