Bezoekerscentrum van het Woudagemaal en Maalperiodes: verschil tussen pagina's

Uit Wouda's Wiki
(Verschil tussen pagina's)
imported>Jan Pieter Rottine
Geen bewerkingssamenvatting
 
imported>Vincent Erdin
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
Het <strong>[[ir. D.F. Woudagemaal]]</strong> is geen museum. Het gemaal is een "werkend monument" en eigendom van Wetterskip Fryslân, dat het gemaal in gebruik heeft als boezemgemaal. Als zodanig is dit gemaal van 1920 een [[stoombedrijf]] dat nog altijd volledig inzetbaar is en op momenten van acute zeer [[hoge waterstanden]] in de [[Friese boezem]], wordt het gemaal nog regelmatig ingezet om het overtollige boezemwater uit te slaan op het IJsselmeer. Het is het grootste nog werkend stoomgemaal ter wereld.
'''Maalperiodes in de periode 1920-1948'''
Het gemaal vormt door zijn aard en ontwerp een industrieel erfgoed van formaat!
[[Bestand:29-PA043313.jpg‎|600×450px|link=]]
Dat was ook de reden dat het gemaal in 1998 op de UNESCO-lijst van werelderfgoederen werd geplaatst
(korte geschiedenis en wanneer!)


Daarmee verplichtte het <strong>[[Wetterskip Fryslân]]</strong> zich tot het openstellen van het gemaal voor bezoekers. De organisatie van bezoek en rondleiding werd in handen gelegd van een [[Stichting ir. D.F. Woudagemaal]].
{|  style="background:#cccc99;color:black;width:80%;"border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" align="center"
Deze stichting werkt voornamelijk met vrijwilligers. Er werden vanaf juli 2001 rondleidingen verzorgd vanuit een noodlokaal dat vlakbij het gemaal werd opgericht. Gedurende een periode van 10 jaar heeft een toenemend aantal rondleiders vanuit deze locatie talloze rondleidingen door het gemaal gerealiseerd.
|+Sinds 1920 heeft het stoomgemaal Teakesyl de volgende maalperiodes gekend
!#  !! Jaar !!  Machine-uren  !!  Aantal dagen  !!  Kolenverbruik in tonnen
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!1
|1921
|1091
|16
|geen opgave
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!2
|1922
|1345 ¼
|14 ½
|401.16
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!3
|1923
|5710
|66 dagen, 1 uur
|2313.02
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!4
|1924
|2406
|25 dagen, 5 uur
|936.03
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!5
|1925
|3924 ½
|41 dagen, 4 uur
|744.92
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!6
|1926
|5752
|59 dagen, 16 uur
|557.51
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!7
|1927
|8295
|89 dagen, 16 uur
|2594.43
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!8
|1928
|6935
|73 dagen, 7 uur
|2784.17
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!9
|1929
|2624
|27 dagen, 7 uur
|617.5
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!10
|1930
|10533 ½
|110 dagen, 8 uur
|3826.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!11
|1931
|6224 ½
|69 dagen, 21 uur
|2163.1
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!12
|1932
|7868
|81 dagen, 16 uur
|2640.1
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!13
|1933
|2158 ½
|22 dagen, 16 uur
|714.3
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!14
|1934
|3245
|33 dagen, 20 uur
|1060.1
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!15
|1935
|7769 ¾
|80 dagen, 20 uur
|2313.2
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!16
|1936
|13166 ¾
|137 dagen, 3 uur
|6627.1
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!17
|1937
|9070 ¾
|94 dagen, 10 uur
|2778.7
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!18
|1938
|7405 ½
|77 dagen, 4 uur
|2033.7
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!19
|1939
|8707 ¾
|90 dagen, 19 uur
|2668.4
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!20
|1940
|11772
|122 dagen, 18 uur
|3467.6
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!21
|1941
|9501 ¼
|97 dagen, 22 uur
|2750.35
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!22
|1942
|10180
|105 dagen, 23 uur
|3030.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!23
|1943
|7023 ½
|73 dagen, 7 uur
|4932.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!24
|1944
|4515 ¾
|84 dagen, 19 uur
|2344.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!25
|1945
|5964 ½
|63 dagen, 5 uur
|4021.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!26
|1946
|5308
|98 dagen, 15 uur
|3147.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!27
|1947
|3763 ¼
|63 dagen, 13 uur
|1358.0
|- style="background:#f0f0f0; color:black"
!28
|1948
|4921 ½
|51 dagen, 6 uur
|2031.0
|}


Door de '''groeiende belangstelling''', ook internationaal, van bezoekers, scholen, verenigingen, bedrijven en instellingen ontstond er de behoefte om de te geven voorlichting, informatie en kennisdeling over het Woudagemaal met zijn [[stoominstallaties]] en het [[waterbeheer]] van het [[waterschap]] te gaan professionaliseren, waarbij de inzet van vrijwilligers zeer belangrijk zou blijven als de ruggengraat voor de nieuw op te zetten organisatie.
1970: 481 uur
1971: 93 uur
1972: 333 uur
1973: 613 uur
1974: 634 uur
1975: 177 uur
1976: 233 uur
1977: 304 uur
1978: 94 uur
1979: 792 uur


Daarom hebben het Wetterskip Fryslân, de Provinsje Fryslân, het bedrijfsleven en overige sponsoren zich gezamenlijk financieel ingezet voor de totstandkoming van een '''nieuw bezoekerscentrum''' op het terrein van het Woudagemaal.
1980: 553 uur
Het centrum is gerealiseerd in de onmiddellijke nabijheid, echter zodanig dat het karakter van het historisch erfgoed en dat van het modern vormgegeven gebouw op geen enkele wijze een dissonant vormen.
1981: 582 uur
Bovendien is het nieuwe gebouw prachtig gelegen aan de "Lemster Baai", vanuit de panoramazaal geeft het een sfeervol uitzicht over het water van het IJsselmeer.
1982: 175 uur
1983: 285 uur
1984: 424 uur
1985: 370 uur
1986: 454 uur
1987: 289 uur
1988: 383 uur
1989: 43 uur


[[Bestand:Original8.jpg|600x400px|link=]]
1990: 45 uur
1991: geen draaiuren
1992: 76 uur
1993: 168 uur
1994: 359 uur
1995: 352 uur
1997: geen draaiuren
1997: geen draaiuren
1998: 493 uur
1999: 183 uur


Op 4 oktober 2011 werd het gebouw onder grote belangstelling op feestelijke wijze '''geopend door HKH Prinses Margriet'''. Sindsdien mag het Woudagemaal met het nieuwe bezoekerscentrum zich verheugen in een groeiende belangstelling van bezoekers en de vrienden van het gemaal.
2000: 146 uur
2001: 324 uur
2002: 390 uur
2003: 93 uur
2004: 339 uur
2005: geen draaiuren
2006: 60 uur
2007: 372 uur
2008: 222 uur
2009: 106 uur


Het '''ontwerp''' voor het nieuwe bezoekerscentrum is van de hand van [[architect Jelle de Jong]] uit Lemmer. Het gebouw is gebouwd op betonnen palen en met een loopbrug verbonden met ir. D.F. Woudagemaal.
2010: 24 uur
In het centrum is naast de entree met balie, een expositieruimte, een filmzaal en winkel aanwezig.
2011: 55 uur
De representatief en professioneel ingerichte expositie besteedt aandacht aan de volgende onderwerpen:


<ul>
<li> De werking van het stoomgemaal op stoom met stoomketels, stoommachines en pompen


<li> Het waterbeheer in zijn algemeenheid en in Friesland in het bijzonder


<li> De beleving van het gemaal "in werking"
</ul>


Naast het '''verstrekken van informatie aan het publiek''', beoogt men ook het '''leggen van verbanden''' met andere stoom-, water- en <strong>[[UNESCO gerelateerde sites]]</strong> en objecten. Bij het geven van informatie streeft men daarnaast ook naar multifunctionaliteit: men wil in het centrum ook de mogelijkheden tot educatie, schoolbezoeken, bedrijfsbezoeken en het geven van presentaties ten volle benutten. Bij de inrichting en opzet heeft men vooral een '''interactieve sfeer''' voor de bezoekers nagestreefd: door middel van films, computers met 3D-animaties, interactieve opstellingen, informatiepanelen, schaalmodellen en maquettes is geprobeerd op technisch hoogstaande wijze de communicatieve boodschap over te brengen.
Langste aaneengesloten periode: 21 oktober – 23 december 1936: 63 dagen 10 uur
Kortste aaneengesloten periode: 9 en 10 augustus 1948: 1 dag 1 uur


Daarmee is het centrum zeer geschikt geworden voor een '''grote diversiteit aan doelgroepen''': dagtoeristen van toeroperators en VVV's, stoomliefhebbers en liefhebbers van gemalen, geïnteresseerden in waterbeheer, onderwijs in alle geledingen, regionale en landelijke verenigingen, belangstellenden voor de UNESCO-erfgoederen, bedrijven (excursies, workshops en presentaties), liefhebbers van monumenten en landschaps- en natuurliefhebbers.
Een overzicht van de laatste maalperiodes:


'''Vrijwilligers''' staan iedere dag klaar om de bezoekers te ontvangen en in het centrum te begeleiden. Tijdens een bezoek aan het bezoekerscentrum is '''een rondleiding''' in het naastgelegen grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld '''één van de hoogtepunten'''. De rondleiders stellen de bezoekers in de gelegenheid om onder begeleiding deel te nemen aan een uitgebreide rondleiding waarbij een gedegen uitleg wordt gegeven over de werking en de installaties van het gemaal.
'''2011: april''' '''opleidingsdagen'''


In de '''panoramazaal''' is er gelegenheid tot ontspanning. Hier vindt u ook een koffie- en theeschenkerij, waar u kunt genieten van een geweldig uitzicht over het IJsselmeer en op het Woudagemaal.  
'''2011: 3 – 8 oktober''': bezoek HKH Prinses Margriet op 4 oktober in verband met '''opening bezoekerscentrum''' en '''opleiding medewerkers van het stoomgemaal'''.
Het is een plek met allure voor bijeenkomsten, vergaderingen, trouwerijen en lunches.
 
'''2012:  3 – 10 januari'''; in verband met '''te hoge waterstand in de Friese boezem'''
Dit is een klassiek verschijnsel: tijdens een dergelijk maalperiode is het '''een combinatie van factoren''' die er voor zorgt dat alle beschikbare maalcapaciteit aan de Friese boezem bij het Wetterskip Fryslân ook volledig benut wordt.
De combinatie van samenvallende oorzaken zijn: '''overvloedige regenval''' in december 2011, een '''verzadigde bodem''' die geen water meer opneemt, waardoor het water op het land blijft staan, een '''door windstuwing wisselende scheefstand''' in de totale Friese boezem en '''een stormachtige zuid- tot noordwestelijke wind''' die een '''forse verhoging tijdens laagwater''' veroorzaakt en het zodoende '''onmogelijk maakt om voldoende water bij Harlingen en Lauwersoog via de zeesluizen af te spuien naar de Waddenzee'''.
Hierdoor treedt er naast de scheefstand ook nog een '''ophoping van water in de Friese boezem''' op en kan het overtollige water '''alleen nog maar op mechanische wijze uit de boezem verwijderd''' worden. Daarvoor heeft men momenteel de beschikking over het elektrisch gemaal bij Staveren <strong>[[J.L. Hooglandgemaal]]</strong> en het stoomgemaal bij Lemmer <strong>[[ir. D.F. Woudagemaal]]</strong>.
 
'''2012: februari''': voorjaarsvakantie 28 en 29 februari en 1 maart 2012: '''opleidingsdagen'''
 
'''2012: 15 - 18 oktober''': 16, 17 en 18 oktober 2012: '''opleidingsdagen'''
 
'''2012: 24 - 28 december'''. De situatie is vergelijkbaar met die aan het begin van dit jaar: veel neerslag in Friesland in een korte periode van donderdag 20 december af en de verwachting dat er nog meer neerslag zal vallen. De boezem zit vol met overtollig water en het land is verzadigd als een spons en kan daardoor niets meer opnemen. Omdat er geen verbruik meer is van water ten behoeve van landbouw en veeteelt blijft al het water staan. Ook is er geen natuurlijke verdamping. Wetterskip Fryslân heeft ook nu alle gebruikelijke maatregelen genomen: eerst de poldergemalen aan, dan het Hooglandgemaal bij Stavoren en als laatste in de keten het ir. D.F. Woudagemaal.  
 
'''2013 31 januari - 3 februari''': het ir D.F. Woudagemaal wordt opgestart om het teveel aan water in de boezem versneld af te voeren. De combinatie is: de invallende dooi die zorgt dat er extra veel water in korte tijd op de boezem komt te staan en de verwachting dat er in een paar dagen tijd veel neerslag zal vallen, in combinatie met de invloed van de heersende windomstandigheden.
 
Het Wetterskip Fryslan maakt in zulke situaties '''met behulp van telemetrie, weersverwachtingen en eigen ontwikkelde computerberekeningsmodellen een prognose van de boezemstanden''' in de eerste twee à drie dagen van een dergelijke situatie.
Mocht de verwachting zodanig zijn dat er '''op topcapaciteit gemalen moet worden''' dan '''zal ook het Woudagemaal op topcapaciteit worden ingezet'''.
 
In Friesland kan men '''als tijdelijke noodmaatregel''' meerdere '''weilanden gepland onder water zetten''' om het overvloedige water '''tijdelijk op te slaan''', zolang het nog niet afgevoerd kan worden. Deze calamiteitenpolders vormen overigens een gevoelig onderwerp van discussie: geen enkele veehouder of agrariër wil graag water op en over zijn land zien, maar in uiterste noodzaak doet men dit om erger te voorkomen.
 
Meestal duurt het samenvallen van nadelige factoren voor de beheersing van het boezemwater niet erg lang. '''Vaak heeft de situatie zich na een periode van een week wel weer gestabiliseerd'''.
 
'''Eerstvolgende maalperiode: 22, 23 en 24 oktober 2013''' (opleidingsdagen tijdens de herfstvakantie van scholen in noord Nederland; gemaal open voor bezoek van 10.00 uur - 17.00 uur).

Versie van 5 okt 2013 17:24

Maalperiodes in de periode 1920-1948

Sinds 1920 heeft het stoomgemaal Teakesyl de volgende maalperiodes gekend
# Jaar Machine-uren Aantal dagen Kolenverbruik in tonnen
1 1921 1091 16 geen opgave
2 1922 1345 ¼ 14 ½ 401.16
3 1923 5710 66 dagen, 1 uur 2313.02
4 1924 2406 25 dagen, 5 uur 936.03
5 1925 3924 ½ 41 dagen, 4 uur 744.92
6 1926 5752 59 dagen, 16 uur 557.51
7 1927 8295 89 dagen, 16 uur 2594.43
8 1928 6935 73 dagen, 7 uur 2784.17
9 1929 2624 27 dagen, 7 uur 617.5
10 1930 10533 ½ 110 dagen, 8 uur 3826.0
11 1931 6224 ½ 69 dagen, 21 uur 2163.1
12 1932 7868 81 dagen, 16 uur 2640.1
13 1933 2158 ½ 22 dagen, 16 uur 714.3
14 1934 3245 33 dagen, 20 uur 1060.1
15 1935 7769 ¾ 80 dagen, 20 uur 2313.2
16 1936 13166 ¾ 137 dagen, 3 uur 6627.1
17 1937 9070 ¾ 94 dagen, 10 uur 2778.7
18 1938 7405 ½ 77 dagen, 4 uur 2033.7
19 1939 8707 ¾ 90 dagen, 19 uur 2668.4
20 1940 11772 122 dagen, 18 uur 3467.6
21 1941 9501 ¼ 97 dagen, 22 uur 2750.35
22 1942 10180 105 dagen, 23 uur 3030.0
23 1943 7023 ½ 73 dagen, 7 uur 4932.0
24 1944 4515 ¾ 84 dagen, 19 uur 2344.0
25 1945 5964 ½ 63 dagen, 5 uur 4021.0
26 1946 5308 98 dagen, 15 uur 3147.0
27 1947 3763 ¼ 63 dagen, 13 uur 1358.0
28 1948 4921 ½ 51 dagen, 6 uur 2031.0

1970: 481 uur 1971: 93 uur 1972: 333 uur 1973: 613 uur 1974: 634 uur 1975: 177 uur 1976: 233 uur 1977: 304 uur 1978: 94 uur 1979: 792 uur

1980: 553 uur 1981: 582 uur 1982: 175 uur 1983: 285 uur 1984: 424 uur 1985: 370 uur 1986: 454 uur 1987: 289 uur 1988: 383 uur 1989: 43 uur

1990: 45 uur 1991: geen draaiuren 1992: 76 uur 1993: 168 uur 1994: 359 uur 1995: 352 uur 1997: geen draaiuren 1997: geen draaiuren 1998: 493 uur 1999: 183 uur

2000: 146 uur 2001: 324 uur 2002: 390 uur 2003: 93 uur 2004: 339 uur 2005: geen draaiuren 2006: 60 uur 2007: 372 uur 2008: 222 uur 2009: 106 uur

2010: 24 uur 2011: 55 uur



Langste aaneengesloten periode: 21 oktober – 23 december 1936: 63 dagen 10 uur Kortste aaneengesloten periode: 9 en 10 augustus 1948: 1 dag 1 uur

Een overzicht van de laatste maalperiodes:

2011: april opleidingsdagen

2011: 3 – 8 oktober: bezoek HKH Prinses Margriet op 4 oktober in verband met opening bezoekerscentrum en opleiding medewerkers van het stoomgemaal.

2012: 3 – 10 januari; in verband met te hoge waterstand in de Friese boezem Dit is een klassiek verschijnsel: tijdens een dergelijk maalperiode is het een combinatie van factoren die er voor zorgt dat alle beschikbare maalcapaciteit aan de Friese boezem bij het Wetterskip Fryslân ook volledig benut wordt. De combinatie van samenvallende oorzaken zijn: overvloedige regenval in december 2011, een verzadigde bodem die geen water meer opneemt, waardoor het water op het land blijft staan, een door windstuwing wisselende scheefstand in de totale Friese boezem en een stormachtige zuid- tot noordwestelijke wind die een forse verhoging tijdens laagwater veroorzaakt en het zodoende onmogelijk maakt om voldoende water bij Harlingen en Lauwersoog via de zeesluizen af te spuien naar de Waddenzee. Hierdoor treedt er naast de scheefstand ook nog een ophoping van water in de Friese boezem op en kan het overtollige water alleen nog maar op mechanische wijze uit de boezem verwijderd worden. Daarvoor heeft men momenteel de beschikking over het elektrisch gemaal bij Staveren J.L. Hooglandgemaal en het stoomgemaal bij Lemmer ir. D.F. Woudagemaal.

2012: februari: voorjaarsvakantie 28 en 29 februari en 1 maart 2012: opleidingsdagen

2012: 15 - 18 oktober: 16, 17 en 18 oktober 2012: opleidingsdagen

2012: 24 - 28 december. De situatie is vergelijkbaar met die aan het begin van dit jaar: veel neerslag in Friesland in een korte periode van donderdag 20 december af en de verwachting dat er nog meer neerslag zal vallen. De boezem zit vol met overtollig water en het land is verzadigd als een spons en kan daardoor niets meer opnemen. Omdat er geen verbruik meer is van water ten behoeve van landbouw en veeteelt blijft al het water staan. Ook is er geen natuurlijke verdamping. Wetterskip Fryslân heeft ook nu alle gebruikelijke maatregelen genomen: eerst de poldergemalen aan, dan het Hooglandgemaal bij Stavoren en als laatste in de keten het ir. D.F. Woudagemaal.

2013 31 januari - 3 februari: het ir D.F. Woudagemaal wordt opgestart om het teveel aan water in de boezem versneld af te voeren. De combinatie is: de invallende dooi die zorgt dat er extra veel water in korte tijd op de boezem komt te staan en de verwachting dat er in een paar dagen tijd veel neerslag zal vallen, in combinatie met de invloed van de heersende windomstandigheden.

Het Wetterskip Fryslan maakt in zulke situaties met behulp van telemetrie, weersverwachtingen en eigen ontwikkelde computerberekeningsmodellen een prognose van de boezemstanden in de eerste twee à drie dagen van een dergelijke situatie. Mocht de verwachting zodanig zijn dat er op topcapaciteit gemalen moet worden dan zal ook het Woudagemaal op topcapaciteit worden ingezet.

In Friesland kan men als tijdelijke noodmaatregel meerdere weilanden gepland onder water zetten om het overvloedige water tijdelijk op te slaan, zolang het nog niet afgevoerd kan worden. Deze calamiteitenpolders vormen overigens een gevoelig onderwerp van discussie: geen enkele veehouder of agrariër wil graag water op en over zijn land zien, maar in uiterste noodzaak doet men dit om erger te voorkomen.

Meestal duurt het samenvallen van nadelige factoren voor de beheersing van het boezemwater niet erg lang. Vaak heeft de situatie zich na een periode van een week wel weer gestabiliseerd.

Eerstvolgende maalperiode: 22, 23 en 24 oktober 2013 (opleidingsdagen tijdens de herfstvakantie van scholen in noord Nederland; gemaal open voor bezoek van 10.00 uur - 17.00 uur).