Friese stoomgemalen: verschil tussen versies

imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 135: Regel 135:
<strong>1908</strong>
<strong>1908</strong>


Dit stoomgemaal van de <strong>Haskerveenpolder</strong> vervangt het stoomgemaal van 1870. Waarschijnlijk is dit gemaal <strong>meer oostelijk</strong> <strong>aan de Welle</strong> geplaatst. (topografische kaart, 1929)
Dit '''stoomgemaal''' van de <strong>Haskerveenpolder</strong> '''vervangt het stoomgemaal van 1870'''.
Met de aanleg van het stoomgemaal te Stobbegat (1917) komt dit gemaal weer te vervallen.
<br>Waarschijnlijk is dit gemaal <strong>meer oostelijk</strong> <strong>aan de Welle</strong> geplaatst. (topografische kaart, 1929)
<br>Met de aanleg van het '''stoomgemaal te Stobbegat (1917) komt dit gemaal weer te vervallen'''.
   
   


<strong>1913</strong>
<strong>1913</strong>


Waterschap de <strong>Veenpolder van Echten</strong> bouwt een nieuw stoomgemaal <strong>aan het Tjeukemeer</strong> op de plaats van het oude stoomgemaal van 1861. De bemalingsinstallatie, waaronder de toendertijd grootste centrifugaalpomp van Friesland, wordt geleverd door de Gebr. Stork & Co. te Hengelo. In 1925 wordt het gemaal geëlektrificeerd.
Waterschap de <strong>Veenpolder van Echten</strong> bouwt '''een nieuw stoomgemaal''' <strong>aan het Tjeukemeer</strong> op de '''plaats van het oude stoomgemaal van 1861'''.
<br>De bemalingsinstallatie, waaronder de toentertijd '''grootste centrifugaalpomp van Friesland''', wordt '''geleverd door de Gebr. Stork & Co. te Hengelo'''.
<br>In '''1925''' wordt het gemaal '''geëlektrificeerd'''.


[[Bestand:Stoomgemaal_bij_Echten_a.jpg|400x308px|link=]]
[[Bestand:Stoomgemaal_bij_Echten_a.jpg|400x308px|link=]]
Regel 150: Regel 153:
<strong>1913</strong>
<strong>1913</strong>


<strong>Aan de Achlumervaart</strong> wordt een stoomgemaal gebouwd in opdracht van het waterschap <strong>Ludinga</strong>. In 1940 nemen twee elektromotoren de taak van de stoommachine over.
<strong>Aan de Achlumervaart</strong> wordt '''een stoomgemaal''' gebouwd in opdracht van het waterschap <strong>Ludinga</strong>.
<br>In '''1940''' nemen twee '''elektromotoren''' de taak van de stoommachine over.




<strong>1913</strong>
<strong>1913</strong>


Voor het pas opgerichte waterschap <strong>De Leppedijk</strong> wordt een stoomgemaal gebouwd <strong>in het Nauwe Deel tussen Grou en Nes (bij Akkrum)</strong>.
Voor het pas opgerichte waterschap <strong>De Leppedijk</strong> wordt '''een stoomgemaal gebouwd''' <strong>in het Nauwe Deel tussen Grou en Nes (bij Akkrum)</strong>.
Het gemaal is voorzien van een Stork-Stumpf gelijkstroommachine, de schroefpomp heeft een opbrengst van 100 m3 water per minuut bij 190 omwentelingen en een opvoerhoogte van 1,60 m.
<br>Het gemaal is voorzien van een '''Stork-Stumpf gelijkstroommachine''', de '''schroefpomp''' heeft een opbrengst van '''100 m3 water per minuut bij 190 omwentelingen en een opvoerhoogte van 1,60 m'''.
Vanwege de doorsnijding van het gebied door het Prinses Margrietkanaal wordt het gemaal omstreeks 1945 nutteloos. Aan weerszijden van het P.M.-kanaal worden dan elektrische gemalen gebouwd.
<br>Vanwege de '''doorsnijding van het gebied door het Prinses Margrietkanaal''' wordt het gemaal '''omstreeks 1945 nutteloos'''. <br>Aan weerszijden van het P.M.-kanaal worden dan '''elektrische gemalen''' gebouwd.
<br>Naar verluid is de schroefpomp bij de aanleg van de rijksweg A7 Leeuwarden-Heerenveen in de bodem weggezakt.


[[Bestand:Stoomgemaal_Leppedyk_a.jpg|400x308px|link=]]
[[Bestand:Stoomgemaal_Leppedyk_a.jpg|400x308px|link=]]
Regel 166: Regel 171:
<strong>1915</strong>
<strong>1915</strong>


<strong>Ter hoogte van de straatweg te Jutrijp</strong> wordt voor het waterschap <strong>Hommerts-Sneek</strong> een stoomgemaal gebouwd. Dit stoomgemaal heeft ruim een dag nodig om voldoende druk op de ketels te hebben om te kunnen malen. Dit gemaal bezit bovendien ook te weinig capaciteit, want in 1941 wordt er nog een elektrisch gemaal gebouwd aan de Kerksloot bij Hommerts. Het stoomgemaal wordt omstreeks 1960 vervangen door een elektrisch gemaal.  
<strong>Ter hoogte van de straatweg te Jutrijp</strong> wordt voor het waterschap <strong>Hommerts-Sneek</strong> '''een stoomgemaal gebouwd'''.
<br>Dit '''stoomgemaal heeft ruim een dag nodig''' om voldoende druk op de ketels te hebben '''om te kunnen malen'''. Het gemaal bezit bovendien ook '''te weinig capaciteit''', want in '''1941''' wordt er '''nog een elektrisch gemaal gebouwd aan de Kerksloot''' bij Hommerts.
<br>Het '''stoomgemaal wordt omstreeks 1960 vervangen door een elektrisch gemaal'''.  
[[Bestand:Stoommachnie_Hommerts_b.png‎|332x244px|link=]]
[[Bestand:Stoommachnie_Hommerts_b.png‎|332x244px|link=]]
   
   
Regel 172: Regel 179:
<strong>1917</strong>
<strong>1917</strong>


Het stoomgemaal <strong>te Stobbegat</strong> wordt gebouwd in verband met de vergroting van de <strong>Haskerveenpolder</strong> door toevoeging van de Haskerhornerpolder. Het stoomgemaal heeft de beschikking over twee <strong>[[centrifugaalpomp|centrifugaalpompen]]</strong>: één voor de polderboezem en één voor bemaling van de droogmakeijen in kavel II en VI. Het stoomgemaal aan de Welle (van 1908) vervalt.
Het '''stoomgemaal''' <strong>te Stobbegat</strong> wordt gebouwd in verband met '''de vergroting''' van de <strong>Haskerveenpolder</strong> '''door toevoeging van de Haskerhornerpolder'''.
In 1957 komt er een nieuw gemaal te Stobbegat. Het oude stoomgemaal wordt verbouwd tot opslagplaats.
<br>Het stoomgemaal heeft de beschikking over '''twee''' <strong>[[centrifugaalpomp|centrifugaalpompen]]</strong>: één voor de polderboezem en één voor bemaling van de droogmakeijen in kavel II en VI.
<br>Het '''stoomgemaal aan de Welle (van 1908) vervalt'''.
<br>In '''1957''' komt er een '''nieuw gemaal te Stobbegat'''.
<br>'''Het oude stoomgemaal wordt verbouwd tot opslagplaats'''.




<strong>1918</strong>
<strong>1918</strong>


In opdracht van waterschap <strong>Groote Veenpolder in Opsterland en Smallingerland</strong> komt een stoomgemaal <strong>De Boorne</strong> gereed, gebouwd op <strong>het punt waar de westelijke polderdijk het oude Koningsdiep afdamde</strong> voor de bemaling van de kavels van droogmakerijen van de Zuidoost-, de Zuidwest- en de Westpolder.  
In opdracht van waterschap <strong>Groote Veenpolder in Opsterland en Smallingerland</strong> komt '''een stoomgemaal''' <strong>De Boorne</strong> gereed, gebouwd op <strong>het punt waar de westelijke polderdijk het oude Koningsdiep afdamde</strong>, voor de '''bemaling''' van de kavels van droogmakerijen van de Zuidoost-, de Zuidwest- en de Westpolder.  


[[Bestand:Stoomgemaal_de_boorne.jpg|285×188px|link=]]
[[Bestand:Stoomgemaal_de_boorne.jpg|285×188px|link=]]


Het gemaal dient ook als helper en reserve van het gemaal "De Veenhoop". De stoommachine wordt in 1924 verkocht.
Het gemaal '''dient ook als helper en reserve van het gemaal "De Veenhoop"'''.
In 1925 worden de beide stoomgemalen "De Veenhoop" en "De Boorne" vervangen door een elektrisch aangedreven gemaal "Zuidergemaal" aan de zuidelijke polderdijk bij het Polderhoofdkanaal.
<br>De '''stoommachine wordt in 1924 verkocht'''.
<br>In '''1925''' worden de '''beide stoomgemale'''n "De Veenhoop" en "De Boorne" '''vervangen door een elektrisch aangedreven gemaal "Zuidergemaal"''' aan de zuidelijke polderdijk bij het Polderhoofdkanaal.