Inlaten van IJsselmeerwater en Onderhoud stoomgemaal: verschil tussen pagina's

Onderhoud stoomgemaal (bekijk bron)

Versie van 7 okt 2014 14:28

1.143 bytes toegevoegd , 7 okt 2014

geen bewerkingssamenvatting

VisueelWikitekst

Anonieme gebruiker

imported>Jan Pieter Rottine

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-'''Het water- en peilbeheer van de [[Friese boezem]] vóór het afsluiten van de [[Zuiderzee]]'''
+Aan het '''[[ir. D.F. Woudagemaal]]''' wordt '''planmatig en regelmatig onderhoud''' gepleegd. Zoals bij iedere bedrijfsvoering doen zich bij het gemaal daarnaast ook nog vaak''' kleine problemen''' voor, die meteen moeten worden verholpen om eventueel zo nodig '''later op een rustig moment''' nog eens onderhoudsmatig te kunnen worden aangepakt. Zo is er vrijwel '''altijd wel wat te doen om het gemaal weer klaar te krijgen voor het volgende stormseizoen'''.
-Van nature heeft '''Fryslân''' zich altijd rijk mogen rekenen met '''veel water''', maar '''de belangen van de boeren en de schippers botsen''' nog wel eens over het gebruik ervan.
+Ieder waterschap rekent met een '''stormseizoen dat loopt van 1 oktober tot 1 april'''. In die tussenliggende periode mag er geen regulier onderhoud worden verricht aan een gemaal en dus ook niet aan het '''ir. D.F. Woudagemaal'''. '''Tijdens het stormseizoen moet het gemaal maalvaardig zijn'''.
+'''In het verleden''' is er nauwelijks op grote schaal onderhoud verricht aan de bouwdelen onder de waterlijn.
-'''Bij veel regen''' wordt er – vóór de bouw van het '''[[stoomgemaal]] bij Lemmer''' – '''door de sluizen zoet water van de boezem gestroomd'''.
+In de jaren negentig van de 20e eeuw is er twee keer '''groot onderhoud''' verricht aan de '''[[schoorsteen]]'''. In 1993 heeft men gewerkt aan de '''binnenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken en het herstel van vervallen metsel- en voegwerk''' voor een totaalbedrag van f 303.192,-.
+<br>Daarna volgde het onderhoud aan de '''buitenzijde van de [[schoorsteen]]''': schoonmaken, voegwerk, ontroesten van het ijzerwerk: de klimbeugels en de bliksemafleider. Totale kosten van deze werkzaamheden: f 317.853,-
-'''In droge tijden''' benutten de boeren '''het zoete water voor het bevloeien van hun landerijen en het drenken van hun vee'''.
+'''In 2011''' is het geheel boven de waterlijn gerestaureerd: '''[[gevels, metsel- en voegwerk en schilderwerk]]'''.
-<br> Het '''waterpeil zakt dan''' aanmerkelijk. Het '''inlaten van water''' uit de – zoute – [[Zuiderzee]] '''is natuurlijk geen optie'''. [[
-<br>De landeigenaren hebben in de bestuurlijke discussie vaak meer invloed op het '''[[peilbeheer]]''' dan de schippers, die met hun schepen in de dan nog ondiepe vaarwaters maar moeizaam vooruitkomen.
-<br>De slechte regulering van de waterstand in Friesland '''leidt dan ook vaak tot irritaties bij de schipper'''. In droge zomers daalt het waterpeil schrikbarend.
+In de '''zomers van 2012, 2013 en 2014''' vond in en met name rond het bijna 100 jaar oude Woudagemaal '''een unieke restauratie''' plaats.
+<br>Er werden '''zaken onder handen''' genomen '''die in de bestaansgeschiedenis nog niet eerder onder handen zijn genomen''' en die mogelijk en als het goed is '''pas over een kleine honderd jaar weer''' herhaald worden. '''Denk hierbij aan de smeedijzeren hekwerken rond het gemaal, de fundering en de catacomben en niet te vergeten de oorspronkelijke stormvloeddeuren uit 1917'''.
-Het toch al niet diepe '''[[zomerpeil]]''' in het vaarwater van Lemmer naar Groningen (1,80 meter) daalt in een droge periode geregeld nog met wel 50 centimeter. In een rapportage van de Staatscommissie van 1905 staat:
+In het '''bezoekerscentrum''' behorende bij het Woudagemaal staat in de '''belevingsexpositie''' een fraai object vol '''interessante informatie over de restauratie'''. Ook op de '''website van het Woudagemaal''' leest en ziet u aan de hand van vele foto's wat er zoal gedaan is in het kader van de restauratie. Hierin onder andere aandacht voor:
-//In de Veenkanalen daalt het peil soms tot op een bodemdiepte van 1 M., zodat gewone tjalken nauwelijks een derde van hun inhoud kunnen laden, een toestand welke alleen stad en provincie Groningen te bate komt, omdat nu van 2 – 3 maal meer schepen vaartrechten geheven kunnen worden//.
-Daarentegen kan de schipper in '''natte zomers''' maar moeilijk de Friese boezem binnenkomen, omdat '''de sluizen dan volop aan het spuien zijn'''.
-'''Na de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 verandert het water- en peilbeheer'''.
+<ul>
+<li>het herstellen van metsel- en voegwerk,
+<li>het herstellen van betonwerk,• staalwerkzaamheden,
+<li>smidswerkzaamheden,
+<li>restauratie van de stormvloeddeuren,
+<li>asbestsanering van de ketels (in een zogenaamd “containment” oftewel onderdruk tent),
+<li>bijkomende werkzaamheden.
+</ul>
-'''Droogte in de zomer''' blijft natuurlijk '''een regelmatig voorkomend verschijnsel'''. Na 1932 is echter het '''[[IJsselmeer]]''' ontstaan, dat langzamerhand zoeter water krijgt door de '''regelmatige aanvoer van zoet water vanaf de [[Rijn]] via de [[IJssel]]'''. Het '''[[IJsselmeer]]''' gaat als '''een opslagbekken''' van zoet water fungeren.
+De voorbereidende werkzaamheden bestonden onder andere uit het plaatsen van schotten om in het droge te kunnen werken en het plaatsen van ballastgewicht op de vloeren, zodat deze niet gaan opdrijven door de waterdruk onder de vloeren.
+[[Bestand:IMG_2146_stormseizoen_jan_2012_a.jpg|600x400px|link=]]
+'''Het Woudagemaal in het stormseizoen, januari 2012. De vloeddeuren van sectie A zijn reeds verwijderd als voorbereiding op de renovatiewerkzaamheden in de zomerperiode. Deze verwijdering heeft dus geen effekt op de maalvaardigheid.'''
+[[Bestand:IMG_0156_restauaratie_A_betonblokken.jpg‎|600x450px|link=]]
+'''Restauratie van sectie A in 2012: het plaatsen van betonblokken om de vloer niet op te laten drijven bij drooglegging van de sectie'''
+Grote en kleine onderhoudswerkzaamheden, zoals de restauratiewerkzaamheden in 2012 van '''Sectie A''', zowel aan boezem- als aan zeezijde, moeten dus buiten het stormseizoen om worden verricht en zijn daarom steeds na 1 april van start gegaan en ze moeten dan voor 1 oktober weer zijn afgerond.
+[[Bestand:IMG_0157_restauratie_A_drooglegging.jpg|600x432px|link=]]
+'''De drooglegging van sectie A in 2012'''
-'''Nu''' kunnen de waterschappen, later gezamenlijk opgegaan in '''[[Wetterskip Fryslân]]''', '''regelmatig zoet water inlaten via de schutsluizen in Workum, Makkum en Stavoren'''.
-Doorvoer naar Groningen
+'''Deze restauratie richt zich vooral op de delen onder de waterlijn: sluisdeuren, betonwerk, metsel- en voegwerk'''.
-Ook voert het Wetterskip '''regelmatig water door naar Groningen via Gaarkeuken'''. Waterschap Noorderzijlvest laat dan weer water vanaf Gaarkeuken in '''om tekorten in het Drents plateau te kunnen opvangen'''. Deze doorvoer van water naar Groningen begint vaak wat later in het zomerseizoen.
-Verder zorgt '''[[Wetterskip Fryslân]]''' voor '''een buffer op de Friese boezem'''. Dat betekent dat de waterstand (normaal -52 cm NAP) '''nu drie tot vier centimeter hoger''' staat. De bedoeling daarvan is om de landbouw en de natuur in Fryslân te voorzien van voldoende water en '''om ervoor te zorgen dat de veenkaden niet te veel indrogen'''.
+De '''secties B, C en D''' werden daarna op dezelfde wijze gerestaureerd. Hieronder volgt een gedetailleerd verslag:
-'''Als de waterbehoefte in de Friese boezem toeneemt, wordt er ook via de inlaatsluizen [[Teroelsterkolk]] en [[Tacozijl]] water ingelaten'''. Met deze totale waterinlaat wordt bovendien de vismigratie tussen het '''[[IJsselmeer]]''' en de '''[[Friese boezem]]''' bevorderd.
+'''Week 14 van 2013:'''
+[[Bestand:14_-_1_k.jpg|400×300px|link=]]
+Aan de '''boezemzijde''' worden '''stempels geplaatst tussen de penanten'''. Omdat de waterdruk (ca. 3,5 m) aan de buitenzijde van de penanten blijft, '''moet die druk opgevangen worden zodat de penanten niet door de waterdruk gaan verschuiven'''.
+[[Bestand:14-2_k.jpg|400×300px|link=]]
+De in 2012 gerestaureerde '''stormvloeddeuren''' van sectie A (oostzijde van het Woudagemaal) worden '''teruggeplaatst'''. Het '''metselwerk''' in deze sectie is gerestaureerd. '''1 deur weegt ca. 14 ton en is 9 meter hoog en 6 meter breed'''.
+[[Bestand:14-3_k.jpg|400×300px|link=]]
+De '''overige 6 deuren worden gedemonteerd''' en op een '''ponton''' geplaatst. Vervolgens worden de deuren '''getransporteerd naar Kampen''' waar ze worden '''gerestaureerd'''.
+[[Bestand:14-4_k.jpg|300×400px|link=]]
+Vanwege een '''asbestsanering van de stoomketels''' is voor ketel 3 en 4 is een steiger geplaatst. Hier wordt later plastic op aangebracht, zodat er een '''dichte tent''' ontstaat, waarin '''onderdruk''' gecreëerd wordt. Hierdoor kunnen er geen asbestdeeltjes buiten de tent komen en kan er op een veilige manier het asbest verwijderd worden.
+'''Week 15 van 2013:'''
+[[Bestand:15-1_k.jpg|400×300px|link=]]
+De '''deuren''' die vorige week zijn '''verwijderd''', liggen '''in opslag'''. Hier is goed te zien dat '''een aantal onderdelen van de deuren in slechte staat''' zijn.
-'''Periodes van droogte'''
-De '''laatste jaren''' hebben we '''vaak te maken met een uitzonderlijk droog voorjaar'''. In zulke omstandigheden is er sprake van '''een duidelijk neerslagtekort''', terwijl er wel sprake is van '''een aanzienlijke verdamping'''. Als een dergelijke droge periode lang aanhoudt, moet het Wetterskip ook de veenkaden gaan inspecteren, immers bij uitdroging verliezen ze hun gewicht en sterkte, waardoor ze eventueel scheuren kunnen vertonen of af kunnen schuiven.
-Het watermanagement in Nederland is in zulke periodes '''vrij zuinig met het IJsselmeerwater'''. De '''afvoer van de [[Rijn]] via de [[IJssel]] naar het [[IJsselmeer]] is dan namelijk vrij laag''' voor de tijd van het jaar. Bij aanhoudende droogte zal '''de hoeveelheid in te laten water door het Rijk beperkt''' worden en wordt er voor de omringende waterschappen en hun gebieden '''een maximum inlaathoeveelheid''' aangehouden.
+[[Bestand:15-2_k.jpg‎|400×300px|link=]]
-Dagelijks wordt er in zulke situaties via de inlaatsluizen '''[[Teroelsterkolk]] en [[Tacozijl]]''', beide bij Lemmer,''' bijna drie miljoen kubieke meter water ingelaten vanuit het [[IJsselmeer]]'''. Dat is dan nog maar ongeveer '''de helft van het vastgestelde maximum'''.
+Een '''windwerk''', zoals deze uit de '''windwerkkasten''' komt. Een windwerk zorgt ervoor '''dat de stormvloeddeuren gesloten en geopend kunnen worden'''. De windwerken worden '''schoon gestraald''' om vervolgens '''beoordeeld''' te worden welke '''delen vervangen''' worden.
+[[Bestand:15-3_k.jpg|400×300px|link=]]
+'''Ook aan de IJsselmeerzijde worden stempels geplaatst''' om de '''waterdruk op''' te kunnen '''vangen'''.
-Met het inlaten van water houdt '''[[Wetterskip Fryslân]]''' het peil in de '''[[Friese boezem]]''' bewust '''enkele centimeters boven het [[streefpeil]]'''. Daarmee wil het waterschap '''een buffer creëren''' voor als er daadwerkelijk problemen ontstaan en de vraag naar water groter wordt. '''Ook het waterpeil van het [[IJsselmeer]]''' ligt tijdens dergelijke omstandigheden '''op een iets hoger niveau dan normaal'''. Via de sluizen in de '''[[Afsluitdijk]]''' wordt er in dat geval dus '''minder water gespuid op de [[Waddenzee]]''' dan gebruikelijk.
+[[Bestand:15-4_k.jpg|300×400px|link=]]
+De '''steiger''' t.b.v. de '''asbestsanering''' van de '''stoomketels 3 en 4''' is voorzien van '''plastic'''. De mensen in de tent werken met '''adembescherming''' om veilig het asbest te kunnen verwijderen.
+'''Week 16 van 2013'''
-'''Klimatologische vooruitzichten'''
+[[Bestand:16-1_k.jpg|400×300px|link=]]
-Het vrijwel ongelimiteerd '''inlaten van zoet water uit het [[IJsselmeer]]''' is '''volgens de klimatologische voorspellingen op de lange duur niet meer mogelijk'''. Door het smelten van pool- en landijs stijgt de zeespiegel. De grotere druk van deze watermassa zorgt ervoor dat meer zout water binnensijpelt via kwel in de diepste delen van het gebied. Om dat weg te spoelen, is er meer zoet water nodig.
+Aan de '''boezemzijde''' zijn de '''schotten geplaatst''' om de '''restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren'''. De schotten zijn voorzien van een rubberband die voor een '''afdichting''' zorgt en het bestaande metselwerk '''beschermt''' tegen beschadiging. Ook zijn de '''betonblokken''' duidelijk te zien, die als '''ballastgewicht''' dienen voor '''de waterdruk onder de vloeren'''. Het water wordt '''geleidelijk weggepompt''' tijdens het '''plaatsen van de betonblokken''', zodat de '''druk op de vloer min of meer gelijk''' blijft.
+<br>In totaal worden er '''bijna 1000''' (400 aan de boezemzijde en 600 aan de IJsselmeerzijde)''' betonblokken''' geplaatst.
-Ook '''groeit de waterbehoefte''' doordat de '''verdamping in de toekomst in de warmere zomers groter''' wordt. Een bijkomend probleem is natuurlijk dat het peil in het Marker- en IJsselmeer eveneens merkbaar lager wordt door de verdamping en een geringere wateraanvoer via de grote rivieren.
+[[Bestand:16-2_k.jpg|400×300px|link=]]
+De muren worden '''schoongestraald met hoge druk''', zodat beoordeeld kan worden waar restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. In totaal moet er ca. 3000 m2 metselwerk worden schoongemaakt.
-'''Dit zorgwekkende scenario is reden genoeg voor een diepgravende studie''', die nog niet is afgerond..
+[[Bestand:16-3_k.jpg|400×300px|link=]]
-Er gaan ook stemmen op om '''het peil van het IJsselmeer''' in de toekomst drastisch te gaan verhogen, maar dit stuit op ernstige bezwaren van de omringende steden en dorpen.
+Een muur die is '''schoongestraald'''. De muur in het volgende vak is nog niet schoon gestraald, een groot verschil.
-Op de website van '''[[Wetterskip Fryslân]]''' kunnen belangstellenden dagelijks terecht voor de laatste informatie omtrent eventuele droogte en de '''maatregelen''' die het Wetterskip neemt om de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken.
+[[Bestand:16-4_k.jpg|400×300|link=]]
-Zo kan het Wetterskip '''bijvoorbeeld een beregeningsverbod''' voor agrariërs instellen.
+Het plaatsen van schotten aan de IJsselmeerzijde om de restauratiewerkzaamheden droog uit te kunnen voeren. Deze schotten zijn 5 meter hoog en 18 meter breed.